FYI.

This story is over 5 years old.

Eten

Ik ben een Ier met een dodelijke aardappel-allergie

Mijn dodelijke allergie voor friet, aardappelpuree en zelfs aardappelwodka maakt mijn leven lastig en pijnlijk ironisch. Toch heb ik mij altijd afgevraagd wat mijn lot zou zijn als ik tweehonderd jaar geleden in Ierland was geboren.

Sommigen gaan door het leven met poëtische ironie: een doof kind met muzikale ouders of een kluns met twee linkervoeten met de naam 'Dancer'. Ik ben ook een slachtoffer, maar mijn ironie is een stuk gevaarlijker: ik ben een Ier die extreem en dodelijk allergisch is voor aardappels. Ondanks mijn Ierse naam, afkomst en burgerschap, staan piepers gelijk aan vergif, een vergif waar de meeste mensen gek op zijn. Het is ook geen lichte allergie. Het kleinste spoor van aardappel geeft al een heftige reactie: gesloten keel, ademhalingsproblemen, vreselijke krampen en intens zweten. Hierdoor loop ik altijd beschamend rond met een EpiPen, of in ieder geval een verpakking Benadryl.

Advertentie

Ik ben bijna ten onder gegaan op de meest alledaagse plek: aan tafel in een eetcafé door een kalkoensandwich

Deze allergie laat zien dat er overal wel aardappels in zitten. Je hebt de vanzelfsprekende plekken, zoals zakken chips, shepherd's pie en fastfoodketens. Maar ze verstoppen zich ook op onverwachte plekken. Aardappelmeel wordt vaak gebruikt in brood en taart. Het zit in zakken geraspte kaas en het duikt op in crackers, bouillon, hotdogbroodjes, snoep, magnetronsacks en nog veel meer.

Jij zit misschien de mijmeren over je avondeten, ik spendeer die tijd met het secuur lezen van ingrediëntenlijsten, op zoek naar de woorden: gemaakt met aardappelmeel. Of, ik ben druk met het ondervragen van de bediening: "Sorry, zit er aardappel in het stoofvlees?"

Daardoor ben ik bijna ten onder gegaan op alledaagse plekken: aan een tafel in een eetcafé door een kalkoensandwich en tijdens een picknick door een bedrieglijk hamburgerbroodje. De geur alleen al van gefrituurde aardappel in fastfoodzaken maakt me misselijk. Ook ben ik na het eten van een kaastosti een keer bijna naar de spoedeisende hulp gebracht.

Aardappels hebben ook een stuk romantiek uit mijn leven gehaald. Als tiener kookte een vriendin goedbedoeld een diner met tortellini. Pas nadat de borden leeg waren, lazen we geschokt de ingrediënten: 'gemaakt met aardappelmeel'. "Ik ben okay," mompelde ik terwijl ik de deur uit struikelde, want ik wilde de allergische reactie liever alleen ondergaan. Volgens mij is ze nog steeds in shock.

Advertentie

Tegenwoordig durven mijn verloofde en ik niet te zoenen nadat ze aardappelen heeft gegeten tot ze haar tanden heeft gepoetst. Zelfs een kus kan rampzalige gevolgen hebben.

Toen ik begon met studeren – nog onbewust waar verschillende soorten drank van worden gemaakt en gevoelig voor groepsdruk – atte ik een aantal shots aardappelwodka. En ik heb het geweten; ik was de rest van de nacht ziek, aangeschoten en verward. Ik weet nog dat ik tegen mijn vriend Josh zei: "Ik denk dat ik gewoon niet zo'n goede drinker ben." Pas maanden later kwam ik erachter dat sommige wodka's gewoon vloeibare aardappelen zijn.

Verdriet is meestal beter als je het met anderen deelt. Maar in het geval van mijn aardappelallergie, is het eenzaam. Er gaan geruchten in mijn familie dat mijn overgrootmoeder uitslag kreeg als ze aardappelen schilde – maar ze kon ze gewoon wegwerken als elke zichzelf respecterende Dubliner. Ik heb nog nooit iemand anders ontmoet met deze verschrikkelijke aandoening. Mensen met glutenintolerantie hebben eigen stichtingen en er is een hele gemeenschap omheen. En voor mensen met een pinda-allergie wordt er gelobbyd om de peulvruchten uit scholen en vliegtuigen te laten verbannen.

Een aardappelallergie staat niet eens op Wikipedia.

De allergie is zeldzaam bevestigt Stephen Taylor, medeoprichter en -directeur van het Research and Resource Program van de Universiteit van Nebraska. "Bij de meeste mensen die hier last van hebben is het vooral een allergie voor rauwe aardappelen," zegt hij. "Maar er zijn ook zeldzame gevallen waarin mensen een allergische reactie op verwerkte aardappelen hebben. En een zeer hevige reactie is nog zeldzamer."

Advertentie

Komt het misschien door mijn afkomst? Ik ben ook Pools – een andere etnische groep die bekend staat om z'n pieperconsumptie. Toch niet. Taylor vertelt: "Ik denk niet dat je Ierse afkomst een rol speelt."

En hoe wreed dat allemaal dat allemaal is. Het valt enorm mee vergeleken wat mensen in Ierland in de 19e eeuw moesten doorstaan. Toch vraag ik vraag me altijd af wat er met me zou zijn gebeurd als ik toen had geleefd.

"Dat hang helemaal af van waar je had gewoond en tot welke klasse je behoorde," legt John Waters, professor Ierlandkunde aan de New York University. Als ik rijk was geboren in Noord-Ierland, dan had ik het allemaal prima overleefd op haver en granen. Ergens anders op het eiland had ik minder geluk gehad.

"Als je als arme boer of arbeider zonder eigen land geboren was… zou het echt heel moeilijk zijn geweest voor iemand als jij om te overleven," vertelt Waters.

Kerby Miller, professor geschiedenis aan de universiteit van Missouri, die zich heeft gespecialiseerd in de Ierse immigratie, is duidelijker. "Je zou waarschijnlijk dood zijn," zegt hij. "Als je je kindertijd en adolescentie al had overleefd, had je het als volwassene ook nog heel zwaar gehad."

Een Ier at in die tijd zo'n vijf kilo aardappelen per dag. "Tijdens de hongersnood was je zeker zwakker dan je buren geweest. En daarom was je eerder dood geweest," zegt Mill

Waters en Miller zijn het erover eens dat ik beter zou gedijen in Ierland in de Middeleeuwen, voordat de aardappel vanuit Zuid-Amerika in Europa arriveerde. "Je had waarschijnlijk overleefd op een dieet van vooral zuivel," vertelt Miller. "Melk, boter en kaas."

"De Middeleeuwse Ieren werkten enorm veel melkproducten weg," voegt Miller toe. "Hun avondeten bestond uit het altijd feestelijke boter." Een pakje boter klinkt niet echt heel smakelijk, maar dat is altijd beter dan het alternatief.

En het is niet alsof ik lactose-intolerant ben.