Dit verlaten zwembad is nu een zwammenparadijs

Noem de naam van tropisch zwemparadijs Tropicana in Rotterdam en vrijwel elke twintiger uit de verre omstreken kan je verhalen vertellen over uit de hand gelopen kinderfeestjes, middagen rondrennen op gladde tegels, geslaagde bommetjes en stiekem tongen onder water. Het waterpark sloot na een faillissement haar deuren in 2010 en het pand is sindsdien een blok aan het been van de eigenaar en de gemeente Rotterdam. Buurtbewoners vragen zich al tijden af wat er met het stuk grond gaat gebeuren. Wordt het pand gesloopt en komen er hypermoderne appartementen voor in de plaats? Of wordt het een onooglijk complex met een bioscoop en diverse fantasieloze fastfood-restaurants?

Als je het aan Siemen Cox en Mark Slegers van RotterZwam vraagt, de huidige antikraakhuurders van het pand, kan het pand beter dienen als zelfvoorzienend initiatief, zoals een grootstedelijke zwammenkwekerij. Sterker nog: de uitvoering van dit idee is al volledig in gang gezet. En niet zonder succes.

MUNCHIES bracht een bezoek aan de ruïne van iedereens kindertijd en trof er een volwaardige paddenstoelenfabriek aan. Omdat er onder horecaondernemers een run op de lokaal geproduceerde oesterzwammen van RotterZwam is, zijn Siemen en Mark van plan hun productie van twintig kilo per week snel op te schroeven naar minstens vijftig.

MUNCHIES: Hoe gemakkelijk kregen jullie deze plek voor Rotterzwam? Siemen Cox: Het was gek genoeg inderdaad makkelijk, want wie wil er nou werken in een verlaten zwemparadijs? We spoorden de eigenaar op via LinkedIn en binnen een week hadden we een rondleiding. Twee weken later hadden we de sleutels.

Waarom werd Tropicana ook alweer gesloten? Dat is een lang verhaal. De vorige eigenaar ging failliet in 2010 na allerlei incidenten: een rapport over slechte hygiene, geweld en overlast. Laten we het zo zeggen: de buren waren niet blij met deze plek.

Hoe gebruiken jullie het zwembad voor de kweek van paddenstoelen? De plek biedt heel veel mogelijkheden. Mensen denken in eerste instantie dat we het lege zwembad als kwekerij gebruiken maar daar is het door het glas veel te licht voor. Paddenstoelen houden van vochtige donkere plekken. Daarom zijn de kleedkamers en de kelder perfect. We vullen zakken met koffieprut, mycelium (paddenstoelensporen), koffieschilletjes en kalk. De zakken hangen we vervolgens op aan oude kleerhangers van het zwembad, als een soort worsten in een slagerij. Een vegetarische slager, natuurlijk.

Hoe werkt die koffieprut nou precies? Koffieafval is een universele schimmelbodem. Oesterzwammen groeien daar als een gek op. Ze zijn best wel aggressief, een soort onkruid eigenlijk. Het duurt maar een paar weken voordat ze volgroeid zijn. Wat onze maag doet, enzymen uitscheiden om de omgeving af te breken, doet een paddenstoel aan de buitenkant. Het is als het ware een binnenstebuiten gekeerde maag. Ze vinden koffie heerlijk, maar gaan er niet naar smaken.

Afval is een belangrijk onderwerp voor jullie. Klopt. We zijn hier een compleet nieuwe keten aan het neerzetten met een gesloten kringloop. We zamelen de koffieprut in bij lokale koffietentjes en vervoeren het in onze bakfiets: binnen 3,7 kilometer sluiten we de cirkel van grondstof naar productie. We zijn waarschijnlijk de kleinste afvalvervoerder van Nederland. Onze wormen composteren de paddenstoelenbodems als ze op zijn en op dit moment zijn we bezig te onderzoeken hoe we de enzymen daaruit nog kunnen gebruiken voor bioplastic of vergisting. Dus van het ene afvalproduct maken we vijf nieuwe producten: paddenstoelen, compost, wormen, wormenthee (een soort Pokon van wormenuitwerpselen) en enzymen.

Wow, wormenthee. Waarom zijn jullie hier zo gepassioneerd over? Een stad als Rotterdam produceert niets anders dan afval en forensen. Dit recreatiepark is daar een prachtig voorbeeld van. We bouwen dingen en als we ze niet meer willen, hebben we anderen nodig om onze shit op te ruimen. De natuur werkt heel anders - in de natuur bestaat afval niet. In dit gebouw hoeven we bijna nooit iets te kopen omdat alles, elk bouwmateriaal en elke spijker er al is.

Hoeveel oesterzwammen produceren jullie? De hoeveelheid die we produceren verandert snel. Nu is dat twintig kilo per week maar we zijn aan het opschalen naar vijftig. De vraag van lokale foodtruckondernemers, koks en banketbakkers is op dit moment groter dan het aanbod. We krijgen zelfs veel aanvragen van buiten de stad, maar dat doen we niet. We willen het echt lokaal houden.

Het klinkt als een bloeiende business. Ja het gaat goed. We helpen ook mensen in andere steden om hetzelfde met hun koffieafval te gaan doen. Als je de totale hoeveelheid koffie die Rotterdammers drinken bij elkaar optelt, zou je met het afval wel tien van dit soort kwekerijen kunnen voeden. In Rotterdam alleen al. Eind september hebben we ook een thuiskweekzet op de markt gebracht omdat we ons rot voelden over de hoeveelheid volle filters die mensen zomaar in de prullenbak dumpen. Afval is voor ons heel interessant. Nederland heeft de ambitie om de hoeveelheid afval in 2020 met vijftig procent te reduceren. Dertig procent van wat we weggooien is organisch. Als we voor die resten nou een nieuw model voor kunnen ontwikkelen, zou dat al een boel helpen.

Hoe zitten jullie er over vijf jaar bij? Oei, dat is moelijk te zeggen. De plannen met dit recreatiepark veranderen elke anderhalve maand. We hopen heel erg dat er een ondernemer komt die dit ook als een perfecte plek voor stadslandbouw ziet. Kijk rond, de mogelijkheden zijn eindeloos! Je kunt algen kweken, aquaponic systemen bouwen, de muren voor vertical farming gebruiken, het regenwater opvangen en zuiveren in de kelder, enzovoort. Ondanks de grimmige geschiedenis, hebben mensen ook heel veel goede herinneringen aan plek. Er staan elke dag mensen buiten foto's te maken en we krijgen minstens vijf mails per dag van mensen die een rondleiding willen. En vergeet de teleurgestelde toeristen die hier met hun zwemkleding voor de deur staan niet.