Door de klimaatverandering gaat ons eten minder lekker smaken

Als je van een lekkere malse biefstuk houdt, je nachochips graag in guacamole doopt of 's ochtends vaak bosbessen over je muesli gooit, dan gaat je leven er de komende tientallen jaren een stuk deprimerender uitzien.

Een team van Australische klimaatwetenschappers waarschuwt dat we de klimaatverandering nu ook gaan terugproeven in ons eten: tegen 2050 zullen de smaak, textuur en beschikbaarheid van een hoop van onze favoriete etenswaren, van amandelen tot courgettes, veranderd zijn. Vorige week maandag bracht het team, dat verbonden is aan de University of Melbourne, een rapport uit met de titel 'Appetite for Change'. Ze sloten dit supergedetailleerde rapport af met een lijst van de 55 etenswaren die volgens de hen het hardst getroffen gaan worden door de stijgende temperaturen en verminderde neerslag. Het verslag gaat over de gewassen en veeteelt in Australië, maar de conclusies gelden ook voor andere productieve landbouwgebieden.

"Het is een ontzettende wake-up call als je hoort dat je ontbijtje van toast met frambozenjam over vijftig jaar misschien wel helemaal niet zo makkelijk meer te krijgen is," zei Richard Eckard, één van de hoofdauteurs, in een persbericht. "Of dat de prijs en smaak van onze favoriete etenswaren zullen veranderen, dingen die we nu voor lief nemen – zoals avocado's, spaghetti bolognese en zelfs bier, wijn en chocolade. De opwarming van de aarde is geen ver-van-ons-bed-show, maar een realiteit die nu al invloed heeft op ons dagelijks leven, inclusief wat we eten als ontbijt, lunch of diner," zei hij.

Het rapport voorspelt dat de dagelijkse temperaturen in Australië zullen stijgen, en ook dat het land in de komende decennia te maken zal krijgen met hittegolven die alle records zullen breken. Volgens de auteurs zal dit de veeteelt in het land op verschillende manieren beïnvloeden: melkkoeien zullen door de hittestress veertig procent minder melk maken, rundvleesproducenten zullen waarschijnlijk overstappen op rundveerassen die beter bestand zijn tegen de warmte, maar waarvan het vlees een stuk minder lekker is en kippen zullen waarschijnlijk minder dik worden, wat zal leiden tot minder en droger vlees.

Ook fruit, groenten en granen gaan onder de effecten van de klimaatverandering lijden, zeggen de wetenschappers. De verminderde neerslag bedreigt de Australische rijstindustrie, die één miljoen ton rijst per jaar rijst produceert. Ook de kwaliteit van tarwe dreigt terug te lopen: de concentratie zink en ijzer zal tegen 2050 met wel tien procent gedaald kunnen zijn. Hoge temperaturen zullen ervoor zorgen dat wortelen zowel minder zoet als sappig worden en dat bieten te vroeg uitbloeien. Aardappels maken meer kans op aardappelziekte en rotting. Het groeiseizoen in de winter zou tot wel een maand korter kunnen duren, waardoor wintergewassen als kool minder zullen opbrengen. Hetzelfde geldt voor fruit- en notenbomen – die hebben een lange periode van kou nodig om in de lente een seintje te krijgen om te beginnen met de productie van bloemen. (Esdoorns in New England produceren nu al sap dat minder zoet is dan in voorgaande jaren.)

Het is een trend waar boeren zich al goed bewust van zijn. Vorig jaar schreef perzikboer John Pettigrew een opiniestuk voor The Age, waarin hij uitlegde waarom hij besloot zijn boomgaard met tienduizend perzikbomen plat te walsen, omdat deze door de weersomstandigheden niet meer in stand te houden was.

"Hoe pijnlijk die beslissing ook was voor mij en mijn familie, we zijn zeker geen uitzondering. De opwarming van de aarde heeft al veel meer telers geraakt," schreef Pettigrew. "De frequentie en de ernst van de extreme weersomstandigheden die we vroeger zagen, waren niks in vergelijking met wat we de afgelopen tien jaar hebben gezien. Van hittegolven waar gewoon niet tegenop te sproeien viel tot meedogenloze vorst en overstromingen."

"We krijgen steeds meer last van zomerse buiten die de groei- en productiecyclus verpesten," vervolgde de boer. "Zelfs afgezien van de weersomstandigheden zijn er de extra kosten voor zonweringen in de boomgaarden en het personeel dat niet kan omgaan met de hitte. We kunnen de kwaliteit van het fruit niet behouden. We hebben gewoon nog geen geschikte methoden gevonden om er mee om te gaan."

De voorspelde catastrofale veranderingen zijn bijzonder bedreigend voor Australië, dat momenteel grotendeels zelfvoorzienend is en volgens het rapport 93 procent van zijn eigen voedsel produceert. Maar tegen het einde van de eeuw zal het land naar verwachting veel meer van zijn eten moeten gaan importeren.

Dus koester de komende jaren – zeker als je in Australië woont – de zoete wortels, knapperige Vlaamse friet en malse kippenborst. Eet ze alsof het je laatste zijn.