Het is vier uur 's middags in Shibuya, het winkeldistrict van Tokio, en het is stervensdruk. Buiten bij een onopvallend café staat een enorme rij met voornamelijk vrouwen van tussen de 15 en 35 jaar. De reden van al deze drukte? Dit is niet zomaar een café. Alles hier, van de hamburgers tot het gebak, is geïnspireerd door Nijntje.
Een Miffy Cafe latte. Miffy Cafe curry.
In Japan valt niet te ontsnappen aan kawaii (spreek uit: kah-wai-ie). Letterlijk betekent het 'schattig' of 'cool', maar etymologisch gezien bevat het ook de termen 'hulpeloos' en 'zielig'. Dat maakt het ook zo'n geschikt woord om babyachtige figuren met enorme hoofden te omschrijven, zoals bijvoorbeeld Hello Kitty.
Advertentie
Vanaf de jaren zeventig ontwikkelde kawaii zich als een subcultuur voor jonge vrouwen, via merchandise, media en mode. Gestimuleerd door grote bedrijven als Sanrio, dat de rechten heeft van Hello Kitty en haar antropomorfe vriendjes, waaronder PomPomPurin, een soort hybride hond/pudding. PomPomPurin heeft zijn eigen themacafé in Tokio, waar ik gele rijst in de vorm van zijn hoofd at en een cappuccino met PomPomPurin-marshmallows.
Een PomPomPurin latte.yuturi sedai
Kawaii waaide voornamelijk als modetrend over naar het Westen, dankzij artiesten als Gwen Stefani, Katy Perry en Lady Gaga. In Japan daarentegen heeft kawaii een diepgewortelde plek in de naoorlogse cultuur gekregen: er zijn zelfs banken met kawaii-mascottes. Daar gaat waarschijnlijk niks aan veranderen op korte termijn. Japanse millennials, oftewel (de zorgeloze generatie), blijven vaak thuis wonen tot ze gaan trouwen. Hierdoor hebben ze genoeg geld om te verspillen aan schattige hebbedingetjes, kleding en knuffels.
De Sailor Moon Cafe burger. Patisserie Swallowtail taartjes.
Deze koopdrang valt te verklaren door aan de ene kant het verlangen om troost te vinden in de verloren kindertijd, en aan de andere kant het bevredigen van een moederinstinct – wat weer zou kunnen komen door de dalende geboortecijfers in Japan.Vroeger kon je kawaii worden door je te kleden in gothic lolita-stijl en te praten met een kinderlijk hoog stemmetje. Tegenwoordig spelen bedrijven in op dit verlangen met themarestaurants, waar de muren behangen zijn met grote aardbeien en macarons. Niet alleen het decor moet schattig zijn, het eten moet er ook zo uitzien. Japanse chefs moeten steeds inventiever worden om gerechten te maken die er niet alleen smakelijk uitzien, maar ook nog eens lijken op Elmo en Koekiemonster – zoals dit kunstwerkje dat ik at in het Elmo Café in de wijk Harajuku.
Het interieur van het Kawaii Monster Cafe. Elmo Cafe ijs sandwich.
Net als de modetrend, komt dit schattige eten ook langzaam onze kant op. In Amerika kun je al donuts met regenbogen kopen, en in Londen opende vorige week het eerste Europese Hello Kitty-café. Daar eindigt het vast niet mee, want zoals ze in Japan al lang weten: er is niks fijner dan iets eten dat er uitziet als een schattig tekenfilmfiguurtje.