Een gin-tonic met de barvrouw van het oudste homocafé van Nederland

Welkom bij Last Call , een rubriek waarin we bij doorgewinterde barmannen en -vrouwen aan de bar hangen om wat van hun levenswijsheid op te doen. Van hoe je over een gebroken hart heen komt tot welke drankjes je niet moet bestellen als je niet uitgelachen wil worden.

Bij barvrouw Inssaf Uariachi (36 jaar) ben je niet welkom aan de bar als je homofobe, seksistische of racistische opmerkingen maakt. Inssaf werkt bij Café 't Mandje, het oudste homovriendelijke cafe van Nederland. Inssaf maakte maar liefst achttien edities van de Gay Pride mee. Ze zit dan ook vol verhalen over het Amsterdamse queer nachtleven en de bijbehorende lgbtqiap+-scene. Naast dat ze flink wat biertjes tapt, draait ze ook plaatjes onder de artiestennaam Fatima Supreme. We spraken Inssaf over hoe de gaybarscene zich door de jaren heen heeft ontwikkeld, en vroegen haar hoe je je tijdens de Gay Pride als hetero het beste kunt gedragen.

MUNCHIES: Ik las dat Café 't Mandje een van de eerste plekken in Nederland was waar je openlijk homoseksueel kon zijn. Vertel!
Inssaf Uariachi: Ja klopt, het was 't eerste café in Amsterdam waar queers elkaar in alle vrijheid konden ontmoeten. In 1927 openden we onze deuren. Het was toen nog illegaal om homo te zijn in Nederland. De oprichter, Bet van Beeren, was zelf openlijk lesbisch. Zij had veel contacten in Amsterdam, van criminelen tot politici. Daardoor werd ze met rust gelaten. Ik vind het tof om deze bijzondere plek in leven te houden door hier achter de bar te staan. Café 't Mandje heeft zich altijd hard ingezet voor minderheden. Bet van Beeren maakte ook onderdeel uit van het verzet, door wapens en onderduikers te verstoppen. Er staat zelfs een kleine replica van dit café in het Amsterdam Museum.

Hoe lang werk je al bij 't Mandje?
Ik werk hier nu drie jaar, en werk ook bij andere queercafés achter de bar. Hoe vaak heb je de Gay Pride al meegemaakt?
Ik ga al sinds 1999 naar de Pride. Ik heb op boten staan dansen, vanaf de zijkant gekeken en op onder andere de Marokkaanse boot en de boot voor lhbt-vluchtelingen gedraaid.

In 1999 was ikzelf nog maar 5 jaar. Kun je me iets vertellen over hoe jij het nachtleven sinds die tijd hebt zien veranderen?
Het was vroeger absoluut anders. De Reguliersdwarsstraat trok toen een diverser publiek, en je zag meer travestieten op straat. Het is niet dat het vroeger per se vrijer was, maar het was wel losser; je kunt nog steeds alles doen, maar mensen zijn toch wat preutser geworden.

Tegenwoordig is er ieder jaar weer gedoe, omdat er te veel 'bloot op de boot' te zien is. Tijdens de iT– en de RoXY-tijd was het een extravagante periode en Amsterdam was toen echt de Gay Capital. Ook de boten waren extravaganter en meer queer. Nu wordt het helaas wat tammer en is de Gay Pride commerciëler geworden. De reguliere cafés doen ook mee om geld aan de Pride te verdienen, en tijdens de botenparade varen er veel bedrijven mee.

Wat vind je van die vercommercialisering?
Het is ergens begrijpelijk, want de bedrijven betalen ook mee aan het feest. Toch is er ook een keerzijde; kleinere organisaties, die veel voor de Amsterdamse queerscene hebben betekend, kunnen het zich niet permitteren om mee te varen. Zo voer vroeger De Trut nog mee. Zij bestaan al sinds 1985 en hebben veel voor de stad betekend.

Gelukkig moeten bedrijven wel aan bepaalde criteria voldoen om mee te mogen varen, maar het blijft jammer dat kleinere organisaties niet mee kunnen doen. Gelukkig hebben we dit jaar namens 't Mandje wel een boot. Ik mag het thema nog niet verklappen, maar ik kan al wel zeggen dat er dit jaar een brug vernoemd is naar de oprichtster van dit café. Meer bloot, meer kleur, meer verschillende etniciteiten en meer stichtingen en kleine organisaties die zich het hele jaar door inzetten voor de queerscene.

Hoe zie jij je kroeg tijdens de Gay Pride transformeren?
Er komt eigenlijk altijd al van alles naar binnen lopen, maar met de Pride is het misschien nóg diverser. Vaste klanten komen tijdens de Gay Pride ook langs, en mensen die spontaan binnen komen lopen willen meestal gewoon naar een oude kroeg. Ik vind het tof dat de Gay Pride altijd een soort reünie is. Mensen die niet meer Amsterdam wonen, komen rond deze tijd allemaal terug. Dat is altijd supergezellig.

Waar wil je tijdens Gay Pride minder van zien?
Het jaarlijkse gezeik van de bewoners over de overlast die de Gay Pride veroorzaakt. Er zijn steeds meer regels, zoals hoe lang een feest mag doorgaan, terwijl het juist één groot en open feest is. In Madrid kun je tijdens de Pride makkelijker doorfeesten dan in Amsterdam het geval is.

Hoe moeten we ons gedragen bij jou in de kroeg?
Ons motto bij 't Mandje is: 'Fun and respect, we don't know any better.' Dus iedereen – ongeacht seksuele oriëntatie, origine of wat dan ook – is van harte welkom, maar je moet wel lief zijn voor de ander. Wat moeten mensen bij jou in de kroeg vooral laten?
Café 't Mandje is een oud café, dus alles wat hier staat en hangt ook. Als mensen aan dingen gaan zitten, word ik boos. Maar verder heb ik over 't algemeen weinig problemen met gasten – tenzij ze ze homofoob, seksistisch of racistisch zijn. Het moet hier een vrije plek zijn. Wat wordt er tijdens Gay Pride het meest besteld?
Bier, skinny bitches en gin-tonics. Het is een oud kroegje, en we hebben daarom niet echt hippe drankjes.

Heb je advies voor wanneer je een gebroken hart hebt?
Ga naar een bar, daar is alcohol! Misschien kun je er wel een rebound vinden, maar dat werkt allemaal maar voor even. Uiteindelijk moet je de tijd durven te nemen om over een gebroken hart heen te komen.

Wat is het smerigste dat je gezien of meegemaakt hebt tijdens Gay Pride?
Ik heb vrij veel gezien en ben niet snel gechoqueerd. Ik heb ook op seksfeesten en in gaycafés met darkrooms gewerkt, waar continu porno op stond. Soms pijpt iemand een ander in de rokersruimte. Ach, moet kunnen. Hoe moeten hetero's zich vooral niet gedragen tijdens de Gay Pride?
Ik kan er niet heel goed tegen als mensen Gay Pride puur als excuus gebruiken om compleet naar de tering te gaan, terwijl ze eigenlijk homofoob zijn. De Gay Pride is in de kern een open feest om de emancipatie van seksuele minderheden te bevorderen - dus je moet die boodschap steunen, en de situatie niet misbruiken om je van god los te gedragen en aapjes te gaan kijken in een gaykroeg.

Hoe vind je dat de lgbtqiap+-scene zich door de tijd heen heeft ontwikkeld?
Wat ik tegenwoordig vaak opmerk, is dat de scene een beetje exclusief kan zijn. Zo worden vrienden van me, transgendermannen en -vrouwen in transitie, soms geweigerd op homofeesten. Laten we lief blijven voor elkaar! Heb je nog levensadvies voor me?
Bij twijfel altijd doen. Als het goed afloopt, ben je een levenservaring rijker – en als het slecht afloopt, heb je weer iets geleerd. Het is vallen en opstaan hè, het gaat erom dat je dingen durft te doen. Heb jij veel moeten durven in je leven?
Ja, voor alle seksuele minderheden is uit de kast komen iets wat je moet durven. Zelf was ik achttien, en ik woonde bij m'n ouders in Alkmaar. Die waren er niet echt oké mee, vanwege hun religie. Enfin, dat is lang geleden – ik heb inmiddels gelukkig een eigen leven opgebouwd.

Heb je Gay Pride-advies om af te sluiten?
Niet te vroeg pieken! Je moet je energie goed over de verschillende dagen verdelen. En als er mensen zijn die de Gay Pride te commercieel vinden: op 4 augustus vindt 'Anal Pride' plaats in Vrankrijk, een feest dat vooral een statement wil maken tegen whitewashing en de vercommercialisering van Pride.

Bedankt, Inssaf.