Deze Nederlandse ex-bankier heeft een kluis vol met de duurste whisky’s ter wereld

Michel Kappen was ooit bankier met een voorliefde voor whisky. Iedereen die weleens in een kroeg tussen de krijtstreeppakken heeft gestaan, weet dat dit geen bijzondere combinatie is. Wel uniek is Michels beslissing om zijn baan bij de bank op te zeggen en zijn talent voor beleggen toe te spitsen op whisky. Als CEO en oprichter van Scotch Whisky International (SWI) ziet Michel whisky als een beleggingsproduct. Met zijn bedrijf beheert en investeert hij voor zijn klanten in exclusieve flessen Schotse Single Malts. En dat doet hij zo goed dat een van de grootste en oudste whiskycollecties ter wereld zich inmiddels in Nederland bevindt; in het hoofdkantoor van SWI in Sassenheim liggen meer dan 50 duizend flessen met een gezamenlijke marktwaarde van zo'n 18 miljoen euro. Ik ging langs in dit whiskywalhalla voor een gesprek met Michel.

Een bedrijventerrein aan de snelweg is niet de eerste plek waar je aan denkt bij een verzameling Single Malts die elke whiskyliefhebber doet watertanden. Toch is de kleurrijke collectie van Michel hier te vinden, in een kantoorpand langs de A44 ter hoogte van Sassenheim. Bij binnenkomst kom ik terecht in een klinisch kantoorgedeelte, ook niet bepaald de sfeer waar we whisky normaal gesproken mee associëren. Maar aan de rechterkant van de hal, achter een ijzeren hek, is een donkere ruimte te zien; de goudbruine gloed verraadt de aanwezigheid van schappen vol whisky.

Michel laat even op zich wachten omdat hij in gesprek is met een klant – misschien wel iemand die duizenden euro's wil neerleggen voor een fles whisky waar hij nooit een druppel van zal drinken. Terwijl ik het laatste slokje van mijn koffie neem komt Michel binnen, strak in het pak. We lopen naar de whiskyopslag en hij vertelt dat we maar een halfuur de tijd hebben door zijn overvolle agenda. Het gejaagde leven van Michel staat in schril contrast met de whisky's om ons heen; die hebben jarenlang rustig moeten rijpen om de dure drank te worden waar hij in handelt.

De beslissing om een bedrijf te starten dat whisky als investeringsproduct verkoopt, komt bij Michel voort uit pure liefhebberij. Op zijn dertigsteging hij voor het eerst naar Schotland en kwam erachter hoe bijzonder Schotse Single Malts zijn. "De smaken die te ontdekken zijn bij deze whisky's zijn uniek en een verrijking voor je leven," zegt Michel de verkoper. Hij begrijpt dan ook niet dat zo weinig mensen in Nederland hiervan genieten. Een goede fles whisky is in de regel minimaal achttien jaar oud en begint bij ongeveer zestig euro. Maar dat whisky dit geld dubbel en dwars waard kan zijn, komt blijkbaar niet aan bij de nuchtere Nederlanders: "Het zit niet in onze cultuur om geld neer te leggen om te kunnen genieten, ook niet bij de vermogende Nederlanders. We zijn hier toch een beetje gierig."

Toch is het de focus op centen die ervoor heeft gezorgd dat SWI zo succesvol is. Michel merkte dat mensen makkelijker hun portemonnee willen trekken als je ze vertelt dat je met whisky geld kan verdienen. "Ik moest verschrikkelijk leuren om voor duizend euro whisky te verkopen aan mensen die van plan waren om het op te drinken, maar tweeduizend euro aan whisky als investering had ik zo verkocht.

Scotch Whisky International kreeg vorig jaar een vergunning van de Nederlandse Autoriteit Financiële Markten (AFM). Hiermee kan de drankkapitalist beleggers adviseren bij het opstellen van een 'samengestelde whiskyportefeuille.' De AFM erkende whisky hiermee officieel als beleggingsproduct. Dat is belangrijk omdat veel financiële instellingen alleen mogen beleggen op de door AFM erkende markten. Michel heeft er hierdoor in één keer een stuk meer interessante klanten bij.

Exclusieve whisky's zijn altijd het domein geweest van rijke smaakpuristen of vermogende zakenmannen, maar nu is het dus ook een erkend product voor beleggers. Dat is volgens Michel volledig terecht: "Whisky heeft een aantal goede handelseigenschappen: het wordt alleen maar beter als je het lang bewaart en qua opslag en onderhoud kost het nauwelijks geld. Daarnaast kan je het makkelijk verschepen over de hele wereld. Maar misschien wel de belangrijkste eigenschap: de structurele schaarste van whisky op leeftijd."

De vraag daarnaar wordt steeds groter, mede door de opkomst van nieuwe economieën. De capaciteiten van de 92 overgebleven Schotse Single Malt distilleerders is beperkt en de voorraden oudere whisky's verdampen snel. De distilleerders hadden ruim twintig jaar geleden al moeten beginnen met meer produceren als ze hadden willen voldoen aan de huidige vraag naar gerijpte Schotste whisky's.

Vanaf 25 duizend euro ben je klant bij Scotch Whisky International, en Michel vertelt dat dit vooral Nederlandse ondernemers zijn. Hij houdt voor hen het wereldwijde aanbod van bijzondere whisky's in de gaten. Een goed voorbeeld hiervan is de Zagatti-collectie: SWI nam vorig jaar de grootste privéverzameling ter wereld over, een miljoenendeal die ging om 3013 flessen. Valentino Zagatti is een hoogbejaarde Italiaanse whiskyliefhebber die vanaf zijn twaalfde jaar blind is. De smaakwereld die whisky hem bood maakte hem een verzamelaar. De deal tussen Michel en Zagetti maakte hem gelijk een van de meest besproken personen in de whiskywereld. En dat was niet altijd positief: whiskypuristen vinden de overname verschrikkelijk, zij vrezen dat een investeerder als Michel vooral de economische waarde van whisky ziet en de complexe drank puur als verkoopbaar beleggingsproduct inzet.

Voor de arme sloebers onder ons heeft Michel World Whisky Index opgezet, een handelsplatform, waar je ook zonder advies bijzondere flessen op de kop kan tikken en doorverkopen. Dat kan eigenlijk niet fout gaan – mocht de fles geen geld opleveren dan kan je hem altijd nog opdrinken.

En voor de mensen die niet willen handelen in whisky maar het alleen willen drinken heeft Michel een eigen lijn samengesteld. Hij heeft 53 vaten geselecteerd die bij verschillende distilleerders in Schotland liggen, en die worden gebotteld onder zijn eigen label: de MO OR collectie. De whisky van deze MO OR -lijn is alleen te verkrijgen in vijfsterren-plus hotels. Niet echt shotjesspul dus, Michel vertelt dat een glas uit zijn collectie zomaar duizend euro kan kosten.

Michel is ook nog van plan om een whiskymuseum in zijn kantoor te bouwen, waar je dan als gewone sterveling watertandend kan kijken naar een vitrine met prachtige flessen. Het gesprek met Michel heeft mij in ieder geval één ding duidelijk gemaakt: de wereld van goede whisky's is er eentje die zich ver buiten het bereik van mijn bankrekening afspeelt.