Het idee van het hebben van een Poolse supermarkt bij mij om de hoek heeft altijd al een mysterieuze aantrekkingskracht op me gehad. Het is exotischer dan de Chinese toko, geiler dan een Turkse groenteboer en het gebouw straalt een algeheel IJzeren Gordijn-gevoel uit.Toch zagen de knipperende neonlichtbakken van Costa supermarkt in Amsterdam-Noord er nooit echt aanlokkelijk genoeg uit om me daadwerkelijk over de drempel te halen. De ramen zijn afgeplakt met metershoge afbeeldingen van Poolse broden, vrouwen die lachen boven hun Poolse groenten en slagers die een extra onsje Poolse worst aanbieden. Ik weet niets over wat mensen in Polen precies eten, laat staan dat ik weet op welke manier zo'n Poolse supermarkt daadwerkelijk verschilt met de Appie of de Dirk.
Advertentie
In mijn hoofd is de Poolse supermarkt een immense, donkere ruimte vol met rijen voorraadkasten zoals de Hal der Profetieën in Harry Potter. Volgens mijn vooronderzoek – ik google 'Poolse Supermarkt Amsterdam' – spreekt de supermarkt vooral Polen aan, maar zijn de producten ook bedoeld voor mensen uit Roemenië, Kroatië en Rusland. Ook heeft de plek Poolse medicijnen in de schappen liggen en mag je "verrukkelijke donuts" verwachten. Hoog tijd om mezelf eindelijk over de drempel te slepen.Mijn eerste probleem wist ik al van tevoren: ik kan geen Pools woord lezen. De enige woorden die ik ken zijn 'Warschau' en 'Krakow'. Dat betekent in de praktijk vooral dat ik de supermarkt binnenstap en de eerste producten die ik herken kneiterhard in mijn mandje laat vallen zodat iemand me opmerkt. Het lukt: een Poolse vakkenvuller komt naar me toe en doet een suggestie voor mijn knäckebröd: "Daar moet smalec op". Smalec, oftewel Poolse reuzel, is puur vet rechtstreeks geoogst uit de nier van een varken en op smaak gebracht met een beetje zout. Ik mag kiezen uit een familiepot zoals hierboven, of een van de vele kuipjes in heel veel verschillende maten en soorten.
Deze hondenvoerachtige gouden kuipjes bevatten heel veel verschillende soorten vet voor je tosti. Je hebt ze ook met appel en worst! Alles foto's door de auteur. Zo ziet een penssoep in een worstenzak eruit.
Ook een aanrader volgens een andere vakkenvuller die voorbijloopt: flaki. Deze slappe dildoachtige producten zijn gevuld met een soort dikke grootmoedersoep. Het bestaat uit de eerste voorkauwmagen van de puurste kalfjes die in Polen rondlopen, repen varkenshuid en gedroogde groenten. Je hebt ze ook nog in andere ingewandenvarianten zoals de wapiti-flaki (een rood hert, zo heb ik me laten vertellen) en de damhert-flaki. Ook in andere landen als Tsjechië en Turkije zijn ze niet vies van penssoepen. Ik wel trouwens. Ik wel.
Advertentie
Over worsten gesproken: Polen kunnen enorm goed slierten draaien van hompen gemalen dier en dit mooi in een display leggen als lappen vleesgordijnen. Volgens het meisje achter de vitrine is Polen een worstenland en moet ik echt de parowkowa hebben. Ik mag deze lange gerookte worsten ook per worst meenemen. "Ik haal ze gewoon uit het pak voor jou, hoor. Wil je ze koken? Voor grillen zijn ze ook erg geschikt."
Je mag ze ook per worst meenemen als je het aardig vraagt. Ontdooide forellenkoppen kun je prima in gelei stoppen en serveren aan je bruiloftsgasten.
Een Poolse vriend vertelde me dat ik ook op zoek moest naar kant-en-klare nozki wieprzowe w galarecie (varkenspoten in gelei), maar die zie ik nergens liggen. Het fenomeen van 'dingen in gelei' is sowieso echt een ding in Polen, zo vertelde hij: "Shit in gelei gooien vinden ze master." Ossentongen, forellenkoppen: alles mag zwemmen in gelatine. Vele Poolse bruiloften worden ermee gevierd.Verder vind ik een flinke voorraad gedroogde zwammen in de winkel. Als ik een vakkenvuller vraag wat ik ermee zal doen, zegt hij dat ik het in mijn soep moet doen. Ik kan niet lezen wat de verschillen zijn tussen alle gekleurde zakjes, maar ze verzekert me dat het "paddenstoelen", "zwammen" en "een soort champignons" zijn. Volgens eerdergenoemde Poolse maat is wilde paddenstoelen plukken iets wat je moet doen als je Pools bent, ook in de Nederlandse bossen als je de kans krijgt. Hierbij wordt niet altijd een wildplukgids ter hand genomen: "Elk jaar sterven er hele volksstammen nadat ze per ongeluk de verkeerde paddenstoelen hebben genuttigd."
Je mag jezelf geen Pool noemen als je niet regelmatig met je handen door de aarde woelt, op zoek naar zwam.
Conclusie: Polen zijn wild van soep, ingewanden, paddenstoelen en gelei. De Poolse supermarkt is niet langer een mysterieuze neonlichtbaken in de multiculturele wijken van Amsterdam, en ik loop de deur uit met een pak knäckebröd, een rond broodje met ei en ananas en wat typisch Pools snoep; marshmallow omhuld met chocolade. Niet slecht voor een eerste bezoek. Eerst maar wat Pools leren voordat ik aan de penssoep ga.