De Groningers zijn een nuchter volk. En dan bedoel ik natuurlijk niet dat we niet het licht uit onze ogen drinken. Nee, als je de straten vol kots en de drukte in de Peperstraat op een willekeurige maandagavond ziet, doen we dat vaak genoeg. Maar Groningers zijn nuchter op een andere manier: we scheppen niet graag op, zijn niet snel onder de indruk en doen het liefst 'gewoon normaal'.En als het aankomt op trots, kan ik ook nuchter zijn. Groningen is leuk, maar we hebben niet bepaald veel lokaal voer om mee te pronken. De meeste Groningse tradities kom je buiten het hoge noorden niet meer tegen – zoals de poffert bijvoorbeeld. Dat is oké, want een hoop van die tradities zijn niet te vreten. Zo eet een Groningse vriend van mij bijvoorbeeld bij familie thuis regelmatig nasi met rookworst. De godslastering! Maar goed, er is één Groningse hap waar ik wel even over wil opscheppen: de eierbal.
Advertentie
Het klinkt misschien smerig, maar als je dronken van kroeg naar kroeg hobbelt, is er geen betere hap vet dan een eierbal. De snack bestaat uit een gekookt ei met een laag kerrie-ragout en daar nog eens een laag paneermeel omheen. Het is zo krokant als een bitterbal, maar dan met de grootte van een flinke vuist, en je propt hem gewoon met je handen naar binnen, meestal als je straalbezopen staat te wankelen voor de automatiek. Ik eet hem met mayo of pindasaus, en echte Groningse eierbalpuristen eten 'm het liefst naturel.
Elk jaar, als er voor de verandering wel mensen uit het westen naar Groningen trekken voor Eurosonic, leeft de eierbalhype weer op. Dit jaar werd er zelfs een nieuwe prijs naar vernoemd: de IJzeren Eierbal, voor nieuw, aanstormend talent. Nou ben ik het niet eens met plotselinge eierbalhypes rond het jaarlijkse muziekfestival – dit mag gewoon het hele jaar hoor – maar het is fijn dat de snack wat erkenning krijgt. Bovendien heeft de hype al wat experimentele varianten op de eierbal opgeleverd, zoals de feierbal (een pittige versie) en de struisvogel-eierbal, de grootste eierbal ter wereld, gefrituurd door drie Groningse studenten die er helemaal klaar mee waren dat hun favoriete snack in drie luttele happen al naar binnen gespeeld kon worden. Ik kan hun experiment alleen maar toejuichen: als er iets is waar we altijd meer van willen, is het de eierbal.
De eierbal pak je simpelweg niet meer van ons af. Toch wordt dat vaak genoeg geprobeerd: sommigen claimen dat de snack eigenlijk een scotch egg is. Dat is dom. Ten eerste omdat de Schotse variant de bijnaam 'gehaktbal kiekeboe' heeft, maar vooral omdat het een gehaktbal is met een ei erin. Een eierbal is vegetarisch. Het kan niet meer anders dan dat. Verder zou de aaierbal roots kunnen hebben in Indonesië, maar hoe hij dan in Groningen is beland, is een mysterie.
Advertentie
Wat we wel zeker weten, is dat het geen snack uit Limburg is. Limburgers claimen dat hun frietei, een snack die verdacht veel lijkt op de eierbal, eerder was. Gelukkig zijn er al een hoop mensen allerlei archieven ingedoken, en wat blijkt? De eerste verwijzing naar de eierbal komt uit 1951, van Automatiek Sloots, in Groningen. HAH! Het frietei zou zijn bedacht door de Automatiek Picalilly in Venlo in 1959. Ze bedachten dezelfde snack, maar dan wel pas acht jaar later – niet echt origineel.
Groningers proberen de eeuwige eierbal-of-frietei-discussie nu voor eens en voor altijd af te ronden. Afgelopen jaar dienden vijf Groningers een aanvraag in om de eierbal op de ergoedlijst van UNESCO te krijgen en het daarmee een officieel stuk Groningse trots te maken. Ze werken nu aan een erfgoedplan maar zijn ervan overtuigd dat de ambachtelijke bal uiteindelijk op de lijst zal staan en 'eierballen eten' officieel een Groningse traditie wordt.Een nummer van Pitbull gebruiken om je liefde voor eierballen te uiten, dat is trots.Voorlopig blijft het dus nog een onofficiële traditie die je alleen in Groningen ziet. Dat is ontzettend jammer. Ik ben een trotse Groninger maar woon nu in Amsterdam, en dus mis ik de eierbal. Een keer kwam ik hier in Amsterdam een eierkroket tegen in een automatiek – een soort kroketschijf met stukjes gekookt ei erin – maar het was gewoon niet hetzelfde.Maar eigenlijk heeft dat ook wel wat. Want elke keer dat ik in Groningen kom, eet ik er een. Dat is bijzonder. En op de terugweg zit ik zelfs met een zak vol warme eierballen in de trein te meuren, want mijn Groningse vrienden in Amsterdam vragen me altijd er een mee te nemen. Dat is ware liefde. Ze hebben liever een geplette, lauwe en niet meer krokante eierbal, dan dat ze hem helemaal moeten missen.
Als je op de hoogte wil blijven van eierbalnieuws, volg dan het heuse eierbaldossier van RTV Noord. Daar zijn we minstens even trots op als op de eierbal zelf.