Botbreuken, verbrand rubber en autowrakken: welkom op het racecircuit van Waasten

In Waasten, een Waals dorpje vlak bij de grens met zowel Vlaanderen als Frankrijk, worden al jaren racewedstrijden gehouden met autowrakken die rijp voor de sloop zijn. Ze zijn zo verbouwd dat ze prima over de kop kunnen rollen zonder dat de chauffeur iets overkomt, en dat is maar goed ook, want we hebben het hier niet zomaar over een of ander beschaafd racecircuit, maar over Speedway – een race voor bangers.

De Belgische regisseur en fotograaf Julien Henry (41) komt al jaren kijken hoe deze racende autokarkassen hun laatste kunstjes vertonen. Tussen het gebrul van de motoren en de geur van verbrand rubber maakte hij veel foto’s en zelfs een korte fictiefilm genaamd Lynx, die binnenkort wordt uitgebracht.

VICE: Hoi Julien. Wat voor mensen heb je zoal gefotografeerd?
Julien Henry: Mensen met een passie voor auto's – of eigenlijk vooral een passie voor het vernietigen van auto's. Vooral monteurs, carrosseriebouwers, vrachtwagenchauffeurs, schroothandelaars. Bangerracen komt oorspronkelijk uit Groot-Brittannië, maar wordt ook al jaren op andere plekken gedaan, zoals hier. En omdat we zo dicht bij de Franse én Vlaams-Waalse grens zitten, hoor je hier Vlaams, Frans en Ch’ti om je heen. De enige taal die we hier allemaal spreken is die van schroot en crashen.

Wat houdt bangerracen precies in?
Je doet het met auto’s die eigenlijk naar de schroothoop moeten, en die vervolgens worden omgebouwd. De bedoeling is dat je of zoveel mogelijk rondjes rijdt zonder kleerscheuren, of juist een zo mooi mogelijke crash maakt door tegen andere auto’s te botsen en deze tegen een muur aan te laten komen. En dat met een snelheid van zo’n 80 à 110 kilometer per uur.

Je hebt verschillende categorieën en beloningen: de mooiste auto, degene die tegen de mooiste auto botst, de snelste auto, de mooiste show, de mooiste crash, en ga zo maar door. ’s Ochtends worden alle auto’s gepresenteerd, en de chauffeurs staan dan op hun auto. Daarna zijn er drie rondes, met steeds een pauze van twee uur zodat je eventueel wat kan repareren. Sommige auto’s worden in de eerste ronde keihard tegen de muur gesmakt, die lijken dan nergens meer op. Dan wordt de auto weggesleept, binnenstebuiten gekeerd en weer in elkaar gezet, en als-ie dan nog kan starten komt hij gewoon weer terug aan de startlijn.

Hoelang bestaat dit circuit in Waasten al? Is het speciaal gemaakt voor bangerraces?
Dit soort circuits kwamen in België in de jaren zeventig. Er waren er toen drie, maar dit is de enige die over is. Er worden ook andere races gehouden, waarbij het er wat netter aan toeging, maar de organisatie snapte al snel dat mensen vooral voor de crashes kwamen.

Raken er vaak mensen gewond?
Er is nog nooit een dode gevallen, maar er raakt weleens iemand gewond ja. Snijwonden, ontwrichte wervels, losgerukte longen, botbreuken, dat soort dingen.

Waarom doen mensen hieraan mee, denk je?
Ze zeggen zelf dat het ze om de adrenaline gaat, voelen dat je leeft. Van tevoren zijn ze wel wat zenuwachtig, maar zodra ze van start gaan schakelen ze hun hersens uit. Als je met 100 kilometer per uur op iemand inrijdt is dat ook wel zo handig, om er niet al te veel over na te denken.

De deelnemers leiden vaak geen gemakkelijk leven. De werkloosheid ligt hier hoog, en er valt weinig te beleven. De races zijn ook een manier om frustraties te uiten. Al gaat het er hier bij het circuit zelf vreedzaam aan toe – gevechten zijn er nooit. Een keer was er een auto gestolen, en de eigenaar wist precies wie dat gedaan had, maar verhief zijn stem niet en wilde de rekening op de racebaan vereffenen.

De races zijn een uitlaatklep, en eigenlijk ook wel meer dan dat: een manier van leven. Het geeft mensen de kans om ergens deel van uit te maken, te schitteren. Als je een mooie crash veroorzaakt ben je de held van het circuit, en juichen er duizenden mensen voor je. Om de prijs hoef je het niet te doen, want dat is een plastic beker; het gaat om trots en erkenning.

Op de foto’s lijkt het net alsof het een heel ritueel is.
Precies. Dit is eigenlijk hun kerk. Er zijn ook echt rituelen, zoals doopfeesten. Dan rijdt een auto rondjes over het circuit, met de baby erin. En er zijn bruiloften, en wanneer iemand overlijdt rijden ze ook vaak een ereronde. Er heerst echt een familiegevoel, ik heb mensen zelden zo verenigd gezien.

Je hebt een fotoserie en een korte film gemaakt, Lynx. Wat spreekt je zoveel aan aan de wereld van de bangers?
De eerste keer dat ik bij een race was, was ik meteen in shock – ik dacht dat er mensen zouden sterven. Toen ik thuiskwam, met de geur van uitlaatgassen nog op mijn huid, zei ik tegen mezelf: “Ik ga terug.”

Toen ik bij een racer thuis kwam om hem te vragen of hij in de film wilde spelen, liet ik op een gegeven moment vallen dat er ook geweren in het script voorkwamen. Hij zei: “Ah, je hebt geweren nodig. Wacht even, ik ben zo terug.” Toen gaf hij me allemaal vuurwapens, waaronder een kalasjnikov. Zijn tienjarige kind zat er ondertussen gewoon bij. Dit is een andere wereld, het Wilde Westen in België. Wallifornië.

Ontdek hier andere Belgische fotografen. Ben je of ken je zelf een getalenteerde fotograaf? Stuur ons een mailtje op beinfo@vice.com

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.