Tijdens een frikandellenwedstrijd werd de liefde tussen België en de frikandel mij pas echt duidelijk

Ik dacht altijd dat een frikandel een typisch Nederlandse uitvinding was. Alle nog eetbare restjes vlees van de botten van verschillende dieren bij elkaar schrapen en er iets eetbaars van maken, dat klinkt in elk geval als iets wat een Nederlander verzint. Omdat over de uitvinder van de frikandel nog altijd wordt getwist, en ik sowieso wel te porren ben voor culinair erfgoed in de context van een wedstrijd, toog ik vrijdag naar Café Oud Nijnsel in Brabant. Hier zou een frikandelleneetwedstrijd gehouden worden.

Frikandellen spelen een cruciale rol in de Belgische snackbarscene las ik laatst. Frituristen zouden zich blauw betalen aan belastingen die bij snacks komen kijken. De enige snack die hierop een uitzondering vormt is de frikandel. Deze is namelijk zo belachelijk goedkoop – de kostprijs is zes eurocent – dat de meeste Belgische snackbars zonder frikandellen waarschijnlijk allang het loodje gelegd zouden hebben. Voor slechts zeventien cent worden ze gekocht door de groothandel, die ze weer voor vijftig cent doorverkoopt aan de friturist. Die vraagt gemiddeld 1 euro 75 aan zijn klanten, en maakt dus 1,25 winst per frikandel.

Naar de wedstrijd zijn maar vijf deelnemers gekomen, waaronder één journalist die meedoet voor een verhaal. Twee van de vijf komen uit België. Een van hen is de 27-jarige Rik Nauwelaerts die praktisch opgroeide in de frietkot van zijn ouders. Zijn eetlust en zijn liefde voor frikandellen zijn dus met de paplepel ingegoten.

En nu, jaren later, houdt hij de Belgische eer hoog tijdens een ordinaire hommage aan de frikandel in een gehucht in Noord-Brabant. Rik propt veertig frikandellen weg, binnen een uur. Even voor de duidelijkheid: als je veertig frikandellen achter elkaar in een rij legt, dan heb je zo'n acht meter aan frikandel. Rik eet aan de lopende band, en kan tot het laatste moment lachen.

Belgische frituristen weten over het algemeen wel raad met de frikandel: ieder weekend gaan er een miljoen frikandellen over de Belgische toonbanken. Als iedereen daar net zoveel van frikandellen houdt als Rik, dan verbaast mij dat niks.

Het is niet zijn eerste eetwedstrijd. "Ik doe zoiets af en toe in België," vertelt hij, terwijl hij zonder nadenken dooreet. "Nu voor het eerst in Nederland. De wedstrijden in België duren vaak korter, dus dan draait het veel meer om snelheid. Ik heb een keer 101 bitterballen opgegeten in een halfuur. Als je een uur de tijd hebt, moet je het slimmer verdelen."

Tactiek is dus belangrijk. En tegelijkertijd moeten de deelnemers ook nog eens talloze spelregels in hun achterhoofd houden. De frikandellen moeten bijvoorbeeld oraal geconsumeerd worden. Heel jammer trouwens voor de fantasierijke deelnemers die andere plannen hadden. De frikandellen mogen bovendien niet misbruikt worden: gooien en uittuffen heeft diskwalificatie als gevolg. (Valt het niet oraal consumeren van frikandellen niet ook onder misbruik?)

Rik trekt zich er allemaal weinig van aan. Hij eet en hij geniet. Zijn ogen lichten op, elke keer als zijn bordje weer bijgevuld wordt met vijf warme frikandellen. "Het is absoluut mijn lievelingssnack," zegt hij. "Ik heb in de aanloop niet minder dan anders gegeten." We zijn halverwege, maar aan stoppen denkt Rik nog lang niet. "Er zitten nu 28 frikandellen in mijn maag, maar ça va!"

Rik wordt vol bewondering in de gaten gehouden door zijn kansloze concurrenten, die allang afgehaakt zijn bij respectievelijk 17, 16, 10 en 5 frikandellen. "Ik heb echt mad veel respect voor hem," zegt journalist Ingelise de Vries. "Zelf eet ik bijna nooit vlees, dus eigenlijk was ik bij voorbaat al kansloos," lacht ze, terwijl ze naar een goor prakje van stukjes frikandel, mayo, curry en uitjes staart. Ze hikt al bijna een uur tegen haar vijfde frikandel aan.

Als het uur er bijna op zit, hakt Rik zijn veertigste frikandel in vier hapklare stukjes.

Nog tien seconden. Er wordt hardop afgeteld. Rik sluit zijn ogen, vult zijn mond, ademt nog eens diep in door zijn neus, en laat dan zijn getrainde kaken het klusje klaren. Nummer veertig verdwijnt in zijn propvolle maag.

De prijs? Vijftig consumptiebonnen. "Die deel ik met de rest. We hebben er allemaal even hard voor gewerkt."