Studenten van de Design Academy zitten tot over hun oren in de poep

De Design Academy in Eindhoven heeft een nieuwe afdeling: Food Non Food, over eten, drinken en alles wat daarmee te maken heeft. Dit semester gaan de lessen over poep.

"We maken heerlijke maaltijden klaar. Dat eten gaat vervolgens door je lijf heen en komt er weer uit als poep. Maar mensen zien die link niet meer: eten en poepen zijn twee op zichzelf staande dingen geworden," aldus Marije Vogelzang. Zij is internationaal erkende fooddesigner (hoewel ze het zelf liever heeft over 'eating designer') en hoofd van de afdeling Food Non Food aan de Design Academy. Ze vond het tijd worden voor haar studenten om zich in poep te gaan verdiepen. "Poep en eten hebben alles met elkaar te maken. Het wordt tijd om achter ons te kijken, recht die wc-pot in."

Volgens Marije heeft een groot deel van de wereldproblematiek met eten en dus ook met poep te maken. "Bij het produceren van eten wordt op heel veel gelet, maar er wordt vaak niet nagedacht over degene die het opeet. Men houdt zich liever bezig met winst. Het is te veel een business geworden."

"Onze aarde is eigenlijk een en al poep," legt Marije uit. "De grond bestaat uit klei, zand, mest: allemaal shit. Als je alle poep zou collecteren kun je het als meststof gebruiken en er een energiebron van maken. Misschien klinkt het niet leuk, maar wij poepende mensen zijn eigenlijk wandelende energiebronnen."

Een student die met dit idee aan de slag ging, is de Duitse Timm. "Geef poep terug aan de cirkel van het leven," zegt hij filosofisch. "Ik heb een machine ontworpen waar je een wc aan moet koppelen. In mijn tuin staat een prototype. De poep wordt omgezet in gas en dat kan je weer gebruiken in de keuken. Dat zou toch prachtig zijn? Je kookt eten, dat poep je uit, en met die poep kun je de volgende dag weer koken."

Met de poep die je overhoudt kun je weer andere dingen doen – Timm weet er wel raad mee. "Het doorspoelen van je stront is als het wegdoen van negatieve gedachten. Ik wil dat idee uitwerken naar een hoger niveau. Daarom ontwerp ik een katapult waarmee je je poep weg kan slingeren. Die katapult komt in een museum te staan, en mensen mogen hun shit tegen de muur lanceren, waar het prachtig uit elkaar spat."

Goed, poep als energiebron en poep als psychologische uitlaatklep dus. De Noorse Jonas ziet weer iets anders in stront: kunst. "Ik verzamel kontafdrukken van toiletbrillen. Met de poeder die detectives ook gebruiken om vingerafdrukken te zoeken bestrooi ik de wc-bril. Daar ga ik met een kwastje overheen. Dan verschijnt er opeens een heel landschap aan kontafdrukken. Ik leg daar een stukje plakkerige folie overheen, en zo vereeuwig ik de afdruk. Inmiddels heb ik een hele collectie kontafdrukken verzameld, en daar heb ik een soort pornomagazine van gemaakt. Tijdens de expositie EAT SHIT in Milaan zijn al die afdrukken gestolen, waarschijnlijk door iemand die er geil van werd. Eigenlijk vind ik dat wel prima. Nu zijn ze op een plek waar ze gewaardeerd worden."

Ik vraag aan Jonas of er iets is wat hij wil zeggen met zijn werk: "Het vuil dat wij meedragen en de kontafdrukken die we op alle wc's achterlaten zegt iets over wie wij zijn. Over wat we gegeten hebben, over waar we rondgehangen hebben. Het vertelt ons verhaal. Dat vind ik fascinerend."

Die fascinatie vindt Marije goed. "Tegenwoordig leven we zo hygiënisch mogelijk, niemand die nog z'n drol bekijkt," zegt ze. "Daarin zie ik een link naar ons eten: alles in pakjes en zo steriel mogelijk. Waarom willen we niet meer een hele vis op ons bord zien? Waarom willen we niet aan een levend varken denken als we een stukje vlees eten? Toiletten zijn tegenwoordig hygiënischer dan keukens en dat geeft te denken. Tuurlijk, ik vind poep ook niet lekker. Hoewel – de luier van een baby verschonen, dat heeft wel wat. Maar als we weer in de wc-pot durven te kijken zal dat ook onze relatie met ons eten verbeteren."

De Spaanse Clara herkent de angst voor poep, maar ze vertelt me dat door Food Non Food haar relatie met poep sterker is dan ooit. "Als ik op de wc zit te poepen voel ik me haast schuldig, zo vies vind ik het." Het bracht haar op een idee. "Als je naar een toilet kijkt besef je hoe ver wij verwijderd zijn geraakt van de natuur. Een wc is zo schoon, strak en wit – daardoor is poep en pies in een wc extra vies, en daar wil ik iets aan veranderen. Ik wil openbare toiletten en dixi's vullen met planten en bloemen. Dat kan een positieve invloed hebben op onze poepervaring."

Clara ontwerpt tegeltjes voor aan de muur waar planten uit groeien. Is er ook ruimte voor wc-papier in haar ontwerp? "Geen idee. Misschien moet je je billen wel afvegen met een blaadje van een plant."

Er is dus creatief invulling gegeven aan Marije's onderwerp: "Ik vind dat voedsel een belangrijkere plek moet krijgen in onze levens, ook de schoonheid, poëzie en smaak van voedsel is belangrijk. Denk aan de zakenman die in de Texaco een broodje bal naar binnen propt – zo hoort het niet. Sommige studenten zijn behoorlijk activistisch ingesteld en willen dingen veranderen. Student Martina onderzoekt de mogelijkheden van het verteren van gras. Door mensen dus."

Hoe kom je erbij om gras te gaan eten? De Zwitserse Martina legt het me uit: "Ik was aan het nadenken over wat koken eigenlijk is; wat we in een keuken doen is eigenlijk alle producten verteren voordat het ons lichaam in gaat. We hakken het in stukken, we maken er moes of puree van. Waarom gaan we daar niet een stap verder in? Waarom zouden we niet ook gras verteren, zodat we het kunnen eten? Koeien kunnen het ook. Die hebben er alleen extra magen voor nodig. Waarom zouden wij niet een extra maag toevoegen aan ons lichaam?"

Martina ontwierp een externe maag, gebaseerd op de maag van een koe. Deze nepmaag plaats je aan de buitenkant van je keel, rondom je nek. "Het idee is dat je kauwt op het gras, en dit vervolgens in de externe maag spuugt. Die breekt het gras af waardoor je het veilig kunt doorslikken. Als we het echt zouden gaan doen zou het ons hele silhouet veranderen. Ik zie niet voor me dat iedereen het wil gebruiken, maar wel bijvoorbeeld mensen die in de natuur willen leven of die gaan backpacken."

Martina werkt samen met een wetenschapper – zo ziet Marije het graag. "Ontwerpers kunnen samen met de wetenschap veel bereiken. Het allesomvattende aan poep was voor mij de hele reden om het programma Food Non Food op te zetten. Vijftien jaar geleden was voedsel niet een onderwerp om als ontwerper mee bezig te zijn. Maar ik zie het belang van fooddesign in, als oplossing voor een hoop problemen."

Of poep de sleutel is naar een gezonde voedselindustrie? De studenten mogen het gaan bewijzen. Intussen eet en poept de wereld gezellig door.