Dankzij overbevissing weten vissen nu hoe ze aan de netten van vissers moeten ontkomen

De commerciële visserij is een eeuwenoude industrie die bijna volledig intact is gebleven sinds de industrialisatie, en alleen al in de Verenigde Staten jaarlijks ongeveer negentig miljard euro opbrengt.

Ondanks deze megamarkt is onze controle over de oceaan behoorlijk gammel: het gevaar van overbevissing hangt als een donkere wolk boven ons plateau fruit de mer, de aarde is nog altijd aan het opwarmen, we hebben last van verschuivende zeestromingen en zo zijn er nog een hoop andere kwalen die de menselijke heerschappij over de zee in gevaar brengen.

Volgens deskundigen gaat de wedstrijd tussen mens en zee een buitengewoon nieuw probleem veroorzaken: een soort übervis zal binnen de kortste keren de zee overheersen.

Het lijkt er op dat er tegenwoordig vissen zijn die weten hoe ze minder snel gevangen kunnen worden. Wetenschappers zeggen dat er een evolutionaire verandering heeft plaatsgevonden waardoor de geschubde zwemmers voor het eerst hun tragische dood kunnen vermijden. Ook onderzoekers van de Universiteit van Glasgow vrezen dat toekomstige vispopulaties beter en beter zullen worden in het ontwijken van netten.

Dr. Shaun Killen van het Institute van Biodiversity, Animal Health and Comparative Medicine aan de Universiteit van Glasgow publiceerde onlangs een onderzoek in Proceedings of the Royal Society B. Hierin legt hij uit dat "de intense druk van bevissing evolutionaire veranderingen kan veroorzaken bij overlevende vissen" en dat dit vaak over het hoofd wordt gezien.

Het onderzoek werd uitgevoerd op 43 individuele vissen. Er werd gekeken of vissen met een zwakker metabolisme of vissen die langzamer zwemmen minder snel werden gevangen door een sleepnet.

De sterkere vissen ontsnapten inderdaad vaker. Dr. Killen vertelt The University of Glascow News dat "vissen die aan het visnet kunnen ontsnappen slim genoeg zijn om om het net heen te kunnen zwemmen. De belangrijkste vraag is of de vissen die dit kunnen psychologisch of in hun gedrag anders zijn dan vissen die wel in het net terechtkomen".

Er is in elk geval een verschil, liet het onderzoek zien, tussen de verliezers en de winnaars. De vissen die sneller werden gevangen hadden minder anaerobe capaciteit, meer moeite met plotselinge intense fysieke activiteit en een langzamere stofwisseling. Kortom: een slechtere conditie. Zouden vrouwtjesvissen soms ook vallen voor de mannetjes met de grootste kieuwen?

Maar waar het om draait: jagen en vissen door mensen is een selectief proces dat voor evolutionaire veranderingen zorgt. "Het kan leiden tot een genetische verandering bij wilde dieren die bedreigd worden door jacht," aldus dr. Killen.

De snelste en fitste vissen zijn dus de vissen die het net weten te ontwijken en doorleven. Hun kroost erft deze überviskwaliteiten en op een dag zal de zee gevuld zijn met hordes fitte Zumba-trainers. En dat heeft allemaal te maken met overbevissing.

De onderzoekers willen nu wilde vissen gaan onderzoeken om kijken of ze dezelfde resultaten krijgen. Konden we Arjen Robben maar een stel kieuwen geven, dan zou het feestje pas echt beginnen.