“Over twintig jaar maakt het toch geen reet meer uit of iets echt was of niet.”

Een portret van Sandder door TinType Studio. Alle andere foto's zijn gemaakt door Sandder zelf.

Fotograaf Sandder exposeert vanaf 4 juli zijn serie Tiny Adventures in Redbox Gallery op het Oudekerksplein in Amsterdam. We lieten hem interviewen door zijn broer: Pepijn Lanen.

Pepijn Lanen: Hé man, alles goed?

Sandder: Ja, hoor prima! Zei ik prima? Dat klinkt misschien weer een beetje overdreven.

Je bent in 2000 afgestudeerd aan de Rietveld Academie, en hebt je vervolgens jarenlang aan allerlei verschillende kunstdisciplines gewaagd, om nu uit te komen bij fotografie. Heb je het idee dat het zin heeft gehad om die opleiding überhaupt te volgen?

Als je niet heel precies weet wat je wilt doen in het leven, is het heel belangrijk om te weten wat je allemaal niet wilt doen, en voor welk soort mensen je niet wilt werken. De academie levert daar een goede bijdrage aan, want het haalt de mystiek een beetje van de kunstwereld af.

Je maakt foto's van langzaam bereid varkensvlees tot emotieloze personen tegen industriële achtergronden. Is er een rode draad die al je fotografie verbindt?

Als ik pittig varkensvlees maak, ben ik meestal uren bezig en vreet ik het in ongeveer vijf minuten op. Da's natuurlijk zonde. De mensen die ik neerzet zijn niet per definitie emotieloos, maar als je foto's als een soort nepherinneringen ziet, dan hoef je niet de allergrootste expressie van de allerheftigste emotie te laten zien, denk ik. De rode draad is, vrees ik, dat ik altijd heel veel zie en dat ik het jammer vind als ik dingen voor Jan Lul heb gezien. Je ziet nooit twee keer precies hetzelfde. Dan zou je ook in de war raken.

Wie of wat zijn je voorbeelden?

Qua fotografie mensen als Todd Hido en Wiliam Eggleston. Verder waardeer ik bepaalde periodes van Anton Corbijn en Ryan McGinley, en veel fotografen uit de begintijd van de fotografie, toen ze nog niet zeker wisten of het wel serieus te nemen was. Maar ook veel cineasten, zoals Werner Herzog, Lars Von Trier en David Lynch. En striptekenaars als Yves Chaland en Joost Swarte. Over het algemeen zijn het mensen die een wereld kunnen neerzetten die niet per se de jouwe is, maar die je wel zou kunnen herkennen.

Heb je een hoger doel voor ogen met je fotografie?

Ik wil graag fotoboeken maken die lezen als een soort tekstloze romans. Fotografie zit sowieso ergens tussen literatuur en film in, en dat verhalende aspect wil ik graag onderzoeken. Over twintig jaar maakt het toch geen reet meer uit of iets echt was of niet. Dan mag het dus best door elkaar lopen.

Je legt liever zo min mogelijk uit over je werk, waardoor het open blijft voor interpretatie, wat ik wel begrijp. Maar tegelijkertijd lijkt het ook over te lopen van ideeën en persoonlijke dingen. Ben je weleens gefrustreerd dat mensen er niet uithalen wat je erin hebt gestopt?

Nee, ik zie het niet als een soort puzzel die mensen moeten oplossen. Vaak weet ik zelf ook pas achteraf waarom het ene beeld wel werkt en het andere niet. Als je goed oplet zijn er genoeg laagjes om te ontdekken.

Wat wilde je vroeger worden?

Kunstenaar of archeoloog. Die twee verschillen ook niet zo veel van elkaar, volgens mij. Zelfs niet qua lifestyle.

Je maakt voor je foto's gebruik van ouderwetse lenzen op moderne digitale camera's. Hoe ben je hierbij gekomen? 

In eerste instantie uit armoede: toen ik eindelijk de digitale camera kon kopen die ik wilde had ik geen geld meer voor een digitale lens. Ik begon toen te schieten met oude analoge lenzen die ik voor een scheet en drie knikkers op rommelmarkten kocht. Een paar jaar geleden deden mensen en masse al hun superdure analoge lenzen weg om nieuwe digitale te kopen. Tegenwoordig weet iedereen wel beter en zijn de prijzen weer omhoog geschoten. Inmiddels heb ik een flinke la met objectieven die allemaal hun eigen quirks en looks hebben, en ben ik helemaal gewend om met de hand te focussen. Ik vind digitale lenzen nu veel te hard en contrastrijk. Helemaal analoog vind ik ook weer onzin: het is niet handig voor de manier waarop ik foto’s neem, vanwege de onvoorspelbaarheid van het licht dat ik opzoek. Als ik dan weer zo'n portfolio zie waarbij het lijkt alsof iemand een handje shag in het ontwikkelbad heeft gegooid, dan denk ik vaak: laat maar.

Voor Tiny Adventures, de serie die je gaat exposeren, heb je voor het eerst je foto's geënsceneerd. Wordt het daar meer of minder ‘kunst’ van?

In mijn ogen is 'kunst' een ander woord voor 'onderzoek'. Onderzoek waar niet per se iemand om gevraagd heeft. Redelijk egoïstisch dus. Het zegt niks over esthetiek, of dat het een kutklus was om te maken. Tenzij dat natuurlijk was wat je wilde onderzoeken. Door te ensceneren wilde ik kijken hoe dingen een bepaalde herinnering kunnen triggeren of aanraken.

Vind je het vervelend dat ik van die interview-vraag-vragen stel? Ik wel namelijk.

Nee hoor. Meestal vragen mensen of ik er een bonnetje bij wil. En verder nog een fijne dag wil hebben.