Deze Nijmeegse coffeeshop deelt wietstrooigoed uit met Sinterklaas

Dit artikel verscheen eerder op MUNCHIES in december 2016.

Ha, Sinterklaas. De feestdag die Nederlanders hardnekkig blijven vieren omdat ze dan gratis dingen krijgen. Ik vond het altijd een vreemd gegeven – in België sterft het feest een vreselijke dood op de dag dat je je ouders per ongeluk hoort zeggen dat ze niet mogen vergeten hun wekker te zetten, zodat ze je schoen kunnen vullen. Hier blijft iedereen naar hartelust papier-maché-kunstwerkjes maken en dobbelen om het leukste pakje. Vreemd, maar ook niet verkeerd. Gratis dingen krijgen is leuk.

In coffeeshop Kronkel in Nijmegen hebben ze dat goed begrepen. Vandaag en morgen krijgt iedereen die er voor vijftien euro wiet of hasj koopt een gratis zakje wietpepernoten. Dat doen ze al bijna dertig jaar lang, met hetzelfde recept. Om die traditie te vieren, ging ik bij ze langs.

"Of Piet nou zwart of wit is, klein of groot: hij strooit het allerliefst met Kronkels kruidnoot." Dat is de slogan die het hele weekend op de toonbank bij Kronkel staat. Een klant die een zakje wietpepernoten in zijn handen gedrukt krijgt, bulderlacht: "Hier zal mijn nichtje blij mee zijn." Dat soort grapjes hoort bedrijfsleider Stan Esmeijer, die al twintig jaar in de coffeeshop werkt, het vaakst. "Daarom staat er op elk zakje duidelijk dat de pepernoten cannabis bevatten en buiten het bereik van kinderen gehouden moeten worden."

Hij heeft voor dit weekend 6500 wietpepernoten laten maken. Elk zakje bevat tien stuks en is dichtgemaakt met een feestelijke roze of lichtblauwe strik. "Er ging in totaal tweehonderd gram wiet in," vertelt Stan. "Alle pepernoten zijn handgedraaid en elk zakje is vergelijkbaar met een plakje spacecake."

Het bakken van de wietpepernoten gebeurt, net zoals dat met spacecake in coffeeshops ook het geval is, niet in de shop. Al dertig jaar lang worden ze gemaakt door dezelfde drie jongens, die vanuit een klein keukentje thuis eindeloze kilo's pepernoten draaien. "Hier zitten 78 werkuren in, maar dat vinden de bakkers niet erg. Ieder jaar hebben ze zoiets van: joe, leuk, we mogen weer drie dagen buffelen."

De bakkers, die voor dit artikel anoniem blijven, zijn na drie dagen bakken helemaal kapot. Stan vertelt: "Toen ze net begonnen, gingen ze gezellig met z'n allen in een klein keukentje zitten om schaal voor schaal in de oven te stoppen. Ze werden knetterstoned van de lucht. Nu zetten ze alle ramen open. De buren ruiken het wel, maar eerder de pepernotenlucht dan een wietgeur. Dat helpt, maar goed, als je handen een hele dag in contact komen met wiet, komt het via je huid toch in je bloedbaan terecht. Als je dus pepernoten gaat draaien, daar wiet doorheen doet, en vervolgens in die baklucht zit, moet je oppassen dat je niet al te stoned wordt. Het is weleens gebeurd dat de bakkers moesten stoppen omdat ze te stoned waren. Dan gaan ze de volgende dag weer verder."

"Het recept werd ooit ontwikkeld door een meisje dat hier nog steeds in de keuken werkt," vertelt Gilbert, de eigenaar van Kronkel die liever niet met achternaam genoemd wordt. "Het is een simpel pepernotenrecept waar we in de loop der jaren een beetje mee geëxperimenteerd hebben. We gebruiken de wiet die onderaan de zakken blijft zitten. Die gruis is qua kwaliteit heel goed en zelfs beter dan gewone wiet, maar het verkoopt wat minder gemakkelijk."

In het verleden heeft Kronkel wel meer dingen proberen te maken voor Sinterklaas. "Spacechocoladeletters bijvoorbeeld," vertelt Gilbert. "We gingen allerlei blokken chocola smelten en daar hasj doorheen kramen, maar dat gaf een hele onaangename kleur, net alsof de chocolade wit uitgeslagen was. We hebben het ook met bonbonnetjes geprobeerd, maar dat is allemaal nooit iets geworden. De pepernoten zijn altijd gebleven."

Vaste klanten vragen een week van tevoren al wanneer de magische pepernoten er weer zullen zijn, en na anderhalve dag zijn ze meestal door hun voorraad heen. Toch maakt de coffeeshop geen reclame voor hun actie. Stan vertelt: "Je mag niet adverteren omdat je dan mensen stimuleert om meer te gaan gebruiken. Volgens mij mag je dit soort dingen eigenlijk zelfs niet uitdelen. Verkopen mag wel."

Met hun sinterklaasactie zoekt de coffeeshop dus een beetje de grens van het toelaatbare op. "Weinig coffeeshops doen iets voor de klant. Wij wel omdat we een langetermijnvisie hebben. We hebben 46 man personeel en hebben redelijk veel geld in de zaak gestoken om er iets moois en leuks van te maken. Het is natuurlijk jammer dat we niet weten hoeveel jaar we nog kunnen doordraaien. Straks krijgen we PVV misschien wel aan de macht en beslissen zij om te stoppen met alle coffeeshops. Dan kunnen we onze tent misschien wel dichtgooien."

Vaste klanten weten wat er gedurende het jaar allemaal in de shop gebeurt. Ze weten dat er wietpepernoten worden uitgedeeld rond Sinterklaas, dat er bij bingo altijd mooie prijzen tussen zitten, dat vrijdagavond altijd dj-avond is en dat er een klantenkaart is waarmee je voordeeltjes hebt. Naast die speciale acties is de coffeeshop ook een van de weinige in Nederland waar je uitgebreid kunt eten.

"We zijn niet enkel een coffeeshop, maar ook een horecabedrijf. Mensen praten over hoe lekker onze koffie is en hoe bekend onze Twix- en chaimilkshakes zijn," aldus Stan. "Een coffeeshop hoeft geen donker gebruikershok te zijn waar allerlei schunnige types zitten. Het kan ook gewoon een leuke zaak zijn."