FYI.

This story is over 5 years old.

Eten

Lessen in fooi geven en ontvangen

Fooi wordt gewaardeerd, en je bent niet meteen een lul als je niks geeft, maar wel als je je als een lul gedraagt.

De meeste mensen laten hun fooien afhangen van de geboden service: zijn ze blij, dan geven ze fooi. Klinkt logisch. Als je geen fooi geeft, ben je een beetje een lul. Maar fooi is niet verplicht, en zorgt daarom regelmatig voor verwarring.

Zelf geef ik altijd fooi. Niet omdat ik weet dat horecawerk slecht betaalt, maar vooral omdat ik weet hoe hard werken het is. Soms sta je poep van de muur af te schrobben of vertelt een gast je doodleuk dat hij je hard zou willen nemen op de meest denigrerende manier die je kan bedenken). Je hebt met nogal wat te dealen als je in de horeca werkt.

Advertentie

En toch is de horeca de leukste bijbaan tijdens je studie, of misschien wel überhaupt de leukste baan. Biertjes tappen en drinken, onbekende mensen een leuke tijd bezorgen, je krijgt er een hele vriendengroep aan collega's bij en natuurlijk fooi. Als je een paar dagen in de week werkt, is de fooi voldoende om je avondeten van te betalen, een cadeautje voor je moeder van te kopen of de drank te bekostigen die je nuttigt als je niet aan het werk bent.

Hoe langer ik in de horeca werk, hoe meer het me opvalt dat gasten twijfelen over hoeveel ze moeten geven. En dan zijn er ook nog groepen die apart betalen en daardoor geen fooi geven, toeristen die het simpelweg gewoon niet snappen en mensen die het niet belangrijk vinden.

Omdat ik weet dat iedereen die in de horeca werkt zijn eigen tactieken heeft om een betere fooi te krijgen, vroeg ik een aantal collega's naar hun manieren. Voor het gemak heb ik gasten even in hokjes ingedeeld.

De zakenman Hij komt binnen alsof de kroeg van hem is, draagt het liefst zakelijke kleding om zijn status mee af te dwingen en praat heel hard. Dit lijkt een lastig type, maar als je weet wat je moet doen is deze het makkelijkst.

Zakenmensen doen soms ongeïnteresseerd; bestellen een 'bier' zonder hallo te zeggen en hebben het over de borsten van Iris van de receptie. De truc is vrij simpel: doe ongeïnteresseerd terug, maar wel met een glimlach.

Robin (24): "Deze mensen willen elkaar overstemmen. Ze willen gehoord worden en aan hun vrienden laten zien hoeveel macht ze hebben. De meeste fooi die ik ooit kreeg was bij een groep van vijf zakenmannen. Het eerste wat ik deed was de gast die het hardst praatte eruit pikken, subtiel oogcontact maken en glimlachen. Meer hoef en moet je niet doen. Als ze willen betalen zal hij de eerste zijn die zijn portemonnee trekt: dit is je moment. Waarschijnlijk hebben ze flink wat bier weggetikt en zal de rekening hoog zijn. Pak de bon, doe een beetje alsof je van het bedrag schrikt en vraag hem of hij alles gaat afrekenen. Vraag dit twijfelend en hij zal om indruk te maken een flinke fooi bovenop het totaalbedrag doen. Klus geklaard."

Advertentie

De pinbetaler Sinds mensen meer zijn gaan pinnen, wordt er minder fooi gegeven, dat is een feit. Je kan natuurlijk ook moeilijk "laat de rest maar zitten" zeggen als je pint.

Om van de pinner alsnog fooi te krijgen, heeft Vincent (19) een uitstekende truc. "Als iemand bij mij komt pinnen leg ik de rekening neer en vraag ik: "Hier is de rekening, klopt het allemaal?" De persoon zal de bon gaan controleren en zijn pinpas trekken. Dan pak ik het apparaat erbij en herhaal ik nogmaals het bedrag van de rekening. Wacht niet te lang op een antwoord, want dan wordt het ongemakkelijk, maar de gast heeft als het goed is nu net genoeg tijd om een fooi bij zijn rekening rekenen."

De vriendengroep Mensen die met een groep mensen hebben afgesproken, komen vaak een beetje zenuwachtig binnen. De persoon die als eerste is, zal onzeker zijn of haar telefoon erbij pakken en voorzichtig een eerste drankje bestellen. Groepen als deze kunnen lastig zijn. Soms hebben ze het niet door dat je al vijf minuten aan hun tafel staat om drankjes op te nemen.

Eveline (25): "Ik probeer bij groepen altijd met iedereen individueel contact te maken. Alsof je zelf bij ze aan tafel zou zitten, zeg maar. Ze moeten je relaxt vinden en zich geaccepteerd voelen. Ooit werkte ik bij een druk café in Amsterdam, en was ik al de hele avond gezellig met een groep jongens aan het praten. Ik lachte om hun grappen, maakte grappen terug en het was net of ik aan hun kant van de bar hoorde. Op een gegeven moment vroegen ze of ik een foto van ze wilde maken. Ik kreeg een Sony-telefoon in mijn handen waar ik niks van begreep. De camera stond naar mij toe, dus die wilde ik omdraaien zodat ik de heren op de foto kon zetten. Ik ging een beetje onhandig boven de camera hangen wat er voor zorgde dat ik mijn eigen borsten fotografeerde. Ik probeerde de foto nog te verwijderen, maar zonder succes. Ondanks dat dit niet helemaal mijn bedoeling was, gaven ze wel een dikke fooi. Ik weet nog steeds niet of het lag aan de lol die we hadden of aan mijn borsten-selfie."

De toerist De toerist is een moeilijke en grillige fooigever. De één geeft veel, de ander betaalt precies gepast. Toeristen weten vaak niet of het wel of niet gebruikelijk is. En al helemaal niet hoeveel dan precies.

Max (24): "Waar je bij toeristen voor op moet passen is dat ze apart betalen. Eigenlijk moet je dit bij iedereen afkeuren. Ik zeg vaak gewoon dat het onmogelijk is en drop dan gewoon die bon. De luidruchtige, keihard zuipende toeristen zijn het lastigst. Ik probeer vaak interesse te tonen door bijvoorbeeld te vragen waar ze vandaan komen. Gedraag je vooral vrolijk, niemand heeft zin in een chagrijnige kop. Leg de rekening altijd neer op een schoteltje, dan zul je teruglopen met veel euro's, en eentje extra voor in je eigen zak."

Bovenstaande tips zijn geen garantie voor een goede fooi want hoewel er zeker een aantal psychologische trucjes zijn die je kunt toepassen, is het het allerbelangrijkste om zelf plezier te hebben in wat je doet. Zoals collega-barman Thomas (29) zei: "Ik ben er niet om de gasten te vermaken, de gasten zijn er voor mijn vermaak." Fooi wordt gewaardeerd, en je bent niet meteen een lul als je niks geeft, maar wel als je je als een lul gedraagt.

Een paar namen in dit artikel zijn op verzoek gefingeerd, maar de meeste niet.