Adviesraad van de overheid: de computersystemen van kernwapens zijn kwetsbaar

Gister publiceerde Motherboard een artikel over de mogelijke digitale onveiligheid van nucleaire wapensystemen die ook in Nederland aanwezig zijn. Er liggen vermoedelijk zo’n 22 kernwapens onder de vliegtuigbasis in het Noord-Brabantse Volkel. Hoewel die bommen zelf niet gehackt kunnen worden, zijn de communicatiesystemen eromheen mogelijk wel kwetsbaar.

Een satelliet of radar kan gehackt worden – één verkeerd lijntje code, kan zorgen voor vals alarm, waardoor een land ten onrechte denkt dat het aangevallen wordt.

Toevallig verscheen er een aantal uur later een rapport van Adviesraad voor Internationale Vraagstukken (AIV), waarin dit beeld in nog meer detail wordt bevestigd. “Cyberaanvallen op nucleaire command and control-systemen kunnen de instabiliteit in crisissituaties zeer vergroten,” schrijven de onderzoekers. De nieuwe technologische mogelijkheden verlagen bovendien de drempel dat deze wapens daadwerkelijk gebruikt worden – een situatie die nog wordt versterkt door een gebrek aan dialoog tussen kernmachten. “Multilaterale overeenkomst is uit,” schreef het NRC vannacht over het rapport.

Rusland en de VS dreigen namelijk het INF-verdrag, dat midden jaren tachtig een einde maakte aan de kernwapenwedloop op Europees grondgebied Europa, door het geopolitieke toilet te spoelen. Nederland zou volgens de onderzoekers het verdrag moeten proberen te redden.

Het AIV waarschuwt dat staten hun nucleaire systemen met kunstmatige intelligentie kunnen automatiseren. Dit met als doel om de tegenstander in het geval van een nucleaire aanval voor te zijn.

NAVO-generaals en ministeries van onder andere Nederland, Frankrijk en de VS verzekeren dat al deze systemen zijn bedoeld om nucleaire oorlog te voorkomen, maar volgens de onderzoekers kunnen de nieuwe wapensystemen de kans op een nucleaire aanval juist vergroten. Amerikaanse onderzeeërs met nucleaire middelangeafstandsraketten; Je kunt je afvragen of die voor meer, of juist minder veiligheid zorgen.

Nederland kan zich dezelfde vraag stellen. Deze week werd in Texas na een slopend en peperduur productieproces van 20 jaar de eerste Nederlandse F-35 feestelijk onthaald.

De JSF stond op een podium met lasers en EDM-muziek, en de hangar schuimde van de proostende generaals en militaire aannemers die er miljarden mee verdienen. De scène deed denken aan de expo-entree van Tony Stark in Iron Man 2:

De bedoeling is dat deze nieuwe supersonische moordmachines de taak van de F-16 over gaat nemen. De F-35A wordt waarschijnlijk uitgerust met de nucleaire B61-12-bom, waarvan er nu 22 van liggen opgeslagen in de vliegtuigbasis in Volkel.

In het rapport staat dat het belangrijk is dat de F-35 deze taak overneemt, omdat de NAVO ooit heeft besloten dat kernwapens de hoekstenen van het afschrikbeleid is. Maar is het niet vreemd dat een rapport dat waarschuwt voor een nieuwe wapenwedloop, tegelijkertijd pleit voor de instandhouding van het kernwapenarsenaal in Nederland?

In de wandelgangen wordt de F-35 al de ‘ICBM-killer’ genoemd. De B61-12’s kunnen namelijk perfect gebruikt worden om Russische intercontinentale raketten uit te schakelen. Nergens wordt de vraag gesteld of het inderdaad wenselijk is dat Nederland deze taak gaat vervullen? Is dit echt de beste manier om te “voorkomen dat de inzet van kernwapens ooit zou moeten worden overwogen", zoals de legerleiders in het rapport beweren?

Veiligheidsexpert Ko Colijn schreef gisteravond laat dat Nederland zijn invloed moet gebruiken om te blijven praten over ontwapening. Minder actieve bommen, verkleint dus de kans dat er iets misgaat.

Gisteravond werd op de radio aan een andere expert gevraagd of Nederland zijn kernwapens niet beter kan verwijderen. “Ethisch misschien wel,” zei hij, “maar politiek-strategisch kun je ze juist beter houden om wereldwijde kernontwapening te bereiken.” Nederland heeft meer invloed aan de onderhandelingstafel, als het zelf kernwapens heeft.

Vanuit het diplomatenperspectief is dit natuurlijk heel erg logisch, maar het is minder nuttig advies voor een burger in een democratie. Politiek cynisme bloeit in de afwezigheid van een betrokken burgermaatschappij. Het mantra ‘meer meer meer’ groeit in de achterkamertjes van de wereld, als burgers, met politici in hun kielzog, niet durven te dromen over een kernwapenvrije wereld.

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.