De rare dingen die je tegenkomt als je bij een fotolab werkt

De opkomst van het internet en het feit dat elke telefoon tegenwoordig een camera heeft, hebben het behoorlijk overbodig gemaakt om foto's te laten afdrukken. Dat is tenminste wat ik dacht toen ik twee jaar geleden solliciteerde op een baantje als technicus bij een fotolab. Het lab waar ik werkte was gevestigd in een kleine stad, en bediende iedereen van mensen die wanhopig vasthielden aan hun analoge kompactcamera tot tieners die korrelige instagramfoto's lieten afdrukken. Op een gemiddelde dag verwerkten we meer dan duizend afdrukken. Hoewel mijn ervaringen iets minder spannend waren dan die van Robin Williams in One Hour Photo, heb ik ook meer dan genoeg onverwachte en bizarre dingen gezien. Wat me vooral opviel in het jaar dat ik er werkte, was hoe weinig mensen lijken te geven om wat er op hun foto's staat en wie ze ziet. Voor de duidelijkheid: werknemers van het fotolab zien je foto's. Ze bekijken ze waarschijnlijk niet één voor één, maar waar ik werkte moesten we door alle bestellingen heen bladeren om de kwaliteit te controleren. Hoewel de meeste afdrukken die ik zag standaardtaferelen waren, zoals verjaardagen, diploma-uitreikingen en gênante vakantiekiekjes, sprongen er een paar tussenuit.

Ik was alleen aan het werk toen er een ouder echtpaar binnenkwam om de zelfservicepilaar te gebruiken. Het kwam bijna nooit voor dat het klanten lukte om de zelfservice te gebruiken zonder hulp bij het navigeren van de menu's – laat staan twee mensen die dik in de zeventig waren. Nadat ik een paar minuten had toegekeken terwijl ze zich door de verschillende afdrukopties worstelden, liep ik naar ze toe om te vragen of ik ze ergens bij kon helpen. Ze reageerden nogal panisch en zeiden snel dat ze me niet nodig hadden. Het gebeurde wel vaker dat een klant nogal bot deed, maar het was wel gek dat ze zo leken te schrikken van mijn aanwezigheid. Ik ging verder met mijn werk, maar keek af en toe hun kant op om te zien of alles goed ging. Ik zag dat de man zijn best deed om recht voor de pilaar te staan, zodat ik het scherm niet kon zien.

De foto's begonnen te printen en vielen één voor één in het doorzichtige vakje aan de onderkant. Het viel me op dat de man telkens snel bukte om een foto te pakken zodra er eentje uitviel, in plaats van gewoon te wachten en dan de hele stapel te pakken. Waren zijn foto's echt rugklachten waard? Mijn nieuwsgierigheid was nu in volledige detectivemodus, en deed ik mijn best om discreet vanachter de balie te zien wat er op de foto's stond voordat hij ze weggriste.

De eerste foto die ik zag leek op een close-up van het kruis van een vrouw in ondergoed, met haar benen gespreid als een stripper. Ik kon eigenlijk niet geloven dat deze grijze koppies hier waren om iets anders af te drukken dan gezellige kiekjes van de leden van hun bridgeclub, maar deze stoute omafoto's waren wel een goede verklaring voor hun vreemde gedrag. De volgende paar afdrukken waren de ergste nachtmerrie van ieder kleinkind: het bejaarde stel poseerde met een leuke jonge vrouw – waarvan ik er maar vanuit ging dat het een callgirl was – in hun huis. Daar zat oma. Op de keukentafel, met in haar armen een jonge vrouw in een latex string. Nog wankel van de schrik keek ik toe hoe ze hun laatste foto's verzamelden. Ik hoopte maar dat de afdrukken het geen-naakt-beleid van onze winkel niet schonden, maar ik had weinig zin om het te controleren. Ze gingen weg zonder een woord te zeggen.

We kregen wel vaker opdrachten van kleine ondernemers om foto's van hun werk af te drukken, van kappers en visagisten tot dakdekkers. Tijdens een van mijn diensten bestelde een vrouw ongeveer tweehonderd afdrukken van dingen die ze had gemaakt voor haar taartdecoratiebedrijf. Ik liet zelf nog weleens een avondje uit schieten omdat Heel Holland Bakt op tv was, dus ik besloot een kijkje te nemen toen de foto's uit de printer kwamen rollen.

De eerste paar foto's waren standaard superhelden- en prinsessentaarten voor kinderfeestjes, maar toen zag ik opeens een foto van een cake in de vorm van twee zongebruinde tieten met opvallend kleine tepels uit de printer rollen. Ik wist gelijk wat hierna zou komen: een lulvormige taart. Maar de taart die voor mijn ogen verscheen was niet wat ik me had voorgesteld. Dit was een verschrikkelijk treurige penistaart. Natuurlijk, elke penistaart is in essentie een treurige penistaart, maar je kon gewoon aan deze penistaart zien dat-ie een paar blauwe pilletjes en hele rare porno nodig had. De taart was even breed als lang, en ik heb nog nooit zo weinig zin gehad om iets penisvormigs in mijn mond te stoppen. Ik vroeg me af of de vrouw achter dit meesterwerk deze taart soms gemodelleerd had naar een teleurstelling die ze in het echte leven had moeten verwerken. Had ze de piemeltaart gebaseerd op de lul van haar echtgenoot of vriend? Was het de enige die ze ooit had gezien? Wist ze eigenlijk wel hoe teleurstellend deze pik was? Dit was niet de penistaart die haar klant wilde hebben, maar waarschijnlijk wel de penistaart die ze verdiende.

Na de penistaart durfde ik geen seconde meer weg te kijken van de printer, omdat ik wist dat het alleen nog maar erger kon worden. Ik had mezelf nooit mentaal kunnen voorbereiden op de volgende taart die eruit rolde. Afgaande op de tekst die op de cake stond, ga ik ervanuit dat-ie bedoeld was voor een afscheidsfeestje van een arts die met pensioen ging. De taart had de vorm van een stel billen, met een ziekenhuishemd dat net boven de spleet viel. Hoewel een billentaart al iets is dat je niet elke dag ziet, werd ik vooral gegrepen door het oog voor detail van de taartversierster. Net onder het rode glazuur waarmee de woorden "Nu je met pensioen gaat, kunnen ze het in hun … steken" was een anus getekend. Een heel gedetailleerde, bruine anus. Of dit iets was waar de klant om had gevraagd, of gewoon de creativiteit van de taartversierster, weet ik niet. Maar ik zal nooit vergeten dat er een middag was dat oude mensen op een feestje een anus opaten.

In de wintermaanden leek het af en toe alsof iedereen in de stad op vakantie ging behalve ik – bijna al onze bestellingen bestonden uit tropische vakanties en zonnige cruises. Om de een of andere reden gingen veel mensen naar Punta Cana in de Dominicaanse Republiek. Veel gezinnen in het dorp gingen naar hetzelfde resort, en het kwam voor dat je het ene gezin op de achtergrond van de foto's van een andere familie zag. Tegen het einde van de winter kende ik alle hotels en resorts in Punta Cana.

Op een dag kregen we een bestelling binnen van een stel dat dik in de vijftig was, en vakantie had gevierd in een resort dat ik niet herkende. We hadden die dag problemen met de kleurinstelling van het systeem, dus moest ik alle foto's bekijken als ze uit de printer kwamen. Het begon onschuldig genoeg, maar ik merkte al snel op dat het stel niet alleen uitgebreid tongend met elkaar op de foto stond, maar ook met een ander koppel. Het waren swingers, die naar een resort voor gelijkgestemden waren geweest. De vrouwen – met een huid als een versleten paar leren schoenen – hadden er geen probleem mee om met elkaars echtgenoten en elkaar te vozen.

Ik vond het eigenlijk wel een leuke doorbreking van de sleur van een typische werkdag, en keek vol interesse naar wat er verder uit de printer kwam. Hierna volgde echter een stapel zwembadfoto's die een ware goudmijn van plaatsvervangende schaamte en verdriet bleek te zijn. De camera was blijkbaar in de handen van de echtgenoot beland, en die had meerdere pogingen gedaan om onderwater dickpics en harige billenselfies te schieten. Ik gooide de foto's van de wazige waterslang gelijk in de prullenbak, omdat die in strijd waren met ons geen-naaktfoto's-beleid en ging verder met werken. De neiging om m'n ogen uit te spoelen onder de kraan probeerde ik te negeren tot het einde van mijn shift.

Een heel beleefd stel van in de dertig kwam binnen en stelde een paar vragen over onze fotoboeken. Ze vroegen ook of ik later die dag nog aan het werk was, en zeiden dat ze liever een vrouwelijke medewerker wilden hebben als ze de foto's kwamen ophalen. Het kwam wel vaker voor dat klanten vroegen of een specifieke medewerker hun foto's kon doen, als ze bewerkt of gerestaureerd moesten worden, maar het was gek dat ze niet wilden dat een man de inhoud van hun fotoboek zou zien. Ik zei dat ik er 's middags nog was, en wachtte ongeduldig tot het boek klaar zou zijn en dit genderspecifieke-fotoboek-mysterie ontrafeld zou worden.

Ik werd niet teleurgesteld. Met een breed scala aan effecten en filters (zwart-wit, hoog en laag contrast, en sepia) verscheen de ene na de andere foto's van een stel vrouwenbillen. Close-ups, verschillende hoeken, schaduwspel, noem het maar op. Haar billen waren de sterren van dit fotoboek, en leken precies te weten wat hun goede kant was. Het was waarschijnlijk de beste amateurfotografie die ik in tijden in het fotolab had gezien, maar ik durfde de man niet te complimenteren, bang dat hij het verkeerd zou opvatten, en me zou vragen om mee te doen aan de volgende sessie.