FYI.

This story is over 5 years old.

Eten

Waarom je die hele bak ijs elke keer weer helemaal leeglepelt

En hoe je kunt stoppen met vreten (als je dat echt zou willen).
Afbeelding via Flickr-gebruiker Nicholas Mirguet

Je bent van plan om een klein schaaltje ijs te eten, maar toch verdwijnt elke keer de hele bak weer in je maag. Als iemand durft te beweren dat-ie dat nog nooit heeft meegemaakt, liegt die persoon. En we kunnen er ook niet zoveel aan doen. Als we bepaalde dingen eten – suikers, maar ook koolhydraten en eiwitten – beginnen allemaal stukjes brein te vonken van verrukking. Onze hersenen produceren dopamine als we suiker eten, legt voedingsdeskundige Dana James uit. “Dopamine is een genotsneurotransmitter, en daardoor is het heel fijn om dingen met suiker te eten," zegt ze. "We hebben die reactie ook nodig, want anders zouden mensen geen voedsel eten.”

Advertentie

James heeft een master voedingswetenschappen van Columbia University en is een geregistreerd klinisch diëtist en voedingsdeskundige. We spraken haar over de wetenschap achter emotioneel eten en hoe je wel kunt stoppen als je eigenlijk al vol zit.

MUNCHIES: Wat heb je gestudeerd en wat voor werk doe je nu?
Dana James: Ik ben een voedingstherapeut en cognitief gedragstherapeut, dus ik werk met zowel het lichaam als de geest. Als mensen uit balans zijn, is er vaak een biochemische reden, maar de kern van het probleem heeft meestal een emotionele oorzaak. Het emotionele aspect heeft invloed op je lichaam en als dat gebeurt, besluiten mensen vaak om hulp te zoeken. Maar je komt niet bij de kern van het probleem als je alleen naar het lichaam kijkt.

Wat doe je als iemand met gemak een halve liter ijs naar binnen werkt om z’n emoties weg te eten?
Stel dat iemand bij me komt met enorme vreetbuien, waar diegene wat aan wil doen maar gewoon echt niet weet hoe dat moet, dan is er op dat moment een fysieke reactie, maar ook een emotionele reactie. We beginnen altijd met het fysieke gedeelte, omdat het emotionele aspect zich moet ontwikkelen. Als het fysieke aspect – het vele eten dus – het gevolg is van een disbalans in de chemie van de hersenen, dan kunnen we daar bijvoorbeeld iets aan doen door iemand aminozuren te geven.

Een andere mogelijkheid is dat de darmflora uit balans is. De bacteriën die in onze dikke darm leven hebben een enorme invloed op het functioneren van onze hersenen. Ik merk het vaak als mensen een opgeblazen gevoel of overdreven zin in suiker hebben. Een gist, een bacterie of parasiet aanmaakin de darm is dan vaak de boosdoener.

Advertentie

Ook kijk ik vaak naar de eetgewoonten van iemand. Komt die hunkering naar suiker door een ongebalanceerd dieet, waardoor je bloedsuiker plots kan kelderen? Hoe meer suiker iemand eet, hoe meer diegene de drang voelt om nog meer suiker te eten. Zelfs zoetstoffen als stevia kunnen dat verlangen naar suiker triggeren.

Tijdens de eerste sessie met deze mensen probeer ik aan al deze dingen iets te doen. Bij een volgende afspraak zie ik dan vaak al verbetering en kunnen we verder gaan werken aan het emotionele gedeelte. De suikerzucht kom vaak door een gebrek aan verbintenis in ons leven. We proberen die leegte maar al te vaak te vullen met suiker. Veel behandelaars focussen zich vooral op het fysieke gedeelte van het probleem, maar dat is niet goed.

Wat eten mensen nog meer veel tijdens vreetbuien?
Alles met veel koolhydraten, zoals brood of pasta. Maar ik zie ook veel vrouwen die zich volvreten met pindakaas of andere soorten notenboter. IJs bestaat uit vet en suiker – en het gaat om die vet-koolhydraatcombinatie. Koolhydraten worden omgezet in glucose, wat ook een suiker is, en dat zorgt voor een prettig gevoel, anders zouden we het niet eten.

Ik heb er eigenlijk nog nooit zo over nagedacht, maar als we nooit trek zouden hebben, zouden we ook niet eten.
Mensen zeggen vaak dat suiker een drug is en dat het verslavend is, maar dat is niet waar. Er is geen bewijs dat je ontwenningsverschijnselen van suiker krijgt. De wetenschap heeft alleen ontdekt dat de aanmaak van dopamine door suiker wordt gestimuleerd. Dat betekent alleen dat we gelukkig worden van suiker.

Advertentie

Als we maar blijven zeggen dat het verslavend is, ontnemen we mensen hun eigen verantwoordelijkheid. En als mensen zich niet verantwoordelijk voelen, zeggen ze dingen als: “Ik kan mezelf er gewoon niet van weerhouden om die hele taart op te eten.” Maar dat is niet waar. Je helpt jezelf meer als je zou zeggen: “Ik merk dat het heel fijn is om taart te eten en mijn lichaam vertelt me dat ik daarom maar meer moet eten.” En dus, als je niet alles wilt opeten, is de oplossing om tegen jezelf te zeggen: “Dit is gewoon té lekker voor me. Als ik mezelf niet kan beheersen, dan moet ik er helemaal niks van eten.” Als je suiker een drug of een verslaving noemt, doe je alsof je er geen controle over hebt, maar het is een kwestie van je eigen beheersing.

Hoe behandel je een cliënt die naar je toe komt met dit soort problemen?
Zoals gezegd behandel ik eerst het fysieke gedeelte. Het tweede deel bestaat uit cognitieve gedragstherapie (CGT). Met CGT verander je de perceptie van mensen. Als je de perceptie verandert, veranderen daarna de gedachten die iemand heeft en daarmee verandert uiteindelijk iemands gedrag.

Even een voorbeeld. Stel dat iemand net heerlijke chocoladekoekjes heeft gebakken en jij hebt jezelf voorgenomen dat je er maar eentje mag, maar stiekem weet je toch wel dat het er uiteindelijk vijf worden. Maar wat nou als we dat verlangen meteen konden veranderen? Als je bijvoorbeeld denkt dat een kat er net overheen heeft gepist, dan hoef je echt geen koekje meer. Je perceptie is in een oogwenk veranderd. Het is eigenlijk heel simpel.

Advertentie

CGT is een extreem krachtig hulpmiddel om gedrag te veranderen, als het door een ervaren therapeut wordt toegepast. Met CGT kunnen we heel diep graven en zelfs herinneringen uit de kindertijd ophalen. Ik heb cliënten die maar al te graag stiekem snoepen, omdat ze dat toen ze zes waren ook altijd deden. Het was toentertijd een momentje voor henzelf en daar hebben ze fijne gedachten aan. Om die drang naar suiker te stoppen, moeten we die herinnering afbreken en aanpassen.

Oké, vreetbuien lijken dus niet op een drugsverslaving, maar is de behandeling die jij toepast wel vergelijkbaar met die van een drugsverslaving?
Het lijkt erg op elkaar. De Anonieme Alcoholisten gebruikt bijvoorbeeld een soort spirituele vorm van CGT. Om te begrijpen waarom mensen in de eerste instantie verslaafd zijn geraakt, worden er veel herinneringen opgehaald.

Fascinerend Dana, dankjewel!

Het interview is voor de duidelijkheid ingekort en een beetje bewerkt.

Volg MUNCHIES op Facebook en Instagram.