Nigella Lawson is trots dat ze nog altijd een amateur is

Nigella Lawson loopt met haar plateau-sneakers over de bovenste verdieping van het kantoor van haar uitgever. Elke stap die ze zet, landt met een opvallend harde klap. Ze vertelt over het filmen van de kersteditie van haar nieuwe televisieprogramma, haar gewoonte om telkens op dezelfde plaats in de auto te zitten en hoeveel vergaderingen er wel niet op deze plek hebben plaatsgevonden – in deze kleine kamer, omgeven door omslagen van andermans bestsellers.

Lawson poseert voor een zwart scherm dat snel is neergezet door mijn fotograaf terwijl ze flaneert over de bovenverdieping. Als ik de foto's achteraf bekijk, vraag ik me af hoe ze het voor elkaar heeft gekregen om elke keer zo sereen te lachen naar de camera, omdat ze tussen de foto's door zo uitgebreid kon beschrijven hoe ze op vakantie het liefst ontbijt.

"Ik praat inderdaad wat snel," zegt ze.

Dit is niet de Lawson die langzaam, sensueel een lepel aflikt die we kennen van haar programma Simply Nigella. Ze zit amper stil, zelfs niet wanneer ze even haar jas uit trekt en zich onderuit laat zakken in een luie stoel. Ze beantwoordt elke vraag uitgebreid en eerlijk, op een manier zoals alleen mensen van stand kunnen praten die het niet gewend zijn om niet gehoord te worden. Ze valt je in de rede, maar ook zichzelf wanneer haar iets interessants te binnen schiet dan waar ze het over had. Ze is niet bang om oogcontact te maken.

Lawson bracht vorige maand haar elfde kookboek, Bij mij aan tafel, uit en ook een nieuw tv-programma dat eerder deze week startte bij de BBC. Het boek zegt zelf "het geluk van thuiskoken" te vieren en bevat meer dan honderd recepten. De meeste nieuw, maar bijna allemaal voelen ze fijn en vertrouwd: kip uit de oven, pompoencurry en een klassieke Engelse sponscake.

"Voor mijn gevoel is het een nieuw boek, maar is er wel een kleine verbinding met het verleden," zegt Lawson. "Het ding met koken is dat je je echt – om een modern cliché te gebruiken – 'in het moment' bent en tegelijkertijd heeft het zo'n sterke verbinding met wat je in je leven allemaal gegeten en gekookt hebt. Ik vergelijk het altijd met het lezen van een boek. Toen ik nog op de universiteit zat en iets met moderne literatuur studeerde, kreeg ik mee dat de manier waarop je een boek leest bepalend is voor het volgende boek dat je leest. Koken gaat op dezelfde manier. Veel mensen kunnen hetzelfde recept maken, maar de manier waarop is afhankelijk van de gerechten die je daarvoor hebt gemaakt. We hebben allemaal onze eigen manier van koken."

De ondertitel, "thuiskoken", van Bij mij aan tafel is een klein beetje overbodig. Vanaf haar eerste kookboek in 1998, Hoe te eten, vol typische Engelse, huiselijke gerechten, tot haar meest recente programma, Simply Nigella, zijn al haar boeken een viering van de amateurkok. Ze ziet zichzelf absoluut niet als een chef, maar als een thuiskok zonder veel tijd voor ingewikkelde marinades of ingewikkelde snijtechnieken. Haar recepten zijn eenvoudig geschreven, met tips voor het vervangen van ingrediënten en stappen die je kunt overslaan voor wanneer je gewoon lekker alles tegelijk in de pan wil smijten (zijn er überhaupt mensen die zout op hun aubergines doen voordat ze ze bakken?).

"Toen ik begon had ik het gevoel dat de kookwereld gedomineerd werd door professionele chefs en dat thuiskoks langzaamaan verdwenen," zegt Lawson. "Ik geloof dat dit eerder een genderkwestie was, omdat de meeste professionele koks toen mannen waren en de thuiskoks vaak vrouwen. Ook denk ik dat geld een rol speelde, aangezien professionele koks betaald krijgen en thuiskoks voornamelijk de kinderen lekker eten moesten voorschotelen. Grappig genoeg komen op dit moment vrijwel de meeste boeken over thuiskoken van chefs. Vroeger wilde iedereen thuis een restaurant nadoen. Nu is er veel meer vraag naar eenvoudige gerechten en willen mensen vooral het huiselijke gevoel ervaren."

"Soms kijk ik naar moeilijke recepten en dan denk ik nee, dat is nog steeds veel te ingewikkeld voor mij," voegt ze toe.

Haar claim dat ze niet echt goed kan koken, klinkt misschien als valse bescheidenheid, maar er zit een kern van waarheid in. Nigella is niet in de wieg gelegd om te gaan koken. Als dochter van de Britse minister van Financiën studeerde ze af aan Oxford. Vervolgens kreeg ze een baan bij The Sunday Times waar ze droomde ooit een boek uit te brengen. Ze ging freelancen en schreef over koken, iets wat ze altijd al leuk vond maar waar ze het gevoel van kreeg dat niet meer genoeg gewaardeerd werd. Haar manier van schrijven was zo expressief als je kunt verwachten van een voormalig literair redacteur, maar ook erg intiem. Ze was vriendelijk, aardig, en beschreef gerechten op een manier waardoor je ze niet alleen zou willen eten, maar ook van ze zou willen genieten met dezelfde vreugde als Lawson dat doet.

Hierdoor kreeg Lawson haar eerste boekendeal. How to Eat verkocht goed en zorgde ervoor dat ze een jaar later haar eigen tv-programma, Nigella Bites, kreeg. De show werd bij haar thuis gefilmd, waar ze sensuele opmerkingen maakte terwijl ze over een perfect stuk lamsvlees gebogen stond en een verleidelijk chocolade over een taart goot. Haar programma werd geprezen omdat het evenveel decorporno als gastronomische porno was. Gemiddeld keken per aflevering zo'n 1,9 miljoen kijkers.

"Ik heb nooit een plan gehad," zegt Lawson, ondanks haar jarenlange goedlopende carrière. "Ik heb nooit een idee gehad van wat ik precies wou doen met mijn leven. Ik probeer niet na te denken over de toekomst. Natuurlijk maak je je soms zorgen, maar het mooie aan druk bezig zijn is dat je soms gewoon de tijd niet hebt om na te denken."

Haar succes is niet zonder kritiek. Een paar van haar meest recente recepten worden bestempeld als te eenvoudig. In 2015 veroorzaakte haar wel heel simpele avocadotoast ophef op Twitter omdat mensen vonden dat het hun kijkgeld niet waard was. Of haar ham-kaastosti uit Bij mij aan tafel, wat volgens veel mensen geen interessant recept is. Zelfs de meest simpele ziel kan namelijk een plak kaas en en een plak ham op een boterham gooien.

"Ja: parmaham, vijgen en ehm… brie," zegt Lawson. "In het boek staat dat het niet echt een recept is. Er staan geen duidelijke hoeveelheden bij. Het is een idee. Recepten zijn een manier om over eten te praten, maar ik heb een passie voor eten. En die wil ik graag delen. Kritiek op te eenvoudige recepten kan ik niet goed begrijpen. Ik heb liever dat mensen vinden dat ik te eenvoudig kook dan te ingewikkeld – niet dat dat ooit gaat gebeuren want ik kan simpelweg niet ingewikkeld koken."

En dat kunnen velen van ons niet, en dat is waarschijnlijk de reden dat Lawson zo populair is. Haar boeken worden nog steeds uitgegeven, haar laatste programma trok meer dan 2 miljoen kijkers en ze heeft veel loyale volgers op Twitter, waar ze lieflijk iPhone-foto's van goed gelukte chocoladecakes complimenteert en in discussie gaat over de perfecte aardappelpuree.

Ik vraag haar wat ze ziet als de sleutel tot haar succes. Ze denkt goed na, kijkt uit het raam en werpt een blik op de Londense daken buiten.

"Om maar even een cliché aan te halen, ik geloof dat oprechtheid belangrijk is voor mensen. Mensen weten dat ze me kunnen vertrouwen, dat de recepten goed zijn. Ik zou nooit een recept plaatsen waar ik niet volledig achter sta. Tegelijkertijd praat ik op een toegankelijke manier tegen mijn lezers. Met mijn liefde voor kookboeken weet ik als geen ander hoe belangrijk het is om plezierig te lezen en dat de recepten een duidelijke handleiding bevatten. Dat is waar ik naar op zoek ben in kookboeken en ik geloof dat anderen deze mening delen."

Lawson is een van de vele publieke figuren die mensen aanspoort vooral te eten wat ze willen. In haar eerste boek verklaart ze "een goede eter" te zijn. Ze vindt het belangrijk dat mensen kunnen genieten van eten. "Iedereen heeft tegenwoordig een oordeel over hoe vrouwen zouden moeten eten, ik blijf geloven dat er tijden gaan komen waarin dit gaat veranderen."

Toen ze begon had Lawson maar weinig concurrentie, maar tegenwoordig zijn er honderden zelfbenoemde health bloggers en foodies op Instagram die er een zeer streng eetpatroon op na houden. Lawson gaat in haar nieuwe boek in tegen clean eating met haar recepten voor krulfrietjes. Met als inspiratie de koolhydraatarme courgettespaghetti die fitgirls graag eten. In een recent interview met de Guardian geeft ze aan dat dit soort dingen instagrammers ervan weerhoudt hun minder fotogenieke, maar heerlijke eten, te plaatsen.

"Waar ik mij druk om maak is dat mensen sommige gerecht demoniseren, waardoor ik mij afvraag of ze eigenlijk wel genieten van eten. In het echte leven is er ruimte voor alles. Of je nu gelukkig wordt van een portie kibbeling, een dürüm met falafel of een zelfgemaakte appeltaart, iedereen vindt iets anders lekker. Ik geloof ook dat wat je lekker vindt afhankelijk is van je stemming en je omgeving op dat moment. Ik houd ervan om nieuwe dingen te ontdekken en het idee om jezelf allerlei verplichtingen op te leggen past niet bij mijn levensstijl."

Datzelfde jaar kreeg ze een fraudezaak te verduren. Twee voormalige persoonlijke assistenten van het koppel zouden voor ongeveer 825.000 euro hebben uitgegeven aan onder andere kleding, tassen met creditcards van Saatchi's bedrijf. Doordat Lawson niet goed in haar vel zit, zou zij haar heil hebben gezocht in cocaïne en cannabis. Om dit stil te houden, konden de twee assistentes ongestoord hun gang gaan. De tijdschriften schrijven: "Hoe kan een vrouw die alles lijkt te hebben ondertussen zo in de knoop zitten?"

Dit was niet de eerste keer dat Lawson werd neergezet als slachtoffer. Zowel haar zusje als haar eerste echtgenote, journalist John Diamond, zijn op jonge leeftijd overleden aan kanker. Haar hele carrière wordt Lawson telkens óf neergezet als charmante, browniebakkende huiskok óf als slachtoffer.

Dat komt allebei niet overeen met de persoon die in de stoel tegenover me zit. Ik hoop dat ze het meent wanneer ze vertelt dat ze niet veel aandacht schenkt aan wat er over haar geschreven wordt.

"Voor mijn gevoel geef ik mijn mening, ik kan mijn mening opschrijven. Ik ben nooit een bimbo geweest, of voor mijn gevoel zo benoemd. Als ik schrijf, schrijf ik dat ik denk aan eten, of aan wat ik op dat moment eet. Ik denk dat door op deze manier te schrijven je de connectie met de lezers versterkt. En voor mij is dat zo ontzettend belangrijk. Dat is de relatie die ik wil hebben, de verhalen over mij in een kleine column zijn voor mij dan onbelangrijk."

En de connectie is er. Ondanks het feit dat Ruby Tandoh waarschijnlijk gelijk had toen hij Lawson een rijke hobbykok noemde, ondanks het feit dat de teracottakleurige omslag van het boek het meest wegheeft van mijn moeders gordijnen uit de jaren negentig en haar boek geen hoofdstukken heeft – wat tamelijk bijzonder is voor een kookboek. Ondanks het feit dat de wereld niet zit te wachten op weer een recept voor de perfecte satéspiesjes.

Maar toch willen we eigenlijk allemaal bij Lawson aan tafel zitten.