Een Rotterdamse toko wil de Indische eetcultuur in Nederland redden met hun kookboek

FYI.

This story is over 5 years old.

Eten

Een Rotterdamse toko wil de Indische eetcultuur in Nederland redden met hun kookboek

De heren van Toko Toorop steken Indische gerechten in een nieuw jasje, om gehaaste Nederlanders te tonen dat Indisch koken helemaal niet moeilijk en tijdrovend hoeft te zijn.

Familiefeestjes zijn voor veel Nederlanders de hel op aarde. Ik hoor regelmatig horrorverhalen over de beruchte kringfeestjes waarbij iedereen, onder het genot van een blokje kaas en een schijfje komkommer, ongemakkelijk met elkaar babbelt. Over die opmerking die Geert Wilders laatst weer maakte of over hoe goed Max Verstappen het wel niet deed tijdens zijn race in Sochi, terwijl niemand ook maar iets om Formule1 geeft.

Advertentie

Deze situatie is mij totaal vreemd, ik vond onze familiefeestjes geweldig. De hele familie kwam bij elkaar en nam een vracht heerlijk eten mee. Alle ooms en tantes maakten hun eigen specialiteit, van lemper en sajur lodeh tot sateetjes en ajam pedis. Mijn vaders specialiteiten waren babi ketjap en rendang, al vond hij zelf dat hij overal het beste in was.

Eten delen is misschien wel het meest typerende aan Indische mensen. Iedere Indo kan bevestigen dat het onmogelijk is om bij familie weg te gaan zonder dat je iets gegeten hebt en als je dat toch probeert, dan haal je je de woede van de gastheer of -vrouw op de hals. Als je vrienden meeneemt wordt er hoe dan ook een bord eten voor ze opgeschept. Dat er later thuis nog avondeten op hen wacht is hun eigen probleem. "Je moet wel goed eten hoor jong," hoor ik mijn oma nu nog zeggen.

Paul Toorop. Foto door auteur.

Paul Toorop. Alle foto's met dank aan Paul Toorop.

Paul Toorop, een van de eigenaren van Toko Toorop in Rotterdam, herkent als mede-Indo dit als geen ander, maar ziet het met pijn in zijn hart langzaamaan verdwijnen. "Ik merk het aan mijn familie en vrienden, maar hoor het ook van klanten," zegt Paul. "Vroeger aten we iedere zondag met de hele familie, dan zakte de tafel door zijn poten van het eten. Nu gebeurt dat veel minder. Daarnaast krijg ik vaak de vraag hoe ik een bepaald gerecht gemaakt heb, omdat een moeder of vader van een klant dat vroeger maakte, maar inmiddels is overleden en het recept verloren is gegaan."

Advertentie

Zelf zat ik als klein ventje vaak met een bord eten bij mijn oma aan tafel, met mijn tong uit mijn mond A4'tjes vol te krabbelen met de recepten van mijn oma. Gerechten als frikandel pan (een Indisch gehaktbrood) en sambal goreng boontjes, maar ook de macaronischotel die oma altijd maakte werd op de letter nauwkeurig neergepend. Blijkbaar werd lang niet overal de familiereceptuur zo ijverig gedocumenteerd.

"Ik vind het heel jammer dat ik nooit naast mijn oma in de keuken heb gestaan. Mijn interesse in koken kwam veel later. Te laat," vertelt Paul. "Ik leerde veel gerechten van mijn vader maken, maar sommige recepten kende ook hij niet meer. Dit gebeurt bij ontzettend veel mensen en zo gaat de Indische keuken langzaam verloren. Dat is doodzonde. Mijn oma maakte met kerst altijd buikspek, geweldig gekruid en perfect knapperig. Hoe ze het precies deed heb ik haar nooit kunnen vragen."

"In de Nederlandse cultuur is alles gehaaster, alles moet snel en makkelijk."

Behalve recepten die verloren gaan is er volgens Paul ook een andere reden dat er minder Indisch gekookt wordt. "In de Indische cultuur neem je overal de tijd voor, voor je familie en vrienden, maar ook voor koken. Daarom denkt iedereen dat je dagenlang in de keuken moet staan voor een rijsttafel die binnen een uurtje verorberd is," vertelt Paul. "In de Nederlandse cultuur is alles gehaaster, alles moet snel en makkelijk. Toch is iedereen bezig met gezond eten en een beter milieu, wat eigenlijk een beetje tegenstrijdig is."

Advertentie

Door alle haast wordt er veel teveel uit pakjes gekookt vindt Paul. Terwijl je met een keukenmachine in een handomdraai zelf een boemboe of sambal maakt die lekkerder, gezonder en beter voor het milieu zijn. Paul wil samen met Edward (Ed) van Dalen, mede-eigenaar van Toko Toorop, door middel van een eigentijds Indisch kookboek duidelijk maken dat Indisch koken helemaal niet moeilijk en tijdrovend hoeft te zijn.

Toko Toorop startte een Kickstarter-project om deze droom waar te kunnen maken en wil met het kookboek de traditie van samen eten met vrienden en familie eren. Het boek wordt naar verwachting in november gelanceerd en moet de liefde voor koken weer nieuw leven inblazen. "Het is ambitieus, maar ik wil dat mensen door mijn boek weer iedere zondag met elkaar aan tafel gaan om een lekkere Indische maaltijd te delen," vertelt Paul.

Ingerold buikspek. Foto door auteur.

Indoworstje met kip en garnalen.

"We willen door middel van Toko Toorops Kookboek laten zien dat je door gebruik te maken van moderne technieken ontzettend lekkere Indische gerechten kan maken in een fractie van de tijd die het op de traditionele manier zou kosten. Denk bijvoorbeeld aan het garen van een rendang. Je kan urenlang staren naar een pruttelend pannetje, maar in de oven is het gerecht veel sneller klaar en de smaak is nagenoeg hetzelfde."

Als ander voorbeeld geeft Paul zijn recept voor buikspek. Dat van zijn oma kon hij niet achterhalen, dus combineerde hij samen met Ed Westerse kooktechnieken met de Indische keuken. Door het buikspek met Indische specerijen in te rollen als een porchetta, een Italiaanse techniek, is het vlees in de oven ontzettend gemakkelijk te garen. Aflakken met een sambal-ketjapsaus en even grillen, en je hebt in een uurtje geweldig knapperig buikspek.

Advertentie

"Door technieken uit verschillende keukens te combineren laat je mensen denken: inderdaad, dat is het veel makkelijker. Zo wordt de stap om Indisch te gaan koken een stuk kleiner," zegt Paul.

Naast gastvrijheid is het heel typerend voor de Indische eetcultuur dat iedere familie een recept op een andere manier maakt. De basis is hetzelfde, maar toch zullen de risolles bij iemand anders nooit hetzelfde smaken en bij lange na niet zo lekker zijn als de risolles van mijn oma.

"Het kookboek geeft een frissere en jongere kijk op Indisch koken, waarbij je zoveel kunt afdwalen van het recept als je zelf zin hebt."

Paul is het daar volledig mee eens. "De recepten van oma zijn heilig. Het boek moet meer een richtlijn voor Indisch koken worden. Er zijn al tientallen Indische kookboeken gemaakt door mensen als Lonny Gerungan en Bep Vuyk. Het nadeel is dat die boeken supertraditioneel zijn en bijna geschreven zijn als Bijbels. Het zijn hele strikte recepten. Ik vind het wel eens tijd voor wat nieuws. Een frissere en jongere kijk op Indisch koken. Een boek waarbij je mag afdwalen van de originele receptuur om zo dicht mogelijk bij dat recept van je oma te komen. Hou jij enorm van laos? Gooi dan in godsnaam meer laos door de boemboe heen. Hou je niet van trassi, dan laat je dat lekker achterwege."

"Wat er door onze grootouders vanuit Indonesië is meegenomen moet natuurlijk bewaard blijven, authenticiteit is belangrijk, maar die authenticiteit combineren met Westerse invloeden kan ook ontzettend leuk zijn," vertelt Paul. "Dan moet je niet gaan denken aan een rendangspaghetti ofzo, daar zit niemand op te wachten. Maar door te experimenteren ontdek je gerechten als een Indoburger, een ananas tarte tatin met spekkoekkruiden, een Frans-Indische kip-garnaalworst of pandanroomijs. Gerechten die wel superlekker zijn."

Het combineren van Westerse gerechten met Indische smaken is overigens niets nieuws. De macaronischotel van mijn oma is in principe een Indische variant van een Mac 'n Cheese, die we altijd aten met ketchup gemengd met sambal oelek. Ook maken veel Indische mensen een variatie op boerenkool of andijvie, wederom vaak gegeten met sambal. De Indische keuken is eigenlijk met alles wel te combineren, zolang je er maar een paar rode pepertjes in kan stoppen.

De gezamelijke eetcultuur binnen mijn familie is de laatste jaren net als bij Paul ook afgezwakt. De momenten dat we lekker met z'n allen eten zijn schaars. Er is af en toe een barbecue of een verjaardag, waarop iedereen wordt opgetrommeld en de tafel weer ouderwets vol staat. De nieuwe generatie eet zich dan misselijk aan spekkoek en de oude generatie drinkt naar hartelust. En de woonkamer zit dan zo vol dat je met je bord in de vensterbank moet zitten. Ik weet niet of het boek van Paul er voor gaat zorgen dat deze feestjes weer gaan terugkeren, maar het zorgt er wel voor dat ik net als Paul ook mijn uiterste best ga doen om deze traditie in stand te houden.