Ik woon samen met een vrouw van 85

De vierde symfonie van Beethoven schalt vaak door haar woonkamer – het is Isides lievelingsmuziek. Ik woon nu al drie maanden bij Iside; ik heb mijn eigen kamer en badkamer (alhoewel zij er af en toe een douche neemt), maar we delen de keuken en onze voorliefde voor zalm. "Ik ga naar een concert. Waarom ga jij niet even een luchtje scheppen?" vroeg ze me. Ik antwoordde dat ik wat dingen moest regelen en wenste haar een fijne avond.

Ik ben twintig en moest onlangs naar Milaan verhuizen voor werk. Net als iedereen van mijn leeftijd was ik op zoek naar een goedkoop onderkomen. Een vaste klant van het hotel waar ik werkte kwam uit Milaan, dus vroeg ik hem om advies. Hij zei dat hij rond zou kijken en het zou laten weten als hij iets had gevonden dat binnen mijn budget viel. Een paar dagen later kwam hij terug en vertelde me dat hij al iets voor me had gevonden: "De moeder van een vriend van me woont alleen in een gigantisch huis in de stad – je kan bij haar komen wonen," zei hij. "Het enige is… ze is 85."

Het leek me nog steeds een goede optie – vooral omdat ik helemaal geen huur hoefde te betalen en alleen maar wat kleinigheidjes voor haar hoefde te doen. Ik kon me niet voorstellen dat het erger zou zijn dan mijn tijd in Londen, waar ik naartoe was verhuisd nadat ik mijn middelbare school had afgerond. Mijn huisgenoot bleek een drugsdealer te zijn. Dat zorgde voor slapeloze nachten, waarin ik vocht tegen paniekaanvallen door documentaires op YouTube te kijken, terwijl ik de rondlopende ratten en de geur van verbrand folie probeerde te negeren.

Het huis in Milaan is gebouwd aan het begin van de twintigste eeuw en ligt in het dure gedeelte van de stad. Iside heeft altijd gewerkt als leidinggevende bij een bedrijf en is tien jaar weduwe.

Ik kan nog steeds de geur van sinaasappel, kaneel en honing terughalen die in het appartement hing, toen ik voor het eerst binnenliep. Ik was bang dat ik haar beige vloerbedekking vies zou maken. Iside liet me mijn kamer, de badkamer en de keuken zien. Ze gedroeg zich heel formeel – bijna als een echte makelaar.

Alles was verontrustend geordend; haar broeken lagen op maat gerangschikt en zilver bestek, kristallen glazen en meubels waarvan ik niet in staat ben om de waarde te bepalen sierden de ruimte. In de woonkamer stond een grote bank voor de open haard. Daarnaast lag een enorme bibliotheek gevuld met oude Einaudi-bladmuziek, een kristallen koffietafel met daarop flessen whisky en een manshoog standbeeld. Toen ik voor het standbeeld stond besefte ik dat ik de komende maanden zou leven in absurditeit en misplaatste nostalgie.

Na verloop van tijd begonnen Iside en ik steeds meer met elkaar vertrouwd te raken. Ze begon zich minder formeel te gedragen en ik werd langzaamaan minder verlegen. We gingen samen dineren, terwijl we aan een lange kersenhouten tafel zaten – haar kristallen kroonluchter hing boven ons. Ik zat aan het ene einde van de tafel, zij zat aan het andere eind. We praatten over literatuur, filosofie en reizen. Op een dag gingen we zelfs samen ergens lunchen. Tussen een broodje en een glas sinaasappelsap door vroeg ze of ik haar biografie wilde schrijven. Ik weet het, ze is geen Baddie Winkle, maar rondhangen met Iside is wel opwindend.

Sommige dingen waren wat minder prettig: Ik kwam een keer laat thuis van werk en stuitte op Iside die aan de tafel zat, met een kop soep. Het regende en ik was blij dat ik iets had wat me opwarmde. Maar net toen ze me vroeg of ik van de soep genoot, voelde ik iets tegen mijn verhemelte kietelen. Het was een grijze haar. Ik haalde hem nonchalant uit mijn mond alsof het een stukje flosdraad was. "Ja heerlijk, dankjewel!" reageerde ik.

Ze heeft ook eigenaardigheden die je zou verwachten van iemand van haar leeftijd: problemen met technologie bijvoorbeeld, en overdreven zorgen – zoals het feit dat ze altijd de houdbaarheidsdatum van de melk checkt omdat ze overtuigd is dat "die vrouw van de winkel" iets tegen haar heeft. Ze windt zich ook constant op over het gedrag van de jonge generatie. Maar dan nog, wat had ik anders verwacht toen ik besloot om bij een 85-jarige vrouw in te trekken?

Ik heb nooit echt compassie gevoeld voor ouderen – maar het kan ook zijn dat ik nog nooit eerder met ze in contact ben gekomen. Mijn oma van mijn moeders kant overleed in een auto-ongeluk toen ze even oud was als ik nu en haar man zat de laatste twintig jaar van zijn leeftijd opgesloten een psychiatrisch ziekenhuis. Mijn andere grootouders wonen ver weg. Ik zie ze daarom maar één keer per jaar.

Ik zal nooit Isides kleinzoon worden, net als zij nooit een oma voor mij zal zijn, maar onze vriendschap heeft me geleerd om met een ander perspectief naar het leven te kijken. Ik ben me ook gaan realiseren dat ik vooroordelen had over het samenleven met een pensioengerechtigde. Ik dacht dat ik een soort verzorger zou moeten zijn – haar door de stad begeleiden en boodschappen dragen, maar daar is geen sprake van.

Als ik het er met mensen van mijn leeftijd over heb, is hun reactie altijd dezelfde: "Waarom zou je dat ooit doen?" Ze nemen aan dat ik een soort van sociaal werker ben, maar ik zie het niet zo. Mijn persoonlijke vrijheid is nooit in het geding geweest. Ik zie haar meestal 's avonds. Ik heb nooit boodschappen hoeven dragen en heb nooit een rondslingerend kunstgebit gevonden in de badkamer. In de weekenden gaat ze meer uit dan ik. En, in tegenstelling tot mijn vorige huisgenoten, steelt ze mijn eten niet en laat ze geen vieze sokken rondslingeren.

Om voor haar te spreken: ik denk dat ze mij ziet als een jongeman waar ze om begint te geven. Ze heeft vijf kleinkinderen maar ze zegt dat ze niet zo'n goede grootmoeder is. "Ik ben mijn hele leven moeder geweest. Ik wil nu niet ook nog de hele tijd oma zijn," vertelde ze mij een keer. "Natuurlijk hou ik van mijn kleinkinderen en we zien elkaar best vaak, maar ik ben niet zo'n oma die ze vaak opbelt. Ik wil me nu op mijzelf focussen," ging ze verder.

Als ik met haar praat probeert ze mij niet te leren hoe ik moet leven – na het haar-incident probeerde ze me trouwens wel te leren hoe ik soep moet maken. Ze is tevreden met het oud-zijn en praat nauwelijks over haar verleden. Ze zegt dat ze zich liever op de toekomst wil focussen en op de plekken die ze nog wil bezoeken. In tegenstelling tot mij is ze niet bang om dood te gaan. "Waar moet ik bang voor zijn? Het leven voltrekt zich en angst kan het niet stoppen," vertelde ze me vaak. Om dat van een vrouw te horen die continu de wifi uitzet omdat "de router te heet is waardoor er brand kan uitbreken," – dat betekent wel wat.