FYI.

This story is over 5 years old.

Eten

Hoe je als veganist buiten de randstad kunt overleven

Toen ik vanuit Amsterdam tijdelijk terug verhuisde naar mijn geboortedorp in Zeeland, liep ik als veganist tegen de nodige obstakels aan. Om je een beetje op weg te helpen als beginnend veganist buiten de randstad, heb ik wat tips voor je verzameld.
Zeewierburger in Renesse.

Veganist zijn in de randstad is inmiddels, en ik spreek hier uit ervaring, geen lijdensweg meer. Supermarkten als EkoPlaza en Marqt bieden een scala aan veganistische vleesvervangers en plantaardige 'kaas' aan, en de vegetarische en veganistische restaurants springen in steden als Amsterdam en Rotterdam als paddenstoelen uit de grond. Zeker Den Haag is wat dat betreft een walhalla voor ons planteneters.

Advertentie

Ook supermarkten gaan mee met hun tijd: Remia biedt inmiddels een plantaardige mayonaise aan en zelfs Becel lanceerde enige tijd terug een volledig plantaardige margarine. Het tijdperk waarin je al tevreden mocht zijn als je in restaurants een bord met gras – gegarneerd met stukjes bieslook, als je geluk had – geserveerd kreeg, ligt inmiddels grotendeels achter ons.

vegantaartjes-in-rotterdam

Ook Rotterdam is goed te doen als veganist. Foto door de auteur.

Grotendeels dus, want buiten de randstad valt het vaak nog vies tegen voor veganisten. Wederom spreek ik uit ervaring: ik ben een geboren en getogen Zeeuw en groeide op in Renesse. Na me in 2014 tot het veganisme te hebben bekeerd, verhuisde ik vanuit Amsterdam voor een aantal maanden terug naar Renesse, en natuurlijk liep ik terug in Zeeland tegen de nodige obstakels aan.

Om jou, als beginnend veganist buiten de randstad, een beetje te helpen, heb ik op basis van mijn eigen ervaringen een lijstje met tips voor je opgesteld. Vegan zijn buiten de randstad of op het platteland valt namelijk best te doen, mits je creatief te werk gaat en niet snel opgeeft.

Neem je eigen vlees- en/of kaasvervangers mee als je uit eten gaat

In eerste instantie zul je je zowel een lul als bezwaard voelen als je uit eten gaat en de kok vervolgens overvalt met je eigen vlees- en/of kaasvervangers, maar geloof mij: in de meeste gevallen zullen ze er dankbaar gebruik van maken. Koks buiten de randstad hebben over het algemeen minder vaak te maken met mensen die er een strikt veganistische levensstijl op nahouden, en dus zitten ze – als ze onverwachts wél met iemand van onze soort te maken krijgen – doorgaans met hun handen in het haar. Het aantal keren dat ik iemand van de bediening aan tafel kreeg die me vroeg of ik "dan nog wel vis eet", is niet op twee handen te tellen. (Het aantal keren dat ik een gortige salade met drie cherrytomaten en twee grassprieten zonder dressing kreeg voorgeschoteld trouwens ook niet, maar dat komt gelukkig steeds minder vaak voor.)

Advertentie

Om dit soort situaties te voorkomen, kun je het best van tevoren op iemand van de bediening afstappen: vertel dat je plantaardig eet, leg uit wat dat precies inhoudt, en vraag of de keuken behoefte heeft aan de plantaardige vervangers die je zelf mee hebt genomen. Tip: ik neem, als ik uit eten ga in Zeeland, altijd m'n eigen mayonaise mee. Je krijgt gegarandeerd wat vreemde blikken toegeworpen als je een voordeelemmer veganaise uit je handtas trekt, maar de voordelen wegen toch echt op tegen de nadelen op het moment dat je een bord gortdroge frieten zonder saus naar binnen probeert te schuiven (tenzij je een fan bent van ketchup, trouwens – ketchup is vegan).

Laat je niet gek maken door de stomme opmerkingen die je naar je hoofd geslingerd krijgt

Je krijgt als veganist al vaak genoeg met ondoordachte opmerkingen te maken, maar buiten de randstad – waar de veganist een nog zeldzamere verschijning is – is dat nog net een tikkeltje erger. Ik noem een paar voorbeelden die ikzelf over de jaren heen te horen heb gekregen: "Goh, Charlotte, jij bent best grappig voor een veganist." "Je loopt toch ook over mieren heen als je naar buiten gaat, waarom zou je dan geen dieren eten?" "Wat nou als we geen koeien meer zouden eten, hè Charlotte, wat dan? Weet je wat er dan zou gebeuren, dan zou er een overschot aan koeien ontstaan en zouden ze ons op gaan eten!" "Ik ben ooit gestopt met vlees eten, maar toen ging ik bijna dood. Wil je dat, dat ik dood ga?" Een kennis van me kreeg ooit te horen dat hij "wel een erg mooie auto had voor een veganist."

Advertentie

Ik kan nog wel even doorgaan. Ik heb mezelf door de jaren heen standaard antwoorden op alle op- en aanmerkingen aangeleerd, die ik zonder al teveel moeite kan opdreunen. Leer jezelf op een rustige manier de discussie aan te gaan, maar weet ook wanneer dit absoluut geen nut heeft: pick your battles, sommige mensen zijn alleen uit op confrontaties en die verspilde energie kun je beter besteden aan het fermenteren van je zelfgekweekte sojabonen. (Grapje.)

broodje-met-veganistische-kaas

Zo eet ik mijn broodje veganistische kaas.

Blijf supermarkten vragen vegan producten op te nemen in hun assortiment

Veel supermarkten, of ze nou in Amsterdam of in Schubbekutteveen staan, zijn bereid om nieuwe producten in hun assortiment op te nemen – als klanten daar maar expliciet om blijven vragen. Zo heb ik het ooit mijn missie gemaakt om ervoor te zorgen dat de Jumbo in Renesse veganistische 'kaas' in hun assortiment op zou nemen. Nadat ik eerst toch vooral enigszins vreemd werd aangekeken, is het me tot m'n eigen stomme verbazing gelukt – en een tijdje terug kreeg ik van de eigenaar zelfs te horen dat ik helemaal niet de enige ben aan wie ze het verkopen, want ook mensen met lactose-intolerantie gooien maar al te graag wat lactosevrije 'kaas' in hun winkelmandje.

Maak dus dankbaar gebruik van dit gegeven en informeer bij de filiaalmanager in je lokale supermarkt naar die ene couscousburger die je eerder in een andere supermarkt hebt zien liggen. Pro-tip: vooral de Jumbo en Albert Heijn zijn hiervoor te porren.

Advertentie

Plan genoeg tijd in voor het doen van je boodschappen en bestel producten die je niet in de supermarkt kunt vinden online

Buiten de randstad is boodschappen doen als vegan vaak een enorme uitdaging, omdat het assortiment in de supermarkten een stuk beperkter is en de producten die je nodig hebt over allerlei verschillende winkels verspreid zijn. Ja, dit is vermoeiend, maar je wordt er vanzelf handiger in. Plan van tevoren genoeg tijd in om al je boodschappen voor de komende tijd in huis te halen. Of bestel, wanneer je echt geen tijd hebt om van hot naar her te rijden (of wanneer je gewoon te lui bent, zoals ik), je boodschappen online.

Voor vegan producten die je niet in de supermarkten van je eigen provincie kunt vinden, is het internet sowieso een goede oplossing: via Veggie4U, Vegan Mission of Veggiedeli haal je met een paar klikken je vegan boodschappen in huis. En mocht je echt een pro zijn, schaf dan een extra vriezer aan zodat je online grote bestellingen kunt plaatsen (dan betaal je je minder scheel aan de verzendkosten), die je vervolgens op kunt bergen in je nieuwe vriezer.

broodje-gras

Geef in restaurants aan dat je vanwege allergieën geen dierlijke producten eet

Wanneer ik uit eten ga buiten de randstad, bel ik het betreffende restaurant meestal van tevoren op en geef ik door dat ik een strikte vegetariër ben die vanwege allergieën geen zuivelproducten en ei consumeert (binnen de randstad doe ik dit ook nog wel eens, trouwens). Misschien niet zo'n aardige tip als je het vanuit het oogpunt van de keuken bekijkt (de gemiddelde chef-kok heeft steeds vaker te maken met bloedzuigers van gasten die met de raarste nepallergieën op de proppen komen), maar helaas vaak wel nodig wanneer je strikt veganistisch eet: het is me meerdere keren overkomen dat er toch kaas op mijn pizza, ansjovis in de tapenade of room in de soep bleek te zitten, terwijl ik aan had gegeven dat ik om principiële redenen geen dierlijke producten eet.

Jammer, maar waar: vaak worden principiële eetgewoonten door keukens minder serieus genomen dan allergieën. Gelukkig begint dit tij nu langzaamaan te keren doordat het veganisme steeds meer mainstream wordt (zijn die idioten van The Green Happiness toch nog ergens goed voor), maar tot alle restaurants in Nederland zo ver zijn, neem ik liever het zekere voor het onzekere.

Tot slot: omring je online met gelijkgestemde vegans in je omgeving

Toen ik nog in Zeeland bivakkeerde, sloot ik me op Facebook aan bij een groep vol Zeeuwse planteneters: niet alleen handig om zo nu en dan je beklag te doen over familieleden die tijdens kerst en verjaardagen heisa maken over je beslissing om voortaan geen kippen- en vissenlijkjes meer te willen consumeren, maar ook zeer geschikt om elkaar op de hoogte te houden van veganistische producten die in verschillende supermarkten worden aangeboden, of restaurants waar plantaardige gerechten op de kaart staan. Daarnaast kan Facebook ook een handig medium zijn om in je omgeving wat gelijkgestemde vrienden te maken, want soms is het gewoon heel fijn om niet continu je nieuw gevonden levensstijl te hoeven verdedigen.

Kortom, probeer er vooralsnog het beste van te maken en ga ervanuit dat het alleen maar beter kan worden: veganisme is in opkomst en op het moment dat zelfs de McDonalds een vegan burger begint te verkopen, weet je dat er hoop aan de horizon gloort.