Gangsters hebben een nieuwe manier gevonden om op vrije voet te blijven: Turks worden

De meest gezochte voortvluchtigen van Europa ontlopen steeds vaker celstraf door Turkse staatsburgers te worden, zo meldt de politie aan VICE World News. 

Politiefunctionarissen maken zich steeds meer zorgen om het feit dat criminelen die banden hebben met grootschalige drugshandel, profiteren van het Turkse beleid van burgerschap uitvaardigen aan investeerders, en misbruik maken van het feit dat het land diens kersverse staatsburgers weigert uit te leveren. 

Rawa Majid, een beschuldigde Irakees-Koerdische drugshandelaar die verdacht wordt van zware misdrijven in Zweden en ook wel bekend staat als de “Koerdische Vos”, verblijft in Turkije nadat hij in 2020 Turks staatsburgerschap heeft aangeschaft via het zogenoemde “Gouden Paspoort”-programma, dat in ruil voor 400.000 dollar (366.000 euro) aan investeringen het burgerschap aanbiedt. 

Ondanks arrestatiebevelen van Interpol en Zweden, waar hij een van de meest gezochte criminelen is, weigert Turkije hem vanwege zijn staatsburgerschap te arresteren of uit te leveren.

“Er is een verzoek gedaan voor de uitlevering van Rawa Majid uit Turkije,” vertelde Henrik Söderman, Zweedse officier van Justitie, aan de nieuwswebsite POLITICO. “De Turkse autoriteiten hebben gezegd dat de uitlevering niet mogelijk is omdat Rawa Majid een Turkse staatsburger is.”

Turkije weigert Majid uit te leveren, en verwijst naar de weigering van Zweden om zelf meerdere mensen uit te leveren die door president Recep Tayyip Erdoğan als “terroristen” zijn bestempeld, waaronder een journalist die ervan werd beschuldigd Erdoğans overheid te willen afzetten en een docent die zou hebben geprobeerd de “constitutionele orde te ondermijnen”. Toen Zweden vorig jaar in de nasleep van de Russische invasie van Oekraïne lid van de NAVO wilde worden blokkeerde Turkije, zelf een lid van de NAVO, de aanvraag vanwege Zwedens weigering om deze mensen te deporteren. 

Maar volgens Europese politiefunctionarissen, die omwille van diplomatieke gevoeligheden anoniem met VICE World News spraken, is het probleem met het Turkse staatsburgerschap-programma veel groter dan één Koerdische drugssmokkelaar. 

Ze zeggen dat beschuldigde drugssmokkelaars steeds vaker toevlucht zoeken in Turkije, evenals bij de Verenigde Arabische Emiraten, waar mensen met veel geld om te investeren makkelijk verblijf – maar geen staatsburgerschap – kunnen aanvragen.

“De VAE, en met name Dubai, zijn een welbekend probleem wat betreft het verschaffen van verblijfsvergunningen aan bekende kartelfiguren, met een behoorlijk ongevoelig uitleveringsproces waardoor meerdere beschuldigde smokkelaars op vrije voet kunnen leven,” zegt een Belgische ambtenaar. “Maar Turkije is al helemaal een geval apart, omdat het daadwerkelijk staatsburgerschap verschaft aan iedereen met ongeveer een half miljoen dollar. Alleen al tussen Nederland en België zouden er een stuk of tien voortvluchtigen met Turkse paspoorten kunnen zijn.”

Drie Europese politiefunctionarissen noemden hetzelfde voorbeeld van een andere drugssmokkelaar die gebruik maakt van het Turkse staatsburgerschap-programma: Jos Leijdekkers, door zijn grote formaat ook wel bekend als “Bolle Jos”, een beschuldigde Nederlandse cocaïnesmokkelaar en een van de meest gezochte mensen in Europa, die van minstens één gruwelijke moord wordt verdacht.

“We weten dat Bolle Jos Turks staatsburgerschap heeft gekocht en dus volgens de Turkse grondwet niet voor een rechtszitting naar het buitenland mag worden gestuurd,” zegt een Nederlandse ambtenaar. “Hij is een Vlaamse gozer uit Breda, hij heeft afgezien van wat hij ze voor dat paspoort heeft betaald, geen enkele connectie met Turkije.”

De Nederlandse politie biedt een recordbedrag van 200.000 euro voor informatie over Leijdekkers’ verblijfslocatie. Afgaande op bewijsmateriaal dat uit de hack van Sky ECC werd verzameld, die sinds 2021 tot honderden aanklachten door heel Europa heeft geleid, staat hij bovenaan de Nederlandse en Europese lijsten van meest gezochte personen.

Leijdekkers, 31, wordt beschuldigd van het smokkelen van duizenden kilo’s cocaïne door de havens van Rotterdam en Antwerpen, die zijn uitgegroeid tot de voornaamste plekken waar cocaïne Europa binnenkomt. Hij wordt er ook van beschuldigd honderden miljoenen euro’s aan drugsgeld te hebben witgewassen door middel van goudtransporten tussen Turkije en Dubai. 

“Uit de versleutelde berichten blijkt dat Leijdekkers betrokken was bij de witwasserij van honderden miljoenen euro’s en honderden kilo’s goud, die hij waarschijnlijk door de smokkel van cocaïne heeft verdiend,” aldus een statement van Europol. “Tijdens het grootschalige criminele onderzoek heeft het onderzoeksteam een crimineel dossier samengesteld over Leijdekkers’ betrokkenheid bij de import van grote hoeveelheden cocaïne via de havens van Rotterdam en Antwerpen.”

Afgaande op de Sky ECC-berichten en -foto’s die op de telefoon van zijn beruchte Nederlandse cocaïnesmokkelende collega Ridouan Taghi zijn gevonden, wordt Leijdekkers ervan verdacht het bevel te hebben gegeven voor de ontvoering, marteling en moord van de Nederlands-Marokkaanse cocaïne-tussenhandelaar Naima Jillal in 2019. 

Jillal, wiens lichaam nooit is gevonden, verdween in Amsterdam nadat Leijdekkers haar ervan verdacht betrokken te zijn bij het stelen van een lading cocaïne. Na Taghi’s arrestatie in Dubai in 2019 werden er op zijn telefoon vermeende foto’s van haar marteling en moord gevonden, waardoor de politie concludeerde dat haar lichaam waarschijnlijk nooit meer zal worden gevonden. 

“Privévluchten tussen Dubai en Turkije zijn moeilijk te volgen, en het is bekend dat hij Turkse en valse paspoorten heeft,” zegt de Nederlandse ambtenaar, die geen bevestiging gaf over recente rapportages dat de politie gelooft dat Leijdekkers vaak onder een valse identiteit naar Nederland komt. “Aangezien hij vastgoed heeft in Turkije en Dubai en hij zonder angst voor arrestatie tussen die landen kan reizen is het ontzettend moeilijk om zijn locatie vast te stellen.

De Turkse ambassade in Den Haag heeft niet gereageerd op een verzoek voor commentaar. 

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.