Wanneer emoji wel en niet gepast zijn: een gids

Dat je gruwelijk de mist in kunt gaan als je in de weer gaat met emoji, weet iedereen die De Emoji Film heeft gezien, of iedereen die de afgelopen weken op het internet is geweest en iets heeft gelezen over De Emoji Film. De film, waarin de hoofdrollen zoals de titel doet vermoeden zijn weggelegd voor emoji, staat nu al te boek als één van de slechtste ooit. Dat kon ook bijna niet anders, want het is een film waarin de hoofdrollen worden gespeeld door emoji – malle poppetjes die nooit bedoeld waren om een andere rol te vervullen dan het uitdrukken van gevoelens in tekstberichten.

Toch is nog niet voor iedereen even duidelijk waarvoor emoji allemaal wel en niet gebruikt kunnen worden. Niet iedereen snapt wanneer het gepast is om je berichten op te leuken met een paar van die gele eikeltjes, en wanneer je er beter aan doet om het gewoon te laten bij letters en cijfers, zoals we dat al doen sinds het ontstaan van het schrift - met uitzondering dan van de Egyptenaren, die niets anders deden dan communiceren in emoji, maar kijk eens waar die farao's nu zijn. Inderdaad, die zijn allemaal hartstikke dood, en van dat Egyptische rijk is niet veel meer over dan een paar vervallen piramides in een dorre woestijn.

Daarom hebben we een handig overzicht gemaakt van alle situaties waarin je emoji wel en niet moet gebruiken. Omdat ik een groot voorstander ben van de opvatting dat we moeten kappen met caren om spoilers, ga ik nu een spoiler geven. RTL Editie NL is een televisieprogramma dat veel kan leren van het onderstaande overzicht.

Emoji zijn helemaal oké als je een niet-professioneel sms- of whatsappbericht verstuurt. Als je je vrienden vertelt over de lieve kleine geitjes die je hebt gezien toen je laatst langs de kinderboerderij fietste, is er niets mis mee om dat bericht te voorzien van één of meerdere geit- en hartjesemoji.

Er zijn ook wel professionele situaties te bedenken waarin emoji-gebruik door de beugel kan, maar het hangt maar net af van de sfeer op jouw werk of dit oké is. Je kan ongetwijfeld zelf inschatten of je baas er down mee is als je hem een thumbs-up-emoji stuurt in plaats van het woord 'goed' te appen. Hoe dan ook, emoji op de werkvloer zijn altijd glad ijs – sommige mensen leggen bepaalde emoji anders uit dan anderen. Als je aan je collega in het restaurant waar je werkt wil laten weten dat de aubergines op zijn doe je er in elk geval verstandig aan dat gewoon in woorden te zeggen.

Over aubergines gesproken: emoji zijn ook helemaal oké als je het eens even lekker op een sexten wil zetten. Sterker nog, sexting is eigenlijk de enige situatie waarin emoji soms beter werken dan woorden. Het is gewoon stukken minder awkward om te zeggen wat je wil door een perzik en een tong naar iemand te sturen dan in woorden te moeten uitleggen welke handelingen je precies zou willen verrichten.

Je kunt emoji ook prima gebruiken als je je emoties wil uitdrukken – dit is in feite waar die dingen voor bedoeld zijn. Als iemand je een plaatje stuurt van een struikelend kind, is die emoji die huilt van het lachen een prima reactie.

Als je bij een mediabedrijf werkt, zijn er enkele situaties te bedenken waarin het gebruik van emoji is toegestaan. Emoji zouden bijvoorbeeld van pas kunnen komen als je een artikel schrijft over nieuwe emoji, of misschien als je een bericht de wereld in slingert over De Emoji Film. Maar dat was het ook wel zo'n beetje.

Het gebruik van emoji is niet oké in ALLE andere gevallen. Voor de duidelijkheid zal ik hier een paar voorbeelden geven van situaties waarin het gebruik van emoji totaal ongepast is.

Voorbeeld a.
Je bent modeontwerper en je weet even niet meer welke print je deze keer weer zal gebruiken. Ik weet dat je nu misschien denkt: maar Karl Lagerfeld heeft ook een keer emoji in zijn ontwerpen gebruikt, en die zal er vast meer verstand van hebben dan jij. Dat klopt, maar Karl Lagerfeld heeft het dus al een keer gedaan, dus als je nu nog kleren met emoji erop gaat ontwerpen ben je niet alleen lame, maar ook een na-aper.

Voorbeeld b.
Je bent een moeder.

Voorbeeld c.
Je beheert de social media van een televisieprogramma, en je moet een bericht op Twitter en Instagram zetten waarin wordt aangekondigd dat in de uitzending van vanavond een gruwelijke moordzaak wordt besproken.

Je zou zeggen dat vooral dit laatste voorbeeld redelijk voor de hand liggend is. Emoji zijn bij uitstek jolig, en er is zeer weinig joligs aan een jonge journaliste die op een vreselijke manier om het leven is gekomen. Toch ging het gisteren enorm mis op het twitter- en instagramaccount van RTL Editie NL. Iemand kwam daar op het onzalige idee om de aankondiging van de uitzending van gisteravond, waarin de dood van de Zweedse Kim Wall aan bod kwam, op te fleuren met een paar vrolijke emoji van wat losse lichaamsdelen. Dit was het resultaat:

Twitter zou Twitter niet zijn als er niet direct een woedende menigte twitteraars opstond om Editie NL te wijzen op de enorme morele blunder die hier plaatsvond. De mensen van Editie NL zagen ook redelijk rap in dat er weinig vrolijk is aan een in stukken gesneden lijk, en verwijderden de tweet al snel weer.

Editie NL zei op Twitter zelf ook wel in te zien dat deze tweet niet zo handig was. Waarom het bericht in eerste instantie dan wel werd geplaatst, en pas na commentaar van anderen werd verwijderd, is alleen niet helemaal duidelijk. Laten we in elk geval hopen dat de socialmediamanager van dienst van deze pijnlijke fout heeft geleerd, en laten we allemaal lering trekken uit dit ongemakkelijke incident. Emoji zijn niet bedoeld voor in films, niet voor op t-shirts, en niet voor in tweets over moord en doodslag. Emoji zijn in zeer specifieke gevallen oké, en verder gewoon niet.