Zelfs dokters zeggen dat het onzin is om glutenvrij te eten als je niet allergisch bent

We hebben allemaal wel een vriend – of zijn misschien zelf wel die vriend – die het heel belangrijk vindt om duidelijk te maken dat hij gisteravond geen penne heeft gegeten, maar pasta van bruine rijst. Of dat hij glutenvrije koekjes van courgette en rozijn heeft gekocht bij een klein ambachtelijk bakkertje, omdat gewone witte bloem kansloos is.

Deze vriend heeft voor zover bekend geen enkele problemen met zijn spijsvertering, laat staan een glutenallergie. Hij vindt gewoon dat alle baksels die gemaakt zijn van quinoa of amandelbloem superieur zijn en je helpen om je hoofd leeg te maken of om je kontje lekker strak te houden. Of hij nou vooral blij is met zichzelf of wanhopig wacht op jouw schouderklopje is onduidelijk. Het is wel heel duidelijk dat jij hier gestoord van wordt, en – erger – er zelfs een beetje onzeker van wordt.

Wees niet langer getreurd; vanaf nu heb je munitie om terug te spugen op die glutenvrije troep.

Glutenvrije pasta's, muffins, en wat al niet meer, bevatten niet minder calorieën, vet, of andere ongezonde dingen. Ze bevatten minder gluten – joh – maar als jij bij de overgrote meerderheid hoort van mensen die niet lijden aan coeliakie, of als je valt onder de grote groep mensen (zo'n tachtig procent) die überhaupt ongevoelig zijn voor gluten, dan hoef je je nergens zorgen over te maken.

Onlangs verscheen er een onderzoek dat dit alles nog eens onderstreept. In het onderzoek, dat komt van het Australiaanse The George Institute for Global Health, werden meer dan 3200 producten uit 10 verschillende voedselcategorieën onderzocht. Nog nooit is deze materie zo grootschalig onder de loep genomen in Australië.

Je hebt vast wel eens door zo'n gang in de supermarkt gelopen met glutenvrije koekjes, crackers en andere items (sinds wanneer moet gedroogd fruit gelabeld worden als 'glutenvrij'?). Tuurlijk zijn er mensen die echt ziek worden als ze gluten binnenkrijgen, en het is mooi dat zij ook wat te kiezen hebben. Maar is het verder niet gewoon brutale marketing om tien euro te vragen voor een cakemix?

Dr. Jason Wu leidde het onderzoek, waarin de wetenschappers de voedingswaarde van glutenvrije producten vergeleken met hun niet-glutenvrije tegenhanger. Denk aan brood, pasta, chips, koekjes, crackers en snoep. Uit het onderzoek bleek dat de glutenvrije producten "aantoonbaar minder proteïne bevatten", terwijl de suiker- en natriumwaarden bijna hetzelfde waren. Leg die glutenvrije kaascrackers dus maar weer terug.

"In de laatste jaren is er een opleving van glutenvrije producten op de markt. Veel mensen die graag gezonder willen eten gaan daar blindelings in mee," zegt Dr. Wu. "Het eten is beduidend duurder en in de mode, maar qua voedingswaarde is het verschil met 'normaal' eten te verwaarlozen."

Wu waarschuwt ook voor een 'health halo effect', waarmee hij doelt op de verknipte psychologie die ons manipuleert om alleen maar producten met een speciaal, gezond label te kopen. Vaak zonder dat we zelf hebben onderzocht of het ook echt beter voor je is.

Als je echt niet gelooft dat er niemand in z'n vuistjes lacht als jij voor het duurdere, 'glutenvrije water' gaat, in plaats van het water uit de kraan dan weet ik het ook niet meer.

Vanaf 2014 werd het in Amerika legaal voor bedrijven om werkelijk op alles – van wodka tot selderij tot eieren – een glutenvrij label te plakken. Zelfs als daar totaal geen reden toe is. In Nederland is het nog niet zo ernstig gesteld met verpakkingen, maar de angst voor gluten zit er goed in.

"Er zijn zelfs eters die denken dat junkfood gezond is, zolang het maar glutenvrij is," zegt Wu. "Dat is een groot probleem. Granen, fruit en groenten vormen een belangrijk onderdeel van een gezond dieet, junkfood moet je altijd vergeten – glutenvrij of niet."

Ik ga voor een boterham met kaas bij de lunch.