De gevolgen van eten meesmokkelen vanuit je moederland naar Nederland

Het assortiment van Nederlandse supermarkten wordt steeds diverser. Voor je hummus of falafel hoef je niet meer naar de lokale Turkse of Arabische supermarkt, maar kun je gewoon naar de Appie. Buitenlands eten krijgt genoeg ruimte om te integreren. Ook al gaat het niet altijd helemaal goed, (ja, Hema, we kijken naar die roti die jullie onlangs zonder roti serveerden) maar ook nationale varianten op buitenlandse gerechten. Zo zal ik als Egyptenaar bijvoorbeeld nooit begrijpen waarom Nederlanders hummus als dipsaus gebruiken voor worteltjes of radijsjes. In mijn cultuur is het een op zichzelf staand, te respecteren gerecht dat je met pitabrood, tahin of bruine bonen eet.

Maar goed, de discussie rond culturele toe-eigening terzijde, het is en blijft een verrijking dat we steeds meer keuze hebben. Toch blijven immigranten altijd bepaalde buitenlandse producten missen waarvan er geen Nederlandse equivalent bestaat. Voor hen zit er niets anders op dan het eigenhandig in rijkelijke hoeveelheden vanuit het buitenland mee te nemen.

Je zou het niet direct vermoeden als je op Schiphol rondloopt, maar de koffers van heel veel mensen zitten volgepropt met pakken burrata, Turkse suikerspinnen, gedroogde kip of andere lekkernijen.

Ook in mijn eigen gezin gebeurde dat. Mijn broer vertelde me onlangs dat mijn vader eens gesnapt werd bij de douane met een koffer vol gevulde duifjes die mijn grootmoeder had meegegeven. "Het was best gênant: de douanier tilde langzaam de plastic tas op, waardoor de duivenlijkjes ongemakkelijk tussen het gezicht van m'n vader en hem in hingen," vertelt hij. "Onze vader had nog de ballen om te vragen: 'Mag ik er dan misschien eentje houden?' Daar kon de man niet om lachen; hij pleurde alles voor onze ogen in de prullenbak." De blikjes Fayrouz – een non-alcoholisch Egyptisch biertje met ananassmaak – mochten we wel houden.

De regels voor het importeren van eten zijn behoorlijk strikt. Binnen de EU kun je vaak probleemloos eten invoeren omdat overal dezelfde gezondheidsregels gelden, maar van buiten de EU mag je (zonder gezondheidscertificaat) geen dierlijke producten invoeren. Je riskeert een inbeslagname en een eventuele boete.

Ik ging op zoek naar Nederlanders met een migratieachtergrond die net zoals mijn vaderlief eten in hun bagage verstoppen en daarbij tegen de douanelamp liepen of de dans net ontsprongen.

Hélène Christelle (23), Rwanda

Mijn familie en ik nemen vaak een kilozak fufu, cassavemeel, mee vanuit Rwanda. Het is een basisingrediënt voor veel Afrikaanse gerechten, maar bij de douane kan het nogal eens voor cocaïne aangezien worden. Het is namelijk een wit poeder in een papieren verpakking. Dat heeft al voor aardig wat hilarische momenten gezorgd op het vliegveld.

Ik herinner me nog de gezichtsuitdrukking van de inspecteur op Schiphol toen mijn bagage door de scanner ging. Hij liep rood aan, zette het apparaat paniekerig stop en haalde er drie collega's bij die met z'n allen triomfantelijk mijn knalroze koffer open maakten. Pas toen ze de fufu eruit haalden en inspecteerden, realiseerde ik me dat ze dachten dat het om drugs ging.

Ze haalden er geen drugshonden bij, maar gingen zelf aan het pakketje ruiken. Ik moest mijn best doen om niet in lachen uit te barsten. Nadat ik ze meermaals uitlegde wat het was, werd ik nog drie keer gefouilleerd.

Maar het lijkt wel alsof je alleen exotisch eten dat in het Westen mainstream is mee kan nemen. Niemand wordt raar aangekeken als je voorverpakte noedels meeneemt. Maar minder bekend voedsel wordt in beslag genomen waardoor we veel minder toegang tot ons eigen eten hebben. Uiteindelijk liet de douane me gaan, maar zonder mijn fufu. Cassavepoeder over de grens meenemen is bijna net zo moeilijk als cocaïne.

Liza Lebedeva (22), Rusland

Mijn familie en ik wonen al zeventien jaar in Nederland, maar we zijn op eetgebied door en door Russisch gebleven. Ons eten is veel zwaarder dan de Nederlandse keuken, met veel worsten en zuurkool. Er zijn hier wel Russische supermarkten, maar die producten smaken toch heel anders – ze worden met andere ingrediënten in Duitsland gemaakt.

Telkens als ik met mijn ouders naar Rusland ga, nemen we een aparte koffer mee om te vullen met eten. Die zit propvol met worsten, speciale kaas, snoep, koekjes, kaviaar en een Russische frisdrank die op cola lijkt. Maar we nemen ook altijd een koffer vol eten uit Nederland mee voor onze Russische familie: stroopwafels, allerlei kazen en haring. Door de politieke sancties kunnen Russen bijna niets meer uit het buitenland kopen. Als reactie op de politieke sancties van de EU, boycot Rusland voedsel uit de EU. Dat is intens triest; mijn familie houdt erg van kaas maar er zijn in Rusland alleen maar namaakmozzarrella en nep-Parmezaan te krijgen.

Je moet wel oppassen als je met zoveel kaas de grens overgaat. De douane pakt het af als ze denken dat je het gaat doorverkopen. Meestal slaagt mijn pa erin de douaniers ervan te overtuigen dat het niet voor de verkoop is, maar één keer geloofden ze hem niet en werd de hele koffer afgepakt. Alles wordt zogenaamd vernietigd, maar ik weet bijna zeker dat die douaniers het thuis lekker zelf opeten.

Suzan Yucel (29), Turkije

Het is een gewoonte voor veel Turken om na een familiebezoek heel veel eten mee terug te nemen naar Nederland. Mijn oma vond het een keer nodig om me een hele koffer vol börek, gebakken vlees, Turkse suikerspinnen en halva mee te geven. Dat is illegaal omdat het dierlijke producten zijn.

Ik was als de dood dat ik bij de douane gepakt zou worden en een gigantische boete zou krijgen. Ik schaamde me, maar durfde mijn oma's verzoek niet te weigeren. Ik zie mezelf daar nog staan: kloppend hart, met een koffer vol illegaal eten en als enige argument dat mijn oma me daartoe gedwongen had. Gelukkig werd mijn koffer niet onderschept en heb ik van al dat eten nog lang nagenoten.

Pete Wu (31), China

M'n familie neemt net als iedere Chinees echt koffers vol eten vanuit China mee. Vooral gedroogd fruit, gedroogde vis en kip, en soms slijmerige schelpjes in azijn. Toen ik vorig jaar met mijn moeder in China was, mocht ik niets kopen. Onze koffers waren namelijk gereserveerd voor eten, daar was mijn moeder heel streng in.

Mijn ouders zijn altijd angstig voor de douane. Elke Chinees met te veel bagage is per definitie verdacht. Er doen ook veel verhalen de ronde over mensen die op het laatste moment nog onderschept worden. Maar ik maakte me nergens druk om. En uiteindelijk was er ook niks aan de hand en konden we met onze volle koffers doorlopen.

Linnea Rungård (29), Zweden

Ik woon sinds een aantal jaar in Nederland en op etensvlak mis ik wel een aantal dingen die ik als ik terug naar Zweden ga meeneem. Falukorv (traditionele Zweedse worsten) bijvoorbeeld, boter van het merk Bregott en dipsaus voor chips; die Nederlandse dipsaus en boter smaken nergens naar. Ook mijn favoriete chocolade van Marabou moet mee en natuurlijk Kalles kaviaar.

Kalles is kabeljauwkuit uit een tube voor op knäckebröd. De meeste buitenlanders vinden het stinken en mijn huisgenoot wil het niet eens proeven, maar ik moet het echt in huis hebben. Als ik met Kerst terug ga, check ik extra bagage in zodat ik nog meer mee kan nemen, zoals Zweedse limonade en de jam van mijn oma. Ik verlang er nu al weer naar!