De 21-jarige Ri-Qing nam het op Reddit op voor alle Chinese afhaalrestaurants in Nederland

Hoe denken Nederlanders over Chinese restaurants? Die vraag zat Ri-Qing Hu, wiens ouders een restaurant in Rotterdam hebben, al sinds jongs af aan dwars. Ri-Qing, die inmiddels 21 is, groeide op in het restaurant en helpt vanaf zijn 16e mee in de zaak. Een week geleden stelde hij deze vraag op Reddit: "Lijkt het alleen maar zo, of vinden veel Nederlanders ons laag of machines?" Hij besloot allerlei prangende vragen over wat er zich in de keuken achter dat bekende luikje afspeelt te beantwoorden, en een gesprek over 'verkaasd' Chinees eten, agressieve klanten en de Chinese cultuur volgde.

Ik sprak Ri-Qing over zijn openhartige online catharsis, en hij vertelde wat er volgens hem moet veranderen aan het imago van Chinese afhaalrestaurants in Nederland.

MUNCHIES: Ha Ri-Qing. Je hebt het superdruk begrijp ik? Ri-Qing Hu: Ja, dat klopt. Het is een van de clichébeelden die Nederlanders hebben van Chinezen, dat we harde werkers zijn. Dat heeft de Reddit-discussie wel duidelijk gemaakt en daar ben ik blij mee, omdat het waar is.

Waarom zat de vraag je zo dwars? Het begon eigenlijk toen ik een jaar of vier, vijf was. Het restaurant van mijn ouders is in Oud-Charlois, wat toen nog echt een havengebied was met veel kroegen. Ik weet niet of het daarmee te maken had, maar er kwamen vaak dronken mensen. Ik herinner me een man die met een honkbalknuppel mijn moeder bedreigde omdat hij niet naar de wc mocht. We vragen daar vijftig cent voor. Hij begon te schreeuwen, en riep dingen als: "Wat nou, Chinees?" Toen begon bij mij het idee dat mensen laag over ons denken. Mensen zijn vaak onbedoeld racistisch, zoals met hun grapjes over 'lijst' in plaats van rijst. Ik zeg dan: wat bedoelt u, fotolijst? Ik ben in Nederland geboren, maar mensen behandelen me soms alsof ik vers van de boot kom. Dat zit me dwars en ik vroeg me oprecht af of we iets verkeerds doen.

Op Reddit heb je het ook over klanten die hun geld terug eisen nadat ze hun bord leeg hebben gegeten. Ja, ook dat gebeurt. En dreigen met slechte recensies, of dat ze de Warenwet gaan bellen. Sommige mensen zijn heel denigrerend. Door die Reddit-discussie weet ik nu gelukkig wel dat lastige klanten overal voorkomen.

Er werd vooral positief gereageerd op je vraag, en er werden een aantal clichédingen besproken, zoals dat het eten niet echt Chinees zou zijn. Dat is inderdaad een van de dingen die vaak terugkomen. Het klopt dat de gerechten meestal verkaasde verbasteringen van Chinese of Indonesische gerechten zijn, ze zijn aangepast aan de Nederlandse smaak. Mijn ouders hebben het restaurant overgenomen van familie toen ik twee was. Toen zij naar Nederland kwamen, was het eten in het restaurant al geen Chinees meer. Nederlanders houden van zoet en hartig, niet van pittig. Dus de vraag 'wat is authentiek?' is een lastige. Het restaurant van mijn ouders is Chinees, Indisch en Surinaams, zodat we zoveel mogelijk mensen kunnen bedienen. Je kunt je natuurlijk wel afvragen of zo'n grote kaart altijd een goed idee is. Ik vind het tof om te zien hoe jongere generaties sommige keukens nieuw leven inblazen, zoals David Chang en Danny Bowien in Amerika deden met Koreaans en Chinees.

Vind je dat Nederlanders avontuurlijker zouden moeten zijn qua eten? Er is vooral veel onwetendheid over de Chinese keuken. Van elke groente heb je minstens drie soorten en we hebben heel veel vormen van zout. Bijvoorbeeld vissaus, soja, vetsin, dashi en kombu. Mensen kennen al die dingen niet en zijn bang dat het niet lekker is. 'Dit lust ik niet', hoor ik heel vaak. Toen ik klein was had ik een Nederlandse vriend die alleen maar patat at en cola dronk. Als hij dan kwam eten, hadden wij courgette, vis en witte rijst en bakten mijn ouders voor hem friet.

Toch is een bezoekje aan de plaatselijke Chinees onderdeel van de cultuur van Nederlanders geworden. Ja, prachtig hè? Dat kwam ook duidelijk naar voren in de Reddit-thread, zelfs van mensen die niet meer in Nederland wonen en dat missen. Mijn vraag klonk misschien wat negatief, maar we hebben heel veel vaste klanten en dat maakt dit werk juist leuk. Een van mijn vaders specialiteiten is chau yin kai, dat is behoorlijk authentiek Kantonees gepaneerde kip met paprika en ui. Het gerecht wordt door vaste klanten besteld als douanekip, omdat het vroeger vaak door douaniers werd besteld. Ook hebben we loempia's die we open snijden en waar we dan babi pangang overheen doen. Dat bestellen mensen als 'open ruggetje'. Het kan ook met fu yong hai.

Wat is de grootste misvatting over Chinees eten in Nederland? Er is veel onwetendheid over de Chinese cultuur en dat komt door onze geslotenheid. Mijn ouders praten bijna nooit over iets persoonlijks. Als je de film To Live/HuoZhe uit 1994 kijkt, snap je de geschiedenis en ook de eetcultuur. Die film raad ik iedereen aan. De film is verboden in China en laat de gevolgen van de burgeroorlog zien die vanaf de jaren dertig tot de jaren zeventig veel impact op miljoenen Chinezen had; er was grote hongersnood.

Wat mensen ook niet weten is dat er heel veel zorg in de Chinese keuken zit. Pekingeend is bijvoorbeeld heel ingewikkeld om te maken. Alleen mijn vader kan het, het duurt heel lang en er zitten veel ingrediënten in. Toen ik jonger was en in de keuken hielp, werd ik weleens weggestuurd als ik me niet honderd procent inzette. Dan kreeg ik te horen: "Jouw hart zit los, wat doe je hier nog?"

Over het doorgeefluikje dat je vaak ziet in Chinese restaurants: waarom spreekt dat zo tot de verbeelding? De geschiedenis van het luikje gaat ver terug, wel tot de jaren twintig of dertig toen de eerste Chinese havenarbeiders naar Rotterdam kwamen. Vroeger kwamen mensen nog met hun eigen pan naar de Chinees en die werd dan gevuld. Daarna kreeg het luikje andere functies: mensen rookten in het restaurant of namen hun hond mee, daarom was het hygiënischer. Het is eigenlijk gewoon een klassenscheiding tussen de keuken en het restaurant waar mensen ongestoord door geuren en lawaai kunnen genieten van het eten of wachten.

Ik heb ook weleens verhalen gehoord van mensen die een sigarettenfilter naar de koks probeerden te gooien omdat ze commentaar hadden, en dat het luikje de koks daartegen beschermde. Mensen waren vroeger denigrerender, het is gelukkig al wat verbeterd. Een open keuken zou nu misschien wel beter zijn, maar als je een open keuken wil, heb je in Chinese restaurants echt enorme afzuigkappen nodig. Ik heb trouwens ook klanten gehad die het luikje juist charmant vinden, omdat ze er een nostalgisch gevoel bij krijgen van de tijd dat ze met hun ouders naar de afhaalchinees gingen.

Als je in de toekomst het restaurant van je ouders zou overnemen, wat zou je dan anders doen? Ik begin nu eerst aan een opleiding verpleegkunde. Ik heb op dit moment niet de interesse om het restaurant over te nemen, maar wie weet verandert dat. In de horeca word je in een korte tijd tien jaar ouder, dat zie ik aan mijn ouders. Maar ik hou heel erg van koken en experimenteren – ik maak bijvoorbeeld kapsalonsaus van kimchi, dat is echt heerlijk. Ik denk dat dat een groot generatieverschil is: eten is gevoel, maar mijn ouders koken niet op gevoel maar volgens regels en recepten. Jonge mensen willen van alles uitproberen, delen die dingen via recepten-reddits en creëren zo nieuwe dingen.

Wat vond je het leukst om te horen in de Reddit-thread? Dat mensen over het algemeen allemaal vinden dat Chinezen harde werkers zijn. Dat Nederlanders van het eten houden, en dat ze vinden dat ik verder niet moet letten op die klootzakken. Ik had niet verwacht dat mensen zoveel zouden reageren. Ik heb er echt veel aan gehad.

Dankjewel Ri-Qing!