Volgens zijn zoon pleegde Pablo Escobar zelfmoord

Pablo Escobar was in de jaren tachtig van de vorige eeuw de beruchtste drugsbaron van de wereld.

De man verdiende zo verschrikkelijk veel geld met zijn handel, dat hij van gekkigheid niet wist wat hij ermee moest doen. Dat leidde er bijvoorbeeld toe dat hij in zijn woonplaats Medellín in Colombia een complete dierentuin in zijn achtertuin liet bouwen. Niet alleen de cocaïnehandel maakte van Pablo Escobar de meest beruchte drugsbaron, maar ook het geweld dat hij tegen zijn vijanden gebruikte. Van bomaanslagen en ontvoeringen tot de belegering van een overheidsgebouw: Pablo Escobar ging vrij ver om zijn zaken en familie te beschermen.

Zijn zoon Juan Pablo Escobar groeide op in al die weelde, maar ook met alle angst en het geweld. Hij gaat nu in Buenos Aires door het leven als Sebastian Marroquin en werkt als architect en als schrijver. Dat laatste talent heeft geleid tot het boek Pablo Escobar, Mi Padre.

We spreken af op een publieke plek: Ateneo in Buenos Aires – vroeger een theater en nu een boekwinkel. Als ik buiten sta te wachten en Sebastian aan komt lopen, herken ik hem direct. Hij lijkt sprekend op zijn vader, maar tegelijk komt hij zo vriendelijk en ontspannen over dat het moeilijk is voor te stellen dat hij de zoon van Pablo Escobar is.

Zijn vader was voor hem iemand die zijn familie lief had, maar Sebastian zag ook hoe hij in zijn werk tot het uiterste ging, en niet met tegenspraak om kon gaan. Dat geld niet altijd gelukkig maakt, blijkt wel als Sebastian me vertelt over een keer dat het hele Escobar-gezin moest vluchten naar een huisje in de bergen, verborgen voor politie en militairen. Er lagen in het huis miljoenen dollars in contanten, maar ze konden de deur niet uit om eten of kleren te kopen. Het was zo koud dat Escobar op den duur het briefgeld maar gebruikte om de haard aan te steken en zo enigszins het huis te verwarmen.

In zijn boek stelt Sebastian dat zijn vader op 2 december 1993 zelfmoord heeft gepleegd – een nogal omstreden uitspraak in Zuid-Amerika. Volgens Sebastian nam Pablo Escobar die dag de beslissing om een einde aan zijn leven te maken omdat daarmee de gijzeling van zijn familie door de overheid niet meer nodig zou zijn. Volgens Sebastian doen er veel leugens en verkeerde verhalen de rondte over de dood van zijn vader, en zijn hij en zijn familie 21 jaar lang bedreigd om hen ervan te weerhouden met de waarheid naar buiten te komen. De politie, militairen en Los Pepes claimen allemaal verantwoordelijk te zijn voor de dood van zijn vader, en om met die eer te kunnen strijken willen die partijen volgens Sebastian allemaal niet dat het bekend wordt dat Escobar de hand aan zichzelf sloeg.

VICE: Waarom heb je dit boek geschreven?
Sebastian Marroquin: Ik heb het geschreven om afstand te nemen van het geweld dat mijn vader gebruikte, niet om de acties van mijn vader goed te praten. Vooral de slachtoffers hebben recht op de juiste informatie over het geweld van mijn vader tegen hun land en hun families.

Wat voor invloed heeft de publicatie op je leven gehad?
Mijn leven vóór het boek was radicaal anders dan mijn leven nu. Voorheen kon ik nog rustig voor onderzoek naar Colombia reizen, maar momenteel kan ik dat niet meer zo ontspannen doen. Aangezien mijn verhaal het dichtst bij de werkelijkheid komt, zijn veel mensen er niet zo blij mee.

Was het de bedoeling van je vader dat ze hem zouden opsporen?
Mijn vader was al meer dan tien jaar op de vlucht voor de Colombiaanse overheid, Interpol en concurrerende drugskartels. Hij overtrad op de beruchte dag van zijn dood één van zijn gouden regels: 'De telefoon gebruiken is je dood', zei hij altijd. Het moet opzet zijn geweest; hij maakte zichzelf kwetsbaar door mij en anderen op te bellen. Ik heb nog geprobeerd om hem te beschermen door de hoorn op de haak te gooien. Maar die dag bleef mijn vader bellen.

Hoe verliep het laatste contact?
Op een gegeven moment zei hij tegen mij: "Te llamo en un ratico." (Ik bel je zo terug). Dat waren de laatste woorden die ik ooit van mijn vader zou horen.

Wat wees het onderzoek naar zijn dood uit?
De artsen die de autopsie uitvoerden, vertelden mijn moeder, mijn zus en mij dat ze bedreigd waren om niet de waarheid in het rapport te vermelden, namelijk dat mijn vader zichzelf de genadekogel gaf.

Welk bewijs heb je dat het zelfmoord is?
Niet alleen forensisch materiaal en foto's wijzen erop dat het zelfmoord was, ook alle gesprekken die ik met mijn vader voerde, wijzen in die richting. Hij vertelde mij ooit dat hij bij medici om advies had gevraagd, en ze hem hadden geadviseerd om in het geval van zelfmoord zichzelf door zijn oor te schieten. En hij vertelde ook dat van de vijftien kogels die in zijn pistool gingen, er altijd veertien voor de vijand waren en de laatste voor hemzelf – voor het geval dat.

Dat is geen al te sterk bewijs.
Misschien wordt het sterker als ik vertel dat mijn vader die dag geen enkele intentie had om te vluchten. Terwijl hij met zijn familie belde, liep mijn vader op sokken door zijn huis. Als je een gezochte crimineel met vluchtplannen bent, loop je niet op je sokken als je weet dat je elk moment gevonden kan worden.

Kon je voor de publicatie van je boek rustig in Argentinië leven?
Dat ik in Argentinië woonde, was al langer een publiek geheim. Maar tot de documentaire Pecados de mi Padre werd uitgezonden, leefde ik in mediastilte. Sindsdien ben ik actiever in de media en reis ik de hele wereld af. Zo heb ik ook IDFA in Amsterdam bezocht.

Er zijn verschillende series en films over jouw vader en je familie uitgebracht. Wat vind je daarvan?
De makers van de talloze commerciële series en films die over mijn vader gemaakt zijn, hebben nauwelijks tot geen contact met mij of mijn familie opgenomen. Daarom herken ik ons er niet in terug. En de acteur die mijn rol speelt in de populaire serie over mijn vader, El Patron del Mal, is ook nog eens niet bepaald aantrekkelijk.

Je hebt naast het boek ook een kledinglijn uitgebracht. Probeer je daarmee niet te profiteren van je vaders naam?
Ik word daar vaker van beticht, en ik kan die mensen niet helemaal ongelijk geven. Ik ontken het zeker niet, maar ik kan ook de vraag stellen: waarom niet? Ik ben van mening dat alleen mijn familie en ik het recht hebben om geld te verdienen aan mijn vader.

Heb je nog plannen voor de toekomst?
Er zijn plannen om het boek dit jaar in het Portugees uit te brengen, in het kader van mijn bezoek aan Europa in mei. Misschien wordt het boek ook in het Engels gepubliceerd.