Het ideale katerontbijt van Henk Schiffmacher is een Bloody Mary met gebakken spek

Als de perfecte katerremedie eindelijk uitgevonden wordt, zullen onze misselijke magen en bonkende hoofden huilend van geluk in elkaars armen vallen en zoete liefde bedrijven. Helaas voor de mensheid is het nog niet zover. In de tussentijd zoeken we het allemaal zelf een beetje uit, met behulp van pijnstillers, eten en drinken. In onze nieuwe serie Katerconversaties gaan we op katerontbijt met bekende Nederlanders om alles te weten te komen over hun katergeschiedenis en wat ze in hun mond stoppen in een poging zich weer oké te voelen.

Het universum haat dronken mensen. Een kater is daar het levende bewijs van: alle dronken fun die je de afgelopen nacht had slaat je bij het ontwaken in het gezicht als een misselijke boomerang. Henk Schiffmacher, patriarch van de Nederlandse tattoowereld en ervaren feestkanon, weet er alles van.

MUNCHIES: Ha Henk, we zijn op de plek waar jij komt eten als je een kater hebt. Heb je nu een kater?
Henk Schiffmacher: Nee, gek. Ik ben een oude man. Ik drink een borreltje, maak een beetje teveel herrie en word aan mijn oren naar huis gesleurd door mijn vrouw om op tijd in bed te kruipen. Bovendien moet ik overmorgen naar Sicilië, dus ik doe het rustig aan.

En daar gaat een hoop gedronken worden?
Daar kan het wel eens hard gaan, ja. Ik ben sowieso best een regelmatige drinker. Ik drink ongeveer zes zware bieren per dag, meestal in de late middag, maar ik word daar niet dronken van. Het doorschieten gebeurt vooral als ik naar het buitenland ga of als er buitenlands bezoek is. Een zooitje tatoeëerders onder elkaar is een ruige boel. We zijn allemaal lawaaimakers met een redelijk ongezond bestaan. In Tokio was ik eens met ongeveer vijfentwintig tatoeëerders in de Yen Bar. Er stond een rij met allemaal flessen drank: wodka, tequila, Malibu, crème de menthe, whisky. We hebben met z'n allen die hele bar leeggezopen, fles na fles, in shotjes. Ik ben die avond voor de vierde keer getrouwd. Dan sta je wel op met een behoorlijke kater. (lacht)

Wat is de ergste kater die je ooit hebt gehad?
Ik kan me een hele ernstige kater herinneren van toen ik nog jong was en in Azië rondreisde. Ik zat in Pineng, in Maleisië, op geld te wachten uit Nederland voor een klus die ik voor Nieuwe Revu gedaan had. Onze werkspullen, zoals alle camera's, zaten veilig in een locker terwijl ik in een bar tegen alle regels van het strenge moslimregime straal- maar dan ook straalbezopen werd. Ik ben toen met een of andere Aziatische juffrouw meegegaan naar een opium-den, waar ik aan de opium ben gegaan. De volgende ochtend werd ik wakker met de vreselijkste kater van mijn leven. Ten eerste mentaal: ik had mijn papieren op zak, mijn enige geld en de sleutels van de locker waar al onze werkspullen in zaten. Ontzettend dom! Dat hoertje was weg. Ik dacht eerst dat ze alles gestolen had, maar toen vond ik alles in mijn schoen. Ik had alles blijkbaar gaandeweg verstopt. Dat zijn het ergste soort katers, wanneer je opstaat met het gevoel dat je iets doms hebt gedaan of iets naars hebt gezegd tegen iemand. Maar goed, de rest van de kater volgde nog: ik had een soa, een gescheurd toompje dat helemaal ontstoken was en ik heb twee dagen lang gal gekotst.

Maar als je in Nederland opstaat met een hevige kater, dan kom je hier om te eten. Vertel eens, waar zijn we?
Bij de Ysbreeker, vlakbij mijn huis.

En hier hebben ze het beste katerontbijt denkbaar?
Ik ben gewoon realistisch. Als ik een kater heb, heb ik geen zin om naar de andere kant van de stad te lopen. Hier kan ik te voet of met de scooter heen voordat ik naar mijn werk ga. En ze hebben een fantastisch ontbijt.

Vertel. Wat neem je hier?
Een uitsmijter. Het brood hier is meergranenbrood van Hartog, de beste bakker van Amsterdam. In combinatie met een ontzettend lekker gebakken eitje en spek is dat een krachtige boterham, een ontbijt voor krijgers. Een gebakken ei is sowieso altijd de perfecte beloning voor een man als hij goed zijn best gedaan heeft de avond ervoor. Als je vrouwtje 's ochtends een ei voor je bakt, weet je dat je goed gepresteerd hebt. Je moet jezelf ook belonen natuurlijk, met goed eten als je een nacht hevig gezopen hebt.

[De serveerster komt aan tafel]

Doe mij maar een uitsmijter, en kan jij een goeie Bloody Mary maken? Dat wil ik, met een dubbele wodka. En wil je je collega in de keuken vragen of hij er ook een paar stukken gebakken bacon induwt?

Bacon in je Bloody Mary?
Ja, gebakken bacon. Er moet vlees in, dat is een geweldige smaakmaker.

Godverdomme, lekker dit! Het is waar wat ze zeggen: je kunt een kater het beste bestrijden met the hair of the dog that bit you. Je moet blijven drinken wat je de nacht ervoor gedronken hebt. Ik drink vaak wodka – toen ik jonger was gemakkelijk een fles per dag ­­– dus Bloody Mary is voor mij perfect. Die gebakken spekrepen bestel ik erbij omdat de beste katerdrank die ik ooit gedronken heb dat ook had. Het was in Texas, na een wild feest van Oliver Peck met een hele ploeg tatoeëerders, en het heette 'Fuck You Hangover'. Iemand zou dat hier moeten lanceren. Wacht, ik kan het best even voor je tekenen.

Dit was de ultieme Bloody Mary. Hij was enorm. Er zat een dubbele wodka in en er zat van alles op met grote stokken: een klein hamburgertje, een stukje kaas en een stukje vlees erbij, druiven, selderij, en bacon. Het was een mengeling tussen ontbijt en katergeneesmiddel.

Hielp het ook echt?
Ja natuurlijk. Het helpt, maar het helpt je ook meteen naar de verdommenis natuurlijk, want je dag is pas begonnen.

De laatste keer toen je hier een katerontbijt kwam halen, wat had je die nacht uitgespookt?
Jezus, dat valt reuze mee. Mijn leven is nu heel anders dan vroeger. Toen ik jonger was ging het er heftig aan toe. In Amsterdam hebben we altijd heel erg veel gedronken. Vroeger had ik een grote stalen boot van acht meter lang. Daar gingen we 's nachts mee stappen, van nachtclub naar nachtclub. We probeerden van de motorkap af te snuiven terwijl we door het IJ denderden op de hoge golven van allerlei andere boten. Dat die boot nooit een andere boot geraakt heeft is een wonder, en dat we nooit door de politie van het water zijn gehaald ook.

[Eten wordt op tafel gezet]

Zo'n meergranenbroodje, daar krijg je een uitstekende stoelgang van. Pas op hoor, want het kan gevaarlijk zijn. Als je een mens bent die houdt van een goeie scheet moet je uitkijken dat je de hele tent niet in één keer onderschijt.

Is dat je al eens overkomen?
Ja. Het overkomt iedereen die teveel gedronken heeft de nacht ervoor! De grootste ongemakken van het hebben van een kater zitten in je stoelgang. Ik heb het vaak als ik veel verschillende bieren door elkaar drink. Vooral Amerikaanse bieren zoals Budweiser waar veel chemicaliën inzitten. Het is met mij al meerdere keren fout afgelopen. Ik liet een wind en midden in de stad, op straat, in een café, 's nachts, of overdag scheet ik mijn broek vol. Op zo'n moment kun je alleen maar je onderbroek dumpen, je reet wassen, en naar huis gaan. In de jaren tachtig gebeurde dat volgens mij veel meer. Toen zaten er laxerende middelen in de cocaïne.

Er zit wat ei in je baard. Is zo'n baard eigenlijk niet vervelend om mee te eten?
Mijn baard is net klimop aan een gevel, daar zitten vogelnesten in. De sporen van de dag blijven hierin zitten. Er zijn dus dingen die ik niet goed kan eten, zoals bouillabaisse. Dat eet ik wel, maar dan heel voorzichtig. Als iets lekker is, ontstaat er een soort passie. Een ongeremdheid. Alles moet erin, al stamp ik het erin met handen en voeten. Eten met handen is trouwens mijn lievelings. In Singapore at ik rijst met curry en het was zo lekker dat ik tot mijn oren onder zat. Mijn baard was dagenlang geel!

Heb je nou een tattoo van dit exacte ontbijt op je arm?
Ja, een gebakken ei. Die heb ik gezet in Amerika toen het vanwege salmonella plots verboden was om een ei te eten met vloeibaar eigeel. Ik dacht: echt? In een land waar je automatische wapens kunt kopen zeuren ze over hoe ik mijn ontbijt wil nemen? Tatoeëerders volgen niet zo snel de regels. Ik vond het wel grappig om dat moment op mijn arm te zetten.

Ben je ooit wakker geworden na een dronken avond met een tattoo waarvan je niet meer wist dat je die gezet had?
Op een doorzakavond zetten we doorzaktattoos. Kijk deze. We hadden met een paar tatoeëerders dronken de Eat My Pussy-club opgericht en allemaal een poes met daarbij 'eat more pussy' gezet. Mensen doen wel vaker zulke dingen. Onlangs kwamen een paar gasten de zaak binnen met allemaal vreemde, dansende pikken op hun arm getatoeëerd, dat was op een feestje gebeurd. Mensen denken nu heel serieus na over welke tattoo ze willen, maar de echte tatoeëerder van vroeger ging met wat gasten stappen richting het Schipperskwartier in Antwerpen en kwam terug met een tattoo zonder te weten waar of waarom hij die had laten zetten.

Is het je vaker overkomen dat je je dingen niet meer herinnerde na een nacht doorzakken?
Ik was weleens drie dagen zoek. Ik heb geen idee waar ik toen was. En ik heb ook eens een half leeggegeten koekenpan met hondenvoer op het aanrecht gevonden toen ik 's ochtends wakker werd. Ik had in enorme dronkenschap besloten om thuis nog iets in elkaar te flansen en ik dacht volgens mij dat ik een soort côte de boeuf aan het maken was.

Je hebt hondenbrokken gegeten?
Blijkbaar. Maar ik kan wel wat aan hoor.

Jij bent een ervaren drinker. Wat voor tips kun je geven aan mensen over veilig dronken zijn?
Niet opgeven als je de sleutel niet in het sleutelgat krijgt. Ik had eens te diep in een fles mescal gekeken, op zoek naar de worm, en ik werd wakker in de zon omdat iemand op mijn schouders tikte. Hij vroeg of ik mijn benen kon intrekken zodat hij zijn auto kon parkeren. Ik lag op de stoep voor de deur van mijn eigen huis. Ik had geen zin meer in dat gepruts met de sleutel en was daar in slaap gevallen. In de zomer is dat niet zo erg, maar in de winter zijn dat gevaarlijke dingen. Dan voel je de kou niet. En nog iets: stop nooit je bestek met de scherpe punten naar boven in de afwasmachine. Mijn vrouw viel er toen we bezopen waren eens in en ze kwam er met een vork in haar reet weer uit. Ga ook niet dronken schoonmaken, lampen vervangen of op trapjes staan. Ook geen timmer-, zaag- of elektriciteitsklusjes. En nergens inklimmen. Ik heb het zelf nooit meegemaakt, maar wel al heel veel zulke ongelukken zien gebeuren.

Deze laatste tip is ook belangrijk: je mag alles snuiven en zuipen en doen wat je wil, zolang je zorgt dat je kan 1) blijven eten, 2) je rekeningen kan betalen en 3) op tijd en degelijk functionerend naar je werk kan gaan. Als een van die drie wegvallen ben je verslaafd.

Hoe ben jij eigenlijk als je dronken bent?
Ik vind mezelf heel erg leuk, maar andere mensen misschien niet. Ik rijd met gemak een rondje om de bar heen met mijn scooter als ik dronken ben. Ik heb ook het idee dat ik heel anders dronken ben dan mijn omgeving. Veel Nederlanders zitten aan het begin van de avond in een hoekje van de bar om zich heen te kijken en na wat alcohol krijg je het fenomeen dat ik 'Dutch courage' noem. Plots komen ze aan je hangen, op je schouders slaan en je tutoyeren. Dat vind ik best als je dat al doet als je nuchter bent, maar als je drank nodig hebt om met me te durven praten, vind ik je vervelend.

Ik ben erg benieuwd: worden katers nu echt erger naarmate je ouder wordt?
Ja en nee. Ik heb nu zelden een kater, maar dat is omdat mijn drinkpatroon is veranderd. Als je ouder wordt, kun je die excessen niet meer aan, dat is te slopend. Als ik op dezelfde manier zou drinken als toen ik 25 was, zou ik voor de rest van de week maar half functioneren. Het is dus niet dat de kater erger wordt, de uitspattingen worden minder groot. Ik drink nu bijvoorbeeld vooral Belgische bieren, korenwijn of als ik echt dronken wil worden pure wodka. Dat zijn allemaal vrij schone dranken, die in tegenstelling tot rotzooi waar veel suiker in zit, zoals cocktails, sangria of Ricard, geen kater veroorzaken. Jezus, van Ricard voelde ik me altijd alsof iemand me 's nachts met een bijl in mijn kop geslagen had en die bijl er de volgende ochtend nog in zat. En in Azië kon je de troep die ik dronk op een schoteltje in brand steken en het een hele avond als lampje gebruiken, zo heftig was het.

Nu ben ik 65 en ik weet al beter hoe ik met alcohol moet omgaan. Het enige wat ik soms nog heb is een kleine kater. Er zijn geen zware ongemakken, alleen een licht ongemakkelijke kriebel in je maag en nood aan een kop koffie of een glaasje water. Daar kan ik artistiek heel goed op drijven, vooral bij dingen die een zekere concentratie vragen zoals tekenen of schilderen.

Bedankt Henk!