In Parijs worden vanmiddag de gevallen soldaten van de klimaatbeweging herdacht

Als kind raakte ik altijd gefascineerd door de hoeveelheid doden die er in een oorlog of op een slagveld waren gevallen. Ik vergeleek de cijfers in geschiedenisboekjes. Het was net zoiets als de bevolkingsaantallen in steden: hoe meer, hoe beter, want hoe moeilijker voor te stellen. Ik kon nog niet bevatten dat het om echte mensen ging. Dat kwam pas toen ik op mijn achtste de Amerikaanse begraafplaats in Margraten bezocht. Niets had mij voorbereid op de kracht van het stille marmer en de realisatie als je dichterbij komt dat die zwarte streepjes namen zijn. Eindeloos veel namen. Ik moest ervan huilen.

Vanmiddag, tijdens de laatste uren van de klimaattop in Parijs, wordt als onderdeel van ArtCop, het kunstprogramma tijdens de klimaattop, eenzelfde soort dodenmuur opgetrokken als die in Margraten. The Lost Defenders of the Environment is een twintig minuten durende projectie van de 991 namen van klimaatactivisten die in de periode van 2002 tot 2014 in 39 landen zijn gesneuveld of verdwenen, veelal in een strijd tegen ontbossing, mijnbouw of de aanleg van een nieuwe dam.

Kunstenaars Mika Yamaguchi, Orion Cruz en Anne Koeverden hebben de film die wordt geprojecteerd ook online gezet. Maar als je in de buurt van Parijs bent, is het de moeite waard om het evenement te bezoeken. De makers zullen vertellen over de plekken waar de doden zijn gevallen. En dit is ook de eerste, en voorlopig enige, keer dat er überhaupt een herdenking voor klimaatactivisten is. “Dit is een tijdelijk project, omdat regeringen niets doen om dit geweld aan banden te leggen. De daders komen er straffeloos mee weg. Het is een soort non-herdenking van de mensen die nooit zullen worden herdacht als wij, het volk, het niet doen,” schrijven ze in de aankondiging.

In de ogen van de media zijn de namen op deze lijst slachtoffers van losse ‘incidenten.’ Het klimaatfront is te ver van de steden vandaan en er is geen overheid die hun nagedachtenis opeist zoals in Margraten. Deze mensen zijn onzichtbaar, en ze hebben niets met elkaar gemeen. Er is geen land, ideologie of religie die ze bindt, niets dat een prachtig monument legitimeert. Alleen zo samengebracht op een kleine strook beton in de buurt van Parijs kun je zien dat er inderdaad een strijd om de planeet aan de gang is. Eentje die onzichtbaar is. En die waarschijnlijk pas net is begonnen.

Je kunt de non-herdenking gratis bijwonen tussen 16:30 en 17:30 op 1 Rue de la Libération in Jouy-en-Josas, iets buiten Parijs. Ga naar de website van The Lost Defenders voor meer informatie.