Door onze anticonceptiepil veranderen mannelijke vissen in hermafrodieten

Anticonceptiepillen zijn geweldig – vooral omdat ze hun werk zo goed doen. Gebruik ze op de juiste manier, en er is ongeveer 99% kans dat je babyloos blijft. Maar de pillen zijn zo effectief dat hun krachten nog lang blijven doorwerken – ook al is dat in een verdunde vorm – nadat je ze uitplast en doorspoelt in het toilet.

En dat is hoe ze hun weg vinden naar de vispopulatie.

Uit een onderzoek van een Amerikaans geologisch centrum blijkt dat vissen over heel de Verenigde Staten tekenen vertonen van blootstelling aan 17a-ethinylestradiol (beter bekend als EE2), het synthetische hormoon dat in orale anticonceptiemiddelen zit – en die dieren hebben dat uiteraard niet voorgeschreven gekregen. Populaire vis om te bakken zoals kleinbek- en grootbekbaars blijken aangetast door de gewoonten van pilslikkende vrouwen, wiens urine (en ongebruikte pillen) in de waterwegen van de Verenigde Staten terecht komen.

Het gevolg daarvan is dat de blootgestelde vissen zich nu moeilijker kunnen voortplanten, en zelfs hun nageslacht heeft een lager vruchtbaarheidslevel dan normaal. De mate waarin de kleinkinderen van een vis die EE2 gegeten heeft elkaar bevruchten, is 30% procent lager dan hun 'zuivere' tegenhangers. En er drijft een hoop anticonceptie rond: tot 68% van een dosis EE2 komt in menselijk afvalstoffen terecht, en als de volledige pillen doorgespoeld worden, overleeft de volledige dosis. Volgens het onderzoek in Scientific Reports overleeft het synthetisch hormoon zelfs nadat het afvalwater behandeld is geweest.

Maar een gezonde reeks afstammelingen voortbrengen is de laatste zorg van deze ongewild gedrogeerde baars. Er is sprake van onopzettelijke gender-bending: sommige mannelijke vissen veranderen van geslacht. Ze ontwikkelen eierstokken op de plaats waar hun testikels horen te zitten.

Ramji Bhandari die het onderzoek leidde, zegt dat dit fenomeen niet alleen gevaarlijk is vanwege haar hoge freakshowgehalte. Hij vertelt aan The Washington Post dat "als het zo verdergaat, we kunnen verwachten dat het bevolkingsaantal in de komende generaties sterk daalt."

Gelijkwaardige effecten werden waargenomen bij de Japanse Medaka-vissen die aan Bisfenol A waren blootgesteld, wat een ander onderdeel was van Bhandari's onderzoek. Zowel EE2 als BPA zijn endocriene verstoorders, wat wil zeggen dat ze knoeien met de voortplanting, ontwikkeling, het neurologisch systeem en het immuunsysteem.

Hoewel de onderzoeken alarmerend zijn als het op vispopulatie aankomt, is het niet iets nieuws dat hormonen uit anticonceptiepillen in onze watervoorzieningen terechtkomen. In 2012 schreef een schrijver van Forbes in een controversieel stuk dat vrouwen die de pil nemen 1500 dollar per jaar belastingen zouden moeten betalen omdat ze het water vervuilen. De schrijver erkende dat zo'n grote som belachelijk zou zijn, maar probeerde een weerwoord te geven op het absurde bedrag dat nodig zou zijn om het water effectief te kunnen filteren – dat zou de Europese Unie ongeveer 46 miljard dollar kosten namelijk.

Andere bronnen beweren echter dat slechts 1% van het oestrogeen in drinkwater terechtkomt. In een verslag uit 2010 bleek dat veel meer van het spul afkomstig is uit de landbouw, zoals bijvoorbeeld van vee-afval, soja en zuivelproducten.

Hermafrodiete vissen zijn zeker zorgwekkend, maar het is misschien verstandig om een beetje dieper te gaan voor we alle pilslikkende vrouwen in Amerika aanmoedigen om hun hele anticonceptieplan in de plomp te gooien.