FYI.

This story is over 5 years old.

Eten

Voor de jongens van Oedipus is een festival pas compleet als er biergeeks uit de hele wereld zijn

Ik sprak de brouwers over wild gist, zuur bier en je leven wijden aan brouwen.

Een tafel vol aangebroken bierflessen met een groepje bierdrinkers eromheen. Tot zover geen opmerkelijk tafereel voor de zondagmiddag. Alleen staat deze tafel tussen de ketels in de brouwerij, die ook drinkplek is van Oedipus in Amsterdam-Noord. De types aan tafel zijn biergeeks, wat volgens Paul Brouwer van Oedipus "een apart slag mensen is dat er helemaal voor gaat". Ze maken hun levenswerk van het bouwen van een installatie, of laten wilde gistsoorten hun gang gaan in plaats van goed afgericht spul bij een hermetisch afgesloten ketel te doen.

Advertentie

Zelf is hij ook een biernerd, al probeert hij het niet te zijn, zegt hij. Want? "Er is meer in het leven dan bier." Iets later: "Wat ik wel mooi vind, biergeeks wijden het grootste deel van hun leven aan bier, ze doen biervakanties, hebben biervrienden, ga zo maar door."

Bar Oedipus

Biergeeks aan de bar van Oedipus. Foto's door de auteur.

Oedipus begon vijf jaar geleden met biervrienden Rick Nelson, Paul Brouwer, Alex Mager en Sander Nederveen. Brouwen deden ze toen thuis, maar tegenwoordig kunnen ze leven van bier. Sinds juni 2015 hebben ze een groot pand in Noord met een tapkamer waar ze ook feestjes geven. Feestjes en festivals organiseren ze al vanaf het begin onder de naam Kimchi Radio, waarmee ze ook wekelijks een show hosten op Red Light Radio. Nu ze in Noord zitten, zijn daar ook bierdiners bijgekomen bij verschillende restaurants aan die kant van het IJ.

Afgelopen weekend verzamelden biernerds uit de hele wereld zich in een aantal biercafé's in Amsterdam vanwege Carnivale Brettanomyces, een festival voor alternatieve gistsoorten en bacteriën. Makkelijker gezegd: wild bier. Brettanomyces is een gistsoort die rondvliegt in de lucht. Brouwers die graag controle hebben over hun bier hebben 'm liever niet in hun ketels, want de gist is onvoorspelbaar en agressiever dan de gebruikelijke gist (saccharomyces) en eet meer suiker. Bier wordt zo droog en zurig. De geur van bieren met brettanomyces wordt als 'stallerig' omschreven, maar liefhebbers vinden dat het juist frisse, lichte biertjes oplevert en houden van de stalsmaak. Kleine brouwers vinden het leuk en er is een hele subcultuur omheen ontstaan. Al heb je ook gevestigde biersoorten met wilde gist zoals Belgische lambiek.

Advertentie
Biergeek van Walhalla bij Oedipus

Brouwer van Walhalla bier, een nieuwe Amsterdamse brouwerij. Allerlei gefermenteerde dingen met een zuur biertje.

Deze zondagmiddag gooien zeventien verschillende brouwers de laatste restjes, de 'bugs', van in totaal meer dan honderd verschillende wilde biertjes in eikenhouten vaten voor een megablend. Het is een traditie die Oedipus in het leven heeft geroepen, als afsluiter van het festival. "In elk bier zit een uitgesproken gist en omdat ze op de fles zijn vergist zitten er nog veel leven in," vertelt Rick. "Door het eikenhouten vat kunnen er weer allerlei organismen op landen, en dat is wat je spontane vergisting noemt." Van de megablend maken ze ongeveer 2200 liter die tijdens de volgende Carnivale Brettanomyces gedronken gaat worden.

Na een poosje rondhangen in de brouwerij, kan ik de biergeeks er wel uit vissen. Hij – ik ontdek maar één vrouw – draagt een T-shirt met de naam van een brouwerij of een biergrapje. 'Brew, not bombs', staat op het shirt van die ene vrouw die ik zie. In zijn hand een glas met een klein laagje bier. Biergeeks proeven elkaars bier en er wordt niks uitgespuugd.

De brouwers zijn hier ook voor een lunch van The Beef Chief, een cateraar die sinds kort in het pand naast de brouwerij is getrokken. Bij elke gang wordt een zuur biertje van The Commons Brewery en Upright Brewing geschonken, twee brouwerijen uit Portland die de jongens van Oedipus bewonderen. Josh Grgas, Sean Burke en Mike Wright van The Commons zijn met hun bieren meegevlogen voor het bierfestival, voor een bezoek aan Brussel en voor het internationale bierfestival dat Oedipus dit weekend organiseert. Bier staat in het zonnetje deze weken.

Advertentie
Josh en biernerd Oedipus

Portland loopt voor op Nederland als het gaat om bier. Daar begon de brouwrevolutie al in de jaren tachtig. Kleine brouwers hebben vooral baat gehad bij het beleid van de staat Oregon dat biermerken verbiedt om cafés te sponsoren zoals in Nederland gebeurt. Grote biermerken zijn dus niet de baas en Portland heeft nu 70 brouwerijen, op 600.000 inwoners. "De helft van al het bier dat er gedronken wordt is lokaal," vertelt Sean. Toen Rick van Oedipus twee jaar geleden in Portland was, "werd hij omver geblazen door de kwaliteit van het bier". Als ik vraag wat het is wat hem omver blies, zegt hij: "het zijn hele frisse, lichte bieren. Er is iets aan hun gist."

Hoe dichter we bij het hoofdgerecht komen, hoe zuurder het bier wordt. Bij het hoofdgerechtbiertje herken ik de smaak van mijn lievelingslolly's van vroeger. Ik hou van zuur en het voordeel aan dit wilde 'farmhouse'-bier is dat het lijkt alsof de alcohol geen vat op me heeft.

Biergeeks met shirts

"We vinden bier met niet al te veel alcohol het lekkerst. Alle bieren die ik tot nu toe heb geproefd in Nederland waren ook niet te sterk," zegt Josh. In Portland is IPA het meest gedronken bier, maar zij brouwen dat expres niet. Sean heeft een eigen verklaring voor het feit dat Amerikanen gigantisch veel IPA drinken. "Ik vergelijk het altijd met de grote borden eten waar Amerikanen gek op zijn. Het is veel en groot, IPA is dat ook." Maar sinds twee jaar zijn ook de bieren die zij maken in opkomst. "En cider," voegt Josh toe. "Veel mensen in Portland zijn op een glutenvrij dieet en willen toch dronken worden."

Advertentie

De samenwerking tussen Oedipus, The Commons en Uptight is best gebruikelijk in de bierwereld. Brouwers die bij elkaar op bezoek gaan en samen een 'collaboration brew' maken ook. Dat is allemaal deel van het biergeek zijn. "De bierwereld is open," zegt Sean. "Mijn theorie is dat de meeste mensen het als tweede carrière beginnen en vaak een baan opgeven waarmee ze veel geld verdienden. Dit doen ze echt omdat ze het leuk vinden en daarom voelt het niet als competitie." Als je de brouwers om een recept vraagt, krijg je dat. "Ik vind het een eer als je me daarna een fles bier brengt, dat is de erfenis van thuisbrouwer zijn," vertelt Josh.

Oedipus brouwerij

We drinken een Salty Dick van Oedipus als tussendoortje voor het dessert (donker kersenbier met een bolletje ijs). Dit bier is de eerste Nederlandse gose, een biertje dat ook gemaakt wordt met wilde gisten en vergelijkbaar is met Belgische geuze. Bijna alle bieren van Oedipus hebben een duidelijke verwijzing naar de zachte man, zoals ook Salty Dick, een iets te dikke, sukkelige antiheld. Verder is er Mama, Mannenliefde, Slomo, Panty, Shampoo en zelfs Zwangerschapsyoga. Het wachtwoord in de brouwerij is 'je moeder'.

Rick: "Bier wordt altijd overdreven op machomannen getarget maar wij willen dat stereotype verbreken. Niet per se door bier te maken voor een bepaald type man, want onze bezoekers zijn echt heel divers, maar omdat we zelf mannen zijn die vrouwen en moeders het belangrijkste vinden." De Oedipusman is "een man die thuis bij zijn moeder op de bank zit," lacht Rick.

Commons, Upright en Oedipus

Van links naar rechts: Alex Ganum van Upright Brewing, Sean van The Commons, Rick van Oedipus en Josh en Mike van The Commons.

Op het Oedipus International Beer Festival staan dit weekend brouwers uit onder andere Engeland, Zweden, België, Amerika, Noorwegen en Estland. Naast de brouwers uit Portland heeft Oedipus nog zeventien andere brouwers uitgenodigd die ze om een bepaalde reden inspirerend vinden. Dat Boon uit België erbij is, vindt Rick misschien wel het leukst. "Die gasten zijn de grondleggers van zure bieren en doen wat ze doen al vijftig jaar heel goed," zegt Rick. "De Zweedse Omnipollo doet ook gekke dingen, zij maken slush puppies met bier en zijn heel experimenteel met het combineren van bier met eten." Alle biergeeks staan zelf achter de tap om over hun eigen bier te kletsen, maar dan in iets minder vertrouwde omgeving, namelijk tussen de gewone bierdrinker.

Je weet hoe je ze moet herkennen. Knoop een gesprek aan over wilde gist, dan komt het sowieso goed.