FYI.

This story is over 5 years old.

Eten

Er komen ook gezonde dingen uit de 3D-printer

Als het aan de Nederlandse food-desiger Chloé Rutzerveld ligt, komen er geen suikertaartjes maar superfoodgebakjes uit de 3D-printer. Haar project Edible Growth project combineert techniek met paddenstoelensporen en kiemen.

Sta je ook weleens voor een lege koelkast, te wensen dat deze gevuld is met lekker, gezond en vers eten? We horen de laatste tijd veel over eten uit de 3D-printer en ook op de Consumer Electronics Show in Las Vegas, waren het 3D-geprinte suikervormpjes die indruk maakten op de nerds en grote jongens in de snoepindustrie.

Toch zijn we nog altijd niet op het punt dat we met één druk op de knop een verse salade kunnen printen. Chloé Rutzerveld, student aan de Technische Universiteit in Eindhoven, bedacht daarom het 'Edible Growth' project. Het is voorlopig alleen nog een prototype maar het project is veelbelovend. En vooral: gezond en duurzaam.

Advertentie
Chloe Rutzerveld

Het Edible Growth project. Een prototype van Edible Growth.

Met verschillende lagen van eetbare planten, zaden, sporen en andere micro-organismen maakt Edible Growth complexe kleine maaltijden die de techniek van het meest geïndustrialiseerde voedsel met levende paddenstoelen en groenten combineren. In een notendop worden de Edible Growth samengesteld uit voedzame dingen als noten, fruit, agar, eiwitten en soms insecten en uit een 3D-printer geperst.

Die samenstelling is min of meer de voedingsbodem waarop ontkiemende zaden, gisten, heilzame bacteriën en paddenstoelsporen de komende vijf dagen zullen groeien. Uiteindelijk komt er een korstlaagje van koolhydraten en meer proteïnen omheen die de boel als een soort superfoodgebakje bij elkaar houden.

Hoewel het nog wel even kan gaan duren voordat het project van Chloe echt op de markt komt –de huidige prototypes zijn met de hand gemaakt – zal de innovatie zonder twijfel een grote inspiratiebron gaan zijn voor andere fooddesigners die de grenzen van eten uit de 3D-printer willen oprekken.

We spraken Chloé over Edible Growth en haar andere eetprojecten. MUNCHIES: Hi Chloé. Wat zijn de uitdagingen met 3D-printers waar food-designers op dit moment voorstaan? Chloe: Allereerst moet je natuurlijk de techniek onder de knie hebben, dit geldt voor zowel het ontwerpen van je object als het bedienen van de printer. Edible Growth is niet bedoeld om complexe 3D-modellen te ontwikkelen of om te leren hoe je een printer bedient, maar om de mogelijkheden om met deze techniek gezonde en duurzame dingen te maken en zelfvoorzienend te kunnen zijn. Het gaat om écht voedsel, niet om suikerklontjes of pasta in leuke vormpjes.

Advertentie

Een heel andere uitdaging is het daadwerkelijke printen. Eten uit de 3D-printer is moeilijker dan het lijkt, en dat is de reden dat we tot nu toe alleen suikerklontjes en pasta succesvol konden printen. Alle elementen, van het creëren tot het printen en de dikte en structuur van het materiaal moeten perfect matchen om het gewenste resultaat te bereiken. 3D-printen vergt in de eerste teststadia veel geduld, en dat geldt niet alleen voor eten maar voor alles. Je moet blijven proberen, experimenteren, de parameters één voor één parameters instellen en deze stappen steeds herhalen.

3d printen

De matrix wordt geprint. Foto door Bart van Overbeeke.

Hoe kwam je op het Edible Growth project?

Toen ik begon aan het eindproject van mijn bachelor dacht ik veel na over mogelijkheden om onze manier van eten efficienter en duurzamer te maken, van het spijsverteringskanaal tot de opname van voedsel. De vragen die ik had kon ik met internet niet beantwoorden. Zo kwam ik bij de wetenschappers van TNO (Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek, red.) uit. In plaats van mijn vragen alleen maar te beantwoorden, werden ze zo enthousiast over mijn portfolio en eerdere projecten met eten dat ze me een afstudeerplek aanboden. Mijn opdracht was om na te denken over nieuwe 3D-geprinte voedselprojecten.

Ik nam de uitdaging aan en ontwikkelde een aantal innovatieve voedselconcepten waarin ik mijn eerder gedane onderzoek, ervaringen en kennis over voeding combineerde. Edible Growth is één van deze concepten. Het is eigenlijk food for thougt omdat het deels als kritisch design is ontwikkeld. Ik wil laten zien dat hightech en in een labaratorium geproduceerd voedsel niet ongezond, onnatuurlijk of onsmakelijk hoeft te zijn. Edible Growth is een voorbeeld van natuurlijk, gezond en duurzaam hightech voedsel dat tot stand is gekomen door de combinatie wetenschap, design, technologie en eten. Edible Growth groeit echt, de smaken en structuren zijn intens en het maakt slim gebruik van natuurlijke processen zoals fermentatie en fotosynthese zodat er minder bronnen nodig zijn.

Advertentie
overzicht wel groeien

Ontkiemde zaden in agar. Foto door Bart van Overbeeke.

Hoe heb je de prototypes gebouwd?

Jammergenoeg is het prototype met de hand gemaakt omdat de printtechnieken op dit moment nog verder worden ontworpen en getest. Door een tekort aan tijd en geld waren we niet in staat om het project verder dan het onderzoek en ontwikkelingsstadium te brengen. Maar ondanks dat heb ik wel veel geexperimenteerd met zaden, eetbare voedingsbodems, fermentatieprocessen en paddenstoelen om uit te vinden hoe je besmetting kunt voorkomen en te kijken welk effect een voedingsbodem heeft. Ook heb ik een aantal printtesten met insectenpasta gedaan.

Growth test

Kiemen in agar.

Tegen welke problemen liep je aan tijdens het ontwikkelingsproces?

Soms vergat ik dat ik geen wetenschapper maar een food-designer ben. Ik kwam weleens wetenschappelijke kennis of lab ervaring over levende organismen tekort om de processen volledig te kunnen begrijpen, en vervolgens dingen te kunnen verbeteren. Andersom is het voor de wetenschappers juist weer moeilijk om creatief te denken en zich nog niet bestaande systemen voor te stellen. De meeste experimenten heb ik dan ook uitgevoerd op de trial and error manier.

bonbons

Een bonbon van muizenlever voor een ander project.

Waarom bekijk je voedsel zo graag vanuit een design bril?

Ik geloof dat de natuur 's werelds grootste inspiratiebron is. Mensen die the Blue Economy van Gunter Pauli hebben gelezen weten dit wellicht al. Ik ben met name gefascineerd door de eigenaardigheden van het menselijk lichaam, natuurlijke processen en de schoonheid van eten. Ik geloof dat eten de meest intieme vorm van design is, omdat het in je lichaam gaat terwijl het de zintuigen stimuleert en herinneringen oproept.

Advertentie

Ik ben dol op het gebruik van eten als middel om sociale, culturele en wetenschappelijke onderwerpen onder de aandacht te brengen. Hoe past Edible Growth tussen je andere projecten? Edible Growth is net als mijn andere projecten The Other Dinner en In vitro ME over duurzaamheid van het eten, eetgewoontes, cultuur, morale beslissingen, voedselketens en nieuwe technologieën zoals stamcellen kweken of 3D-printen.

IMG_9257

Een prototype van Edible Growth.

In het Experimental Cooking project bereidde je bonbons met muizenlever parfait. Hoe was dat?

De bonbon van muizenlever was onderdeel van een kookworkshop tijdens The Other Dinner, een event dat ik organiseerde tijdens mijn stage bij Waag Society in Amsterdam. Een van de acht groepen ontleedde de muis voorzichtig, verzamelde de levers en maakte vervolgens de vulling voor de bonbon (de andere delen van de muizen werden gebruikt tijdens een kweekvlees workshop later die de dag, muizencellen vermenigvuldigen namelijk sneller dan koeiencellen).

Alle deelnemers aan het diner, in totaal zestig mensen, probeerden de bonbons. De smaak viel eigenlijk best mee, de combinatie van lever met pure chocolade is best lekker. De meeste mensen genoten er zelfs van, maar er waren natuurlijk ook mensen die al walgden bij het idee. Na The Other Dinner eet ik zelf niet zo veel vlees meer. Dankjewel, Chloe.