Khaddouj maakt sensuele tatoeages voor vrouwen die hun eigen seksualiteit vieren

Bij erotische tatoeages van naakte vrouwen denk je misschien al gauw aan afbeeldingen van pin-ups met volle borsten en een minuscule taille. Maar erotische tatoeages hoeven volgens de Rotterdamse kunstenaar Khaddouj Barghout niet alleen gemaakt te worden voor de armen van doorgewinterde zeebonken. Het kan ook gemaakt zijn voor en door vrouwen, als viering van hun seksualiteit – met alle pracht en praal die daarbij hoort. Of dat nu in de vorm is van een tajine met sexy benen of een spiegeltje waarin twee vulva’s hun spiegelbeeld bewonderen.

Barghout (24) is autodidact en werkt voornamelijk als beeldend kunstenaar. Ze maakte kunst voor een galerie in Spanje en exposeert haar werk, en sinds twee jaar zet ze ook tatoeages. In haar werk onderzoekt Barghout de vrouwelijke seksualiteit, het vrouwelijke lichaam en ook hoe de maatschappij anno 2023 nog steeds lijkt neer te kijken op vrouwen die zichzelf als seksuele wezens durven te uiten.

VICE sprak haar over haar tatoeages, over haar fascinatie  – als queer vrouw met een Marokkaanse achtergrond – voor vrouwelijke seksualiteit, en over waarom het voor haar belangrijk blijft om dit sensuele beelden van vrouwen te maken, vanuit het perspectief van een vrouw.

VICE: In je werk staat vooral het vrouwenlichaam centraal, met de nadruk op queer lichamen in de Noord-Afrikaanse cultuur. Dat was ook te zien in je eerste solo-expositie ‘Sappho and her Friend’ in galerie Weisbard in Rotterdam. Waarom wilde je dit verhaal vertellen?
Barghout: Die expositie ging over de perceptie van vrouwenliefde, intimiteit en seksualiteit tussen vrouwen, binnen de Noord-Afrikaanse cultuur. Ik merk dat dit beeld nog vaak erased wordt, niet enkel in de Noord-Afrikaanse cultuur, maar eigenlijk overal ter wereld. 

Als je beelden van twee vrouwen ziet, gaan mensen er nog vaak van uit dat het vriendinnen zijn, of huisgenoten. Dat merkte ik ook tijdens de expositie. Bij schilderijen van twee vrouwen vroeg ik de bezoekers wie ze dachten dat dit waren. Veel bezoekers antwoordden dan dat ze dachten dat het zussen waren. En bij duidelijk sensuele beelden van vrouwen, gingen de bezoekers die me niet kenden ervan uit dat de kunstenaar, dus ik, een man was.

Mensen gaan er dus nog vaak van uit dat sensuele kunst over vrouwen door mannen gemaakt wordt.
Ja, precies. En die thematiek verwerk ik ook in mijn kunst. Voor een nieuwe expositie in december wil ik weer het vrouwelijke lichaam afbeelden, maar dan in ‘metamorfose’. Het worden realistische schilderijen van vrouwenlichamen die vergroeien met objecten, zoals bijvoorbeeld een tapijt of een blok vlees. Het laat zien hoe vrouwen geportretteerd worden in bijvoorbeeld reclames. Het vrouwelijke lichaam afgebeeld door mannen is nog vaak een object waarmee je producten kan verkopen. Ik wil hiermee de vraag stellen: welke ‘functie’ krijgt een vrouwenlichaam vandaag de dag nog in de maatschappij? En moeten we dat willen?

Deze thema’s zie je ook terug in je tattoos, die je vooral op vrouwen zet. Waarom wilde je je kunst ook tatoeëren?
Ik heb een fascinatie voor organische vormen: de textuur van huid, en de vormen die het  kan aannemen. Dat vind ik interessant om te verwerken in mijn werk, en tatoeëren is een onderdeel hiervan.

Maar ook: Met deze sensuele tatoeages claim je je sensualiteit terug. Je zet die sensualiteit letterlijk op je eigen huid. Ik merk dat vooral veel Noord-Afrikaanse en Aziatische vrouwen tattoos bij me laten zetten. Ik denk dat dat te maken heeft met het feit dat er weinig mensen zijn zoals ik, met mijn roots, die dit doen. Ik denk dat ze zich prettiger voelen om dit bij me te doen.

In je erotische tatoeages zie je ook veel verwijzingen naar de MENA-cultuur: tajine-schalen met sexy benen, een Marokkaanse theepot,... Doe je dat bewust?
Het zijn voor mij best nostalgische beelden, die ook nog steeds in mijn leven horen. Mijn roots liggen in Marokko, en daar ben ik trots op. Ik ben opgegroeid met Marokkaanse ouders en familie. Daarbij ben ik ook een vrouw en queer, en ik verwerk in mijn werk ook de verschillende manieren waarop ik steeds mijn lichaam ontdek. De manier waarop ik als vrouw mijn lichaam ontdek, kan ik niet loskoppelen van waar ik vandaan kom. 

Heb je ook een bepaalde boodschap met deze tatoeages?
Mijn cultuur is onderdeel van mij en dat komt vanzelfsprekend terug in mijn werk. Ik wil benadrukken dat ik absoluut niet wil choqueren met mijn werk. Sensualiteit is iets wat bij ieder mens hoort, wat je culturele achtergrond ook is.

Exact. Kies jij zelf welke tattoos je zet of word jij specifiek benaderd om dit soort tattoos te maken?
Nou, de mensen die bij mij komen voor een tatoeage, weten wat voor werk ik maak. Soms komen ze met een heel specifiek idee en dan ontwerpen we dat samen. Maar uiteindelijk maak ik mijn tatoeages meestal vanuit mijn eigen concepten.

De tatoeage van een spiegel met twee vulva's geeft me hoop omdat steeds meer vrouwen uiting durven geven aan hun queerness. Die heb ik op de billen van een vrouw getatoeerd. Ik vind het zo mooi dat ze dit wilde en durfde. En het geeft me ook hoop dat er een tijd aanbreekt waarin steeds meer vrouwen uiting durven geven aan hun queerness, bijvoorbeeld door zo’n tatoeage. 

Erotische tatoeages zijn natuurlijk niet nieuw. Maar afbeeldingen van erotische vrouwen werden altijd gekoppeld aan een hetero man. Dat mag wel eens veranderen. En het ding is dat vrouwen deze tatoeages echt voor zichzelf zetten, omdat ze dit zélf mooi vinden en zelf achter dit idee staan.

Welke reacties krijg je eigenlijk op je werk?
Van vrouwen hoor ik vaak dat ze mijn werk bijna als een opluchting ervaren – of dat ze blij verrast zijn als ze mijn werk ontdekken. De manier waarop ik naar vrouwelijke lichamen kijk is natuurlijk niet nieuw, en erotische beelden zijn dat al helemaal niet, maar het is voor hen een bevestiging dat het normaal is om als vrouw op deze manier jezelf te onderzoeken en te uiten. Van mannen krijg ik wel ander soort reacties.

Hoezo?
Ik gebruik bijvoorbeeld niet graag het woord ‘erotisch’ als ik mijn kunst aan mannen beschrijf. Ik heb namelijk gemerkt dat deze term vooral gebruikt wordt in een context waarin een vrouwelijk lichaam als lustobject wordt neergezet. Dat leidt dan vaak weer tot slutshaming. Ik merk dat mannen er geregeld aanstoot aan nemen wanneer een vrouw een andere naakte vrouw schildert.

En spijtig genoeg heeft dat ertoe geleid dat ik gestalkt en aangevallen ben. Laten we zeggen dat ik mijn telefoonnummer en adres privé moet houden. En dat bewijst dat er nog veel werk aan de winkel is.

Ik wil wel benadrukken dat dit soort slutshaming los staat van etniciteit: ik word door verschillende mensen, van allerlei etniciteiten, lastiggevallen. Slutshaming is een universeel probleem waar ook niet alleen schilders zoals ik mee te maken krijgen.

Wanneer je dit soort reacties krijgt, heb je dan soms zin om te stoppen met dit soort kunst te maken? Of ontsteekt het juist een vuurtje in je?
Dat laatste. Ik word steeds geconfronteerd met hoe belangrijk het voor mij blijft om dit soort kunst te maken. Ik maak deze schilderijen en tatoeages niet voor mannen. Kunst is voor iedereen, maar het zegt wel wat over hoe vrouwen vandaag de dag nog gezien worden, als je je als man zo ontzettend aangesproken voelt door mijn werk. We zijn het dus blijkbaar nog steeds niet gewend dat een vrouwenlichaam geportretteerd wordt vanuit een andere blik dan de male gaze.

Je werken zijn, zoals je al zei, steeds meer aan het evolueren: van duidelijke beelden van naakte vrouwen tot meer vlezige, abstracte vormen. Waarom?
Ik wil met mijn nieuwe schilderijen heel erg dicht inzoomen op huid en lichamen. Daardoor word je enerzijds afgestoten door het beeld, maar anderzijds voel je ook de drang om vlees en huid aan te raken. Ik wil lichamen laten samensmelten met objecten of dieren. Mijn etniciteit verdwijnt ook steeds meer naar de achtergrond in mijn nieuwe werk.

Ik wil een universeel gevoel opwekken van pure lichamelijkheid. Mijn werk is niet bedoeld om te provoceren, maar het is een uitnodiging om jezelf, wie je ook bent, neer te zetten als seksueel wezen, en om je eigen lichaam te exploreren.

Dankjewel!

Volg Khaddouj op Instagram om op de hoogte te blijven van haar werk. 2 december houdt Khaddouj Barghout een nieuwe solotentoonstelling bij het Baanhof in Rotterdam.