Mijn geweten was groter dan mijn maag tijdens het jaarlijkse varkensworstelen in Quebec

Er is geen elegante manier om een varken te vangen. Het is geen kwestie van snelheid of behendigheid. Je moet het beest in een hoek drijven en er bovenop springen, zo simpel is het. Tenminste, dat is wat ik er van maakte toen ik begin augustus tussen happen varkensvlees toekeek bij de National Greased Pig Race in Sainte-Perpétue in Quebec.

Een evenement dat – afhankelijk van wie je het vraagt – de ultieme viering of juist vernedering is van het varken.

Varkensworstelen heeft een lange geschiedenis, niet alleen op de county fairs die je door heel Amerika vindt, maar ook in andere delen van de wereld. In Quebec vindt dit vreemde ritueel plaats in Sainte-Perpétue, een klein dorpje zo'n 150 kilometer ten oosten van Montreal, waar boeren de ring in stappen met de ingevette varkens. Het doel is om de beesten binnen negentig seconden te vangen en in een vat te laten vallen.

Deze race vond voor het eerst plaats in 1978, nadat de feestcommissie van het stadje had gehoord dat de werknemers van het plaatselijke slachthuis erg veel plezier hadden gehad toen ze in de regen achter ontsnapte varkens aan moesten. De rest is verleden tijd. Het festival draait nu al vier decennia mee en gedurende vijf dagen in augustus trekt het stadje van 983 inwoners zo'n 35.000 festivalgangers aan. Het festival wordt gesponsord door de overheid en Céline Dion heeft er zelfs opgetreden.

Varkens spelen een belangrijke rol in de culinaire geschiedenis en in de landbouw van Quebec, sinds de kolonisten ze zo'n 400 jaar geleden uit Frankrijk meenamen. Vandaag de dag zijn er bijna net zoveel varkens (ongeveer 7,3 miljoen) als mensen in Quebec (8,2 miljoen) en de varkenshouderij is uitgegroeid tot een miljardenindustrie in de provincie. Varkens staan symbool voor de landelijke levensstijl die ooit de definitie was van 'la belle province' (zoals Quebec genoemd wordt), maar die tegenwoordig niet meer vanzelfsprekend is voor de grotendeels stedelijke bevolking .

Daardoor is het varkensfestival in Sainte-Perpétue uitgegroeid tot een viering van het boerenleven. Er zijn tractorraces, er is linedancing en er liggen bergen varkensvlees op de barbecue, maar de belangrijkste attractie zijn de varkens zelf. De hoeveelheid gerechten gebaseerd op varkensvlees die je op het festival kunt krijgen is ongelofelijk: poutine van pulled pork, worstjes die in bacon zijn gerold, karbonaadjes, buikspek en spareribs. Ik koos voor gerookte varkenskont overgoten met jus, ook wel bekend als méchoui.

Als ik aankom op het festivalterrein heeft Smokey Joe Lavoie net de jaarlijkse barbecuewedstrijd gewonnen. Het hoofdingrediënt is – je raadt het al – varkensvlees. De cruciale elementen voor Lavoice's winnende spareribs zijn droge marinade en barbecuesaus. Hij weigert om zijn culinaire geheimen met me te delen, maar over het varkensworstelen heeft hij een duidelijke mening. "Kijk, het is gewoon een traditie en goed vermaak voor de families die komen kijken." De algemene consensus onder de mensen die ik spreek lijkt te zijn dat de varkens niks te lijden hebben. Maar deze mening wordt buiten Sainte-Perpétue lang niet door iedereen gedeeld.

"We krijgen veel bezorgde belletjes van mensen die in de omgeving wonen," vertelt PETA-activist Ashley Byrne. "We hebben met dierenartsen gesproken en onze mensen gaan naar dit soort evenementen om te observeren. Varkens dwingen om voor hun leven te rennen terwijl een horde mensen staat te schreeuwen staat gelijk aan marteling. De varkens houden er vaak ernstige verwondingen aan over; een gebroken rug of gebroken ledematen zijn dagelijkse kost."

Maar voor de koks van het festivaleten zijn dierenrechten niet van groot belang. Jean-François, een cateraar die in zijn kraam mooie stukken vlees aanbiedt, deelt dit sentiment. "Vorig jaar schopte George Laraque veel ophef over de race, en dat jaar werd het festival drukker bezocht dan ooit tevoren. Dus het lijkt erop dat er niet echt een probleem is!"

Hij heeft het over voormalig ijshockeyspeler en dierenactivist George Laraque, die het varkensworstelen omschrijft als "walgelijk" en opriep tot een boycot van het evenement. Vorig jaar sprong een activist met de woorden 'Animal Liberation' op zijn borst gekalkt over het hek en rende door de modder om protest te voeren tegen de race. Dit jaar riepen zowel de SPCA als PETA op tot een boycot van het evenement. "Wanneer je mensen hebt die een wreed spektakel opvoeren, heb je ook altijd mensen die geld betalen om er naar te kijken," zegt Byrne. "Het is hoog tijd dat we dit soort evenementen naar de geschiedenisboeken verbannen."

Maar het zijn niet alleen dierenrechtenactivisten die zich tegen de traditie verzetten; zelfs experts spreken zich uit tegen het varkensworstelen. De Canadian Veterinary Medical Association (CVMA) neemt geen blad voor de mond in hun officiële standpunt wat betreft het gebruik van dieren voor entertainment. Ze veroordelen elk evenement waar een dier "geforceerd wordt om acties te ondernemen die leiden tot fysieke of mentale stress of ongemak" – bijna een perfecte beschrijving van de varkensrace. Ik belde de organisatie van het festival om te vragen naar hun visie over de behandeling van de varkens. Ze gooiden de hoorn erop.

Toch slaat alle slechte pers geen merkbare deuk in de opkomst. Op het festival is geen enkele vorm van protest te zien en de varkensrace is zo goed als uitverkocht – er werden bijna 5000 kaartjes verkocht. Voor de festivalgangers is het gevoel van eerbied voor de varkens – als ingrediënt tenminste – echt. De varkensrace is in feite "een eerbetoon aan de varkens", aldus de organisatie.

Na een paar biertjes en een rondje linedancen is het tijd voor het hoofdattractie. De 38e Annual National Greased Pig Race begint met een man die het Nationale Varkenslied zingt, een muziekstuk zonder hoorbare melodie maar met veel verwijzingen naar de 'overwinning' op de varkens. Hij wordt al gauw overstemd door American Idiot van Green Day, terwijl de gladiatoren uit de coulissen tevoorschijn komen. De MC's (radio DJ's uit Montreal) herinneren de deelnemers er aan dat ze "onder geen enkele omstandigheden de varkens beet mogen grijpen bij de oren, staart of poten" en dat ze "de dieren in het vat moeten laten vallen en niet gooien". Ze leggen ook haastig uit aan het publiek dat varkens maar één soort geluid maken en dat "dit niet betekent dat ze pijn hebben". Maar zodra de show begonnen is duurt het niet lang om te beseffen dat de varkens voor hun leven krijsen terwijl ze proberen hun kop boven de modder te houden en het publiek luid schreeuwt.

Ik had nog nooit eerder een varken horen krijsen maar het is luid en schril, en in dit geval, vol met angst.

Een voor een gaan de concurrenten de ring in, wachtend op het juiste moment om bovenop de varkens te springen, die stuk voor stuk terug proberen te ontsnappen. Als het een grote Mexicaan genaamd Jezus lukt om zijn slachtoffer in het vat te laten vallen met slechts een paar seconden op de klok, worden er meteen twee gigantische vuurpijlen afgevuurd. Het varken strompelt terug naar het hok met de andere varkens. Niemand fuckt met Jezus. De Heilige Perpetua is tenslotte de beschermheilige van boeren en slagers.

Tijd om naar huis te gaan. Het worstelen, het vuurwerk, de varkens en de countrymuziek zijn allemaal prima op zichzelf, maar alles tegelijk is echt teveel van het goede – en allemaal ten koste van de slimme, gevoelige en nu manke varkens. Het is niet genoeg om een vegetariër van me te maken, maar ik ben toch anders naar de beestjes gaan kijken.

Voor de lokale bevolking en festivalgangers is het worstelen een leuke traditie en viering van een belangrijk dier. Dierenrechtenactivisten en dierenartsen zien het als een wrede en pijnlijke manier om varkens in te zetten voor menselijk entertainment. En voor barbecueliefhebbers is het simpelweg een manier om een ode te brengen aan een van de meest diverse en heerlijke stukjes vlees in de provincie en op de planeet. Iedereen gebruikt het dier om zijn eigen verhaal te ondersteunen in het verhitte debat over de betekenis van het varken.

En terwijl aan de strijd tussen mens en varken in Sainte-Perpétue een einde kwam (met een duidelijke overwinning voor de mensen), gaat het gevecht tussen dierenrechtenactivisten en het varkensfestival nog even door. Laten we hopen dat er minder modder bij komt kijken.