Chronische pijn maakt mijn seksleven beter

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

De eerste keer dat ik seks had met een andere spoonie, was mijn lichaam een wrak. Drie jaar eerder was ik onder een auto gekomen, en na de operatie wist ik dat ik niet alleen opnieuw moest leren lopen, maar ook dat ik de rest van mijn leven pijn zou lijden. We hadden wekenlang gereisd door de VS en ik was doodop, had het ijskoud en alles deed pijn. In West Virginia lagen we naast het vuurtje dat we hadden aangestoken. Mijn geliefde vroeg of ik seks wilde hebben. Ze had brede schouders, een stevige rug en een geschoren hoofd. “Ja,” zei ik.

Terwijl we bezig waren zei ik dat ik het ruig wilde. Ze pakte de hete stenen die in het vuur hadden gelegen en brandde me ermee. Ze trok aan mijn haar en duwde mijn gezicht tegen de grond. Ze bracht haar hand bij me naar binnen. Ik vroeg of het nog harder kon. Terwijl onze adem als wolkjes stoom naar buiten kwam, realiseerde ik me dat ik pijn wilde hebben. Het was mijn keuze, en die keuze was een openbaring: doordat ik mijn pijn in genot kon omzetten voelde het als iets waar ikzelf de controle over had.

Toen ik vanochtend “chronische pijn en seks” googelde, las ik op de site van Mayo Clinic dat wanneer “chronische pijn in je leven binnendringt, je seksuele behoeften vaak verdwijnen”, maar dat er wel ondanks die pijn wat aan te doen valt. Dat is de rode draad van de meeste informatie die ik erover vind: het is iets waar je voor moet werken, iets wat je moet veroveren.

Maar wat nou als ik me juist lekker in mijn vel voel dankzij die pijn? In tegenstelling tot wat de Mayo Clinic je probeert wijs te maken – en het algemene idee dat mensen met een beperking minder zin in seks hebben – heeft de pijn mijn behoefte aan seks helemaal niet weggenomen. Het is niet zo dat ik mijn pijn moet overwinnen om me weer prettig te voelen in mijn eigen lichaam. Mijn chronische pijn heeft me juist kennis laten maken met een vorm van seks die nog intiemer en spannender is – dus die pijn onderga ik vrijwillig.

Ik werd een spoonie (een term die bedacht is door Christine Miserandino, een schrijver die de auto-immuunziekte lupus heeft) toen ik 21 was. Ik was kerngezond en deed veel aan sport, maar na het ongeluk kon ik niet meer lopen of zelfstandig naar de wc. Ik schaamde me, werd depressief en kwam amper mijn kamer uit. Ik keek 22 seizoenen van Law and Order in zes weken. Van die periode kan ik me weinig meer herinneren, behalve mijn crush op Olivia Benson en de intense pijn die door mijn lichaam schoot.

Ik stopte met Law and Order nadat een vriend me een kopietje had gegeven van Brilliant Imperfection van Eli Clare. Clare is een dichter die transgender is en onderzoek doet naar lichamelijke beperkingen. Voor dit boek dook Clare in de medicalisering van beperkingen en de obsessie die onze samenleving heeft met het genezen – of eigenlijk het uitroeien – daarvan, en hoe dat zich verhoudt ten opzichte van seksualiteit. Het boek was geen gids voor hoe je over je verdriet en lichamelijk letsel heen kunt komen. Het hielp me om te zijn wie ik door dit ongeluk nu eenmaal was geworden: een lesbie met een beperking. Het leerde me om in opstand te komen tegen de schaamte die ik had geïnternaliseerd. Clare overtuigde me ervan dat mijn waarde niet afhing van mijn vermogen om beter te worden, of mijn pijn te laten verdwijnen. Terwijl ik het las, en daarna opnieuw las, moest ik huilen.

Maanden later leerde ik opnieuw te lopen. Nog een maand later ontmoette ik mijn huidige vriendin. Toen ze op de eerste date zag dat ik mank liep, vertraagde ze haar looptempo. We hadden diezelfde avond al seks, en zowel tijdens als erna kermde ik het uit van de pijn – wat ook gold voor de andere keren in het eerste jaar dat we seks hadden. “Je bent veilig,” probeerde ze me telkens gerust te stellen. “Ik ga nergens heen.” Toen ik in haar armen lag, realiseerde ik me dat ik al op deze situatie voorbereid was doordat ik queer was. Dit was namelijk ook precies wat iedereen me vertelde toen ik met veel moeite uit de kast was gekomen. Toen ik na mijn ongeluk op mijn kwetsbaarst was, raakte ik sommige vriendschappen kwijt, maar verzamelde zich ook een legioen van queer vrouwen om me heen, die hun looppas op mijn tempo aanpasten.

Tijdens mijn herstel, dat een doorlopend proces is, ben ik me juist vanwege de seks beter in mijn vel gaan voelen. Pijn is daarbij een manier om conventies te doorbreken – het is de toegangspoort naar de geilste, queerste en meest intense seks die ik maar kan krijgen.

Het is niet bij iedereen zo dat de chronische pijn zo'n grote rol speelt, maar voor mij zal er altijd een periode voor en na dit moment zijn. Als ik mijn leven voor en na mijn ongeluk met elkaar vergelijk, waardeer ik hoe de chronische pijn mijn seks intenser en rijker heeft gemaakt. Hiervoor vroeg ik me tijdens de seks altijd af hoe het voor anderen was, en of ik het wel goed deed. Het beste gevoel vond ik altijd de opluchting als het eenmaal weer voorbij was, of als ik zag dat mijn partner had genoten – maar niet de daad zelf.

Vanwege de chronische pijn voel ik nu alles in de kern van mijn lichaam, zowel fysiek als emotioneel. Het maakt me rustiger in mijn hoofd, en het opent tegelijkertijd deuren op fysiek en sensueel vlak. Eerst voelde ik me bijvoorbeeld te kwetsbaar om bottom te zijn, en durfde ik bepaalde dingen niet voor te stellen omdat ik dacht dat het egoïstisch zou zijn. Maar nu kan ik me eraan overgeven, en kan ik me intens en langdurig focussen op mijn lichaam en wat me opwindt. Door de pijn verschuift mijn genot van de achtergrond naar de voorgrond. Dat voelt als een genezing.

Chronische pijn was niet het einde van mijn sensualiteit, maar juist een verrijking daarvan. Mijn pijngrens is opgerekt, maar daarnaast ben ik ook dankbaarder geworden voor het vermogen van mijn lichaam om te kunnen voelen. En zonder de pijn was dat misschien wel nooit gebeurd.