FYI.

This story is over 5 years old.

Eten

We spraken frisdrankverslaafden over nieuwe tanden, cola-diëten en afkicken

"Mijn verslaving begon omdat ik van de huisarts veel water moest drinken. Dat vond ik niet lekker, dus dacht ik: in cola zit toch ook water?"

"Ken je dat gevoel," vraagt de frisdrankverslaafde Wouter me door de telefoon, "dat het véél te warm is? Dat je een lange dag hebt gehad, en dat je gewoon iets nodig hebt om te drinken?" De passie in zijn stem groeit. "En dat je dan dat ene blikje cola opentrekt, en die eerste paar slokken proeft, koel en vol koolzuur?" En dan, bijna orgastisch. "Hmm. Zo verfrissend. Heerlijk." Het gevoel dat Wouter beschrijft, ken ik niet. Natuurlijk ben ik zonder mijn eerste kop koffie van de dag nog geen volwaardig mens, maar met frisdrank heb ik nooit veel affectie gehad. Ik dronk als kind wel eens een glaasje prik, maar ik kom het in het dagelijks leven in gemixte vorm tegen, en les er op zomerdagen soms mijn dorst mee, maar daar houdt het voor mij op.

Advertentie

Voor sommige mensen is frisdrank veel meer dan een dorstlesser. Zij offeren er hun gebit voor op, krijgen zware hoofdpijn als ze niet genoeg drinken of werken dagelijks drie liter cola weg. Ik sprak leeftijdsgenoten met levens waarin frisdrank een grote, soms zelfs verslavende rol speelt.

Corné (21) uit Amsterdam, student politicologie

Drinkt gemiddeld anderhalve liter cola light per dag

Toen ik een jaar of zestien was, begon ik cola light te drinken als alternatief voor eten. Ik was te dik, en dit was de oplossing die mijn moeder en ik hadden bedacht. Het werkte: de cafeïne hield me gaande, zelfs als ik geen voedsel ophad. Nu kan ik niet meer functioneren zonder cola.

Ik begin te merken dat mijn gebit erop achteruit gaat. Volgens de tandarts krijg ik steeds meer tanderosie. Dat zie je ook wel een beetje. Dus denk ik eraan om cosmetische tanden te nemen. 'Facings', een soort laagjes die voor je echte tanden zitten. Mooi, maar ook erg duur.

"Lichte hoofdpijn is voor mij het signaal om toch cola te gaan drinken. Warm of koud, dat maakt me niet uit."

Natuurlijk, ik zou ook kunnen stoppen met cola. Dat heb ik ook één keer geprobeerd. Toen kreeg ik heftige afkickverschijnselen: hoofdpijn, geen energie om te gaan sporten. Professionele hulp vind ik overbodig. Als ik écht zou willen, zou ik in een week kunnen stoppen. Nu stel ik het nog even uit. Plus: ik pak mijn colaverslaving redelijk verantwoord aan. Net na het tandenpoetsen probeer ik bijvoorbeeld geen cola te drinken. Dan heb ik de plak van m'n tanden geschrobd, die mijn gebit beschermt tegen het zuur van de cola. Meestal lukt het me wel om dan even te wachten. Niet altijd. Lichte hoofdpijn is voor mij het signaal om toch cola te gaan drinken. Warm of koud, dat maakt me niet uit. En ik vind alle merken lekker. In die goedkope zit aspartaam. Daar ben ik volgens mij ook aan verslaafd. Paulo (25) uit Gent, programmeur bij een bio-­informaticabedrijf Dronk gemiddeld drie liter cola light per dag, nu nog zo'n anderhalve liter

Advertentie

Ik begon zoveel cola te drinken door een doktersadvies. Als jongetje had ik altijd pijn aan mijn benen. De huisarts zei dat ik daarom veel water moest drinken. Dat vond ik niet lekker, dus dacht ik: in cola zit toch ook water? Dat liep uit de hand. Toen ik zeventien was dronk ik drie, soms vier liter cola light per dag.

Het was geen verslaving. Dat weet ik zeker. Het was meer de gewoonte om altijd een fles cola bij de hand te hebben. Ik gamede veel, en door de concentratie heb je in een halfuur zo een liter weggewerkt – zonder dat je het doorhebt. Niemand zei iets van mijn extreme colaconsumptie. Ik zat immers achter een gesloten deur te gamen. Jij vindt dit waarschijnlijk ranzig, maar ik drink mijn cola het liefste zonder prik. Als gamer is het belangrijk dat je het snel naar binnen kan gieten, tussen potjes in of als je dood bent. Dus schudde ik de fles altijd van tevoren. Hoe minder prik, hoe beter. Nu drink ik niet zoveel cola meer. Maar de gewoonte om te schudden is gebleven. Thuis hebben mijn vriendin en ik allebei een eigen colafles in de koelkast staan. Ik durf haar fles alleen te schudden als zij weg is, de mijne op is, en ik al weet dat ik hem helemaal ga opdrinken. Alleen in restaurants drink ik cola met prik. Dan heb ik geen keuze. Kim (22) uit Nijmegen, Erasmusstudent in Zweden

Dronk gemiddeld drie á vier blikjes cola light per dag, nu nog maar één

Een blikje cola light geeft me nog steeds hetzelfde geluksgevoel als toen ik verslaafd was. Ik voel me er opgewekt door. Minder moe, en vooral écht gelukkig.

Advertentie

In ons gezin werd altijd veel cola gedronken. Toen er thuis van alles mis ging, dacht ik: ik heb schijt aan alles, ik drink zoveel cola als ik wil. Zo ging ik steeds meer drinken.

"Als ik mijn blikje cola dan had – altijd blikjes, liefst koud, en absoluut light – was alles even goed"

Tussen mijn zeventiende en mijn negentiende kon ik na een lange, vermoeiende schooldag maar één ding denken: ik wil nú naar huis en cola drinken. Ik kreeg ook hele erge hoofdpijn zonder cola. Als ik mijn blikje cola dan had – altijd blikjes, liefst koud, en absoluut light – was alles even goed. Het colagevoel was voor mij geruststellend. En belangrijk. Cola drinken was een ritueel. Daar hoorde regels bij. Eén van die regels was dat ik geen cola voor twee uur 's middags mocht drinken.

Ik zou het normaal gesproken geen verslaving noemen. Maar nu ik er zo over praat, besef ik dat er wel iets mis met me was. Ik kon niet zonder cola. Toen ik op kamers ging, begon ik te minderen met cola. Ik zat lekkerder in mijn vel, had dat geluksgevoel minder nodig, en vond het erg duur. Maar als ze cola light uit de schappen zouden halen, zou ik waarschijnlijk nu nog steeds huilen.

Wouter (24) uit Gent, student tandheelkunde

Drinkt zo'n vier tot zes blikjes per dag Ik weet wat je denkt. Het lijkt compleet tegenstrijdig om tandheelkunde te studeren en tegelijkertijd zoveel liters frisdrank weg te werken. In mijn verdediging kan ik daar wel iets tegen inbrengen.

Het is namelijk niet per se zo dat frisdrank slecht is voor je tanden. Ik heb nog nooit een gaatje of last van erosie gehad. Hoe dat kan? Deels is dat geluk met mijn genetische aanleg. En ik verzorg mijn tanden goed. Last but zeker not least is mijn speekselkwaliteit supergoed. Dat klinkt misschien raar, maar in speeksel zitten stoffen die de bacteriën in je mond doden. Goed speeksel is de belangrijkste factor tegen het ontstaan van gaatjes. Ik weet niet of het mogelijk is om mijn eigen speeksel te onderzoeken, maar als je puur kijk naar hoeveel frisdrank ik wegwerk in combinatie met de hoeveelheid gaatjes die ik heb gehad, moet m'n speeksel wel mijn redder wel zijn.

"Het intens soort voldoening dat ik van een koud blikje krijg, kun je best met roken vergelijken."

In het weekend zet ik als bijbaantje springkussens op. Na de arbeid gaat er absoluut niets boven een koud blikje. Ik vind alle soorten fris heerlijk: cola, ijsthee, Sprite… Mijn vriendin krijgt de hik van koolzuurhoudende dranken. Zij gaat niet verder dan een slokje icetea van mij, en dan door een rietje, om haar gebit te beschermen – ze studeert ook tandheelkunde. Soms zegt ze wel dat ik te veel frisdrank drink. Ik heb zeker symptomen van een verslaving. Het intens soort voldoening dat ik van een koud blikje krijg, kun je best met roken vergelijken. Zin hebben in een sigaret is natuurlijk iets anders dan dorst hebben. Maar gewone dorst is ook iets anders dan mijn buitengewone cravings naar frisdrank.