Door deze vis trippen toeristen per ongeluk de pan uit

Als je een keer in Marseille bent, moet je sowieso al dat heerlijks uit de zee proeven waar de stad zo bekend om staat. De geur van de zee lokt je naar de oude haven: de hotspot voor brasems en baarsen. Maar let op, want tussen al die heerlijke vissen ligt een gevaarlijke verstekeling: de gestreepte bokvis. De Fransen noemen hem ook wel saupe.

Het geelgestreepte dier is hier ook wel bekend als de “gestoorde vis”, vanwege zijn huid die een hallucinerende werking schijnt te hebben. Zie het als een soort diepzeepaddo. Het verhaal gaat dat als je de gestreepte bokvis eet, je het risico loopt de rest van de dag rond te glijden alsof je op de bodem van de zee leeft.

Een toerist, die op vakantie was aan de Cote d’Azur, herinnert zich dat hij nadat hij de vis in een restaurant had gegeten, niet meer achter het stuur kon kruipen. Hij werd opeens lastiggevallen door dieren en gigantische insecten. In een ander restaurant in Saint-Tropez, was een mede-bokviseter ervan overtuigd dat hij gek was geworden, omdat hij dacht dat hij het gekrijs van mensen en vogels kon “zien”.

Dr. Luc de Haro, toxicoloog aan het centrum voor antigif in Marseille, is bekend met dit soort incidenten. “Visuele en auditieve hallucinatie, slaperigheid, slecht zien… sommige mensen denken dat ze Batman of roze olifanten zien. Elke twee of drie jaar meldt zich ongeveer een patiënt die gekke dingen ziet door de vis. En er zullen er zeker meer zijn die niet gemeld worden, omdat mensen na het eten van de vis last hebben van geheugenverlies.

Op internetfora zijn verhalen te lezen van vissers die het beestje hebben gebruikt voor het maken van bouillabaisse. De symptomen: nachtmerries, buikpijn, en slaapverlamming waarbij je heftig gaat hallucineren. “Ik zag de engel des doods op me afkomen,” vertelt iemand. De effecten kun je vergelijken met die van paddo’s, het is niet zoals LSD, zegt Luc de Haro. “Het beeld van de werkelijkheid wordt niet verstoord – maar slachtoffers van de vis zien vaak nieuwe beelden in hun hoofd. Vaak voelt het alsof ze worden aangevallen.”

Of het voelt juist fijn, als we sommige verhalen moeten geloven. Zo zouden de Romeinen banketten met de vis hebben gehouden om lekker met z’n allen te trippen. Het visje is bij psychonauten over de hele wereld bekend. Op drugservaringenwebsite Shroomery, is een thread te vinden van een gast die meer informatie over trippen met vissen wil hebben, omdat andere chemicaliën moeilijk te krijgen zijn waar hij woont. Iemand reageert: “De vis is legaal en makkelijk verkrijgbaar, daarom is het misschien een idee om ernaar op zoek te gaan. En hoe tof is het dat je legaal high kunt worden door een lekkere maaltijd?”

Dat je gaat trippen van de vis, komt doordat-ie bepaalde algen eet. Het beest is de enige herbivoor in de Middellandse Zee en hij eet het liefste de caulerpa taxifolia, een giftige alg die voor de kust van Marseille te vinden is. De bokvis eet de alg alleen aan het einde van de zomer, omdat er dan weinig anders om op te peuzelen is. Dat is dus ook moment waarop de vis verandert van een lekkere kandidaat voor op de barbecue in een zwemmende paddo. Niksvermoedende toeristen eten dat beest dan op en trippen hun hoofd van hun roodverbrande romp. Tegenwoordig wordt de vis nog maar in drie landen verkocht: Frankrijk, Tunesië en Israel. In Marseille vind je het niet op de menukaarten bistro’s. De meeste vissers die het beest vangen, gooien ‘m meteen terug in de zee, omdat ze weten waar ze mee te maken hebben. En ook in Marseille zijn maar weinig mensen te vinden die iets positiefs hebben te vertellen over de vis.

Om echt goed van de kaart te raken van de vis, moet je van de gebaande afwijken en op zoek gaan naar een avontuurlijke kok. Bijvoorbeeld bij restaurant Valeilles of Montmirail waar ze koken op een open vuur. In Frankrijk haten ze de bokvis, maar in Tunesië krijgt-ie veel meer waardering. Daar wordt de vis gekookt in een stoofpot met kikkererwten, aardappelen, tomaten en specerijen.

Bij Valeilles of Montmirai roken ze de vis op dennennaalden of serveren ze de filets met een saus van kappertjes, ansjovis, koriander en hete pepers. Als je geen zin hebt om te hallucineren, kan dat ook. Het is cruciaal dat de vis direct na vangst schoongemaakt wordt, zo voorkom je dat de algen gaan fermenteren in de organen.

Restauranteigenaar Christian Qui serveert de gestreepte bokvis in tartaarsaus, olijfolie en eigeel. “Dat verbergt de smaak van het vet, die af en toe wat sterk is. Soms is die smaak zelfs ranzig, maar dat is afhankelijk van het seizoen.” Qui koopt de vis op de vismarkt van Old Port en bereidt ‘m in zijn restaurant Sushi Qui. Hij serveert het dier in kleine porties, maar doet verder weinig moeite om een psychotisch delirium bij zijn gasten te vermijden. “Soms heb ik het gevoel dat ik een beetje ‘zweef,’ maar ik hallucineer niet echt. Maar ik serveer dan ook nooit meer dan een halve filet.”

Tenzij iemand daar nadrukkelijk naar vraagt. “Een paar zomers terug, kwam er een groep Engelse kunstenaars naar me toe. Ze hadden lucht gekregen van de ‘droomvis’ en vroegen me of ik gigantische hoeveelheden kon bereiden om high van te worden.”