Het leed dat schuilgaat achter de rage van Koreaanse gefrituurde kip en bier

Koreanen zijn de onbetwiste meesters van kip in Azië. Of het nu gebraden is in soja, gebakken in hete pepersaus, in de soep of gefrituurd in hete olie, Koreanen weten raad met kip. Echt uitblinken doen ze met hun gefrituurde kip.

"Iedereen, van jong tot oud en alles ertussenin, houdt van kip," zegt Song Gyung-shim, eigenaar van Man-Man Han Chicken and Beer. "Daarom is het zo populair."

Man-Man Han Chicken and Beer is een van de duizenden Koreaanse kip 'hofs': cafés die zich specialiseren in gefrituurde kip en bier. De combinatie kip en bier word chi-maek genoemd, een combinatie van het Engelse woord chicken en het Koreaanse woord voor bier, maekju.

De combinatie is geliefd bij zakenmensen, families, arbeiders – de hele Koreaanse samenleving wurmt zich in kleine zithoekjes om zich vervolgens vol te laden met dubbelgefrituurde kip, lokaal gebrouwen bier dat wordt geserveerd in pitchers en met , zure radijs.

"Sinds jaar en dag worden kip en bier samen gegeten," zegt Song. "Het is gewoon zo ontstaan."

Volgens berekeningen van The Korea Times eet elke Koreaan jaarlijks twaalf kippen, dat komt neer op zeshonderd miljoen dode vogels voor het hele land. Alle kippencafés samen halen jaarlijks een omzet van 4,4 miljard dollar en er zijn meer dan 280 ketens. En dan zijn er nog een heleboel individuele restaurants: de meerderheid van alle kippencafés.

Koreaanse gefrituurde kip is lichter dan de Amerikaanse soort, maar je wordt er nog steeds moddervet van. De kip verschilt met de Amerikaanse zoals je die bijvoorbeeld bij KFC krijgt door een minder dikke laag beslag. De Koreaanse soort is minder knapperig, lichter en minder kruimelig.

De Koreaanse kip is ook minder groot dan het opgepompte Amerikaanse nichtje en je bestelt ze meestal per kip. Een hele kip, in stukken gehakt en gefrituurd kost meestal tussen de tien en vijftien dollar. Meestal worden ze in zout gedoopt of in de zoetzure yang-yum saus. Voor wie de dichtstbijzijnde kiptoko te ver lopen vindt, zijn er suïcidale scooterbezorgers die je kip binnen een kwartiertje thuis bezorgen.

De Koreaanse chi-maek-hype verspreidt zich net zo snel over Azië als de Koreaanse televisiehype. In China gaat iedereen helemaal los op de Koreaanse show My Love from the Star, over een knappe alien die verliefd wordt op een mooie Koreaanse vrouw, wiens lievelingseten chi-maek is. Alleen al in China is de show twee miljard keer gedownload.

Het resultaat is dat Chinezen in hordes naar Korea gaan om kip te eten en bier te drinken. In maart vloog een grote Chinese onderneming meer dan 4500 werknemers naar Inchon, ten westen van Seoul, om met zijn allen Koreaanse gefrituurde kip te eten en bier te drinken. Door heel China is KFC – Korean Fried Chicken – de nieuwste rage, restaurants openen door het hele land, net als in Singapore en New York.

"Ik kijk geen tv, maar ik weet alles van Koreaanse gefrituurde kip," zegt Chinese hostelmanager Li Hang in Harbin. "Ik kende kip en bier al lang voor die tv shows."

Helaas staat het luxe leven van de knappe alien en zijn mooie geliefde ver af van het leven van iemand die een kipcafé runt. Ze schieten als paddenstoelen uit de grond, maar zijn net zo snel weer failliet door de enorme concurrentie. Veel van de restaurants worden geopend door ontslagen werknemers van bedrijven als Samsung of Hyundai, die net genoeg geld meekregen om een bedrijfje te openen.

"Veel mensen denken dat er geen bijzondere vaardigheden nodig zijn om een kipcafé te runnen, en dat is de reden dat er zo veel zo snel weer weg zijn," zegt de eigenaar van een Koreaans barbecuerestaurant. "Het is veel moeilijker dan ik verwacht had."

In een essay beschrijft intellectueel Koo Se-woong het runnen van een 'hof' als "de ultieme bestemming" voor Koreanen in lagere welstandsklassen. Het is het minst prestigieuze en lucratieve bedrijf, maar mensen doen het toch. "Omdat er geen ander werk is, of omdat ze gedwongen op hun veertigste met pensioen moeten."

The Korea Times voorspelt dat het aantal hofs zal blijven groeien omdat de werkeloosheid enorm hoog blijft. Maar het mag duidelijk zijn dat sommige mensen er wel geld mee verdienen.

"Een hof runnen vereist geen bijzondere kwaliteiten en mensen willen niet ver reizen voor kip. Dus een kiprestaurant in de buurt van een woonwijk hebben is lucratief," zegt Chung chan-Rye, eigenaar van een kiprestaurant in Ilsan, ten noorden van Seoul.

Chung zegt dat hij en zijn familie wel succes hebben omdat ze het anders doen dan de rest. Ja, het is gefrituurde kip en bier, maar ze proberen zich toch te onderscheiden. Iets wat maar heel weinig gebeurt in de kopieercultuur in Korea.

"We innoveren, maken verschillende gerechten en houden ons menu verrassend," zegt Chung. "Ook gebruiken we goede schone olie en zijn onze sausen top. De meeste hofs bieden alleen mou aan, maar wij hebben ook zelfgemaakte kimchi, waar onze klanten gek op zijn." Als je Koreanen in je restaurant wil, dan heb je kimchi nodig.

Ondertussen verwacht kipwebsite The Poultry Site dat de verkoop van kip blijft stijgen, zeker door de komst van de olympische spelen in Rio deze zomer. "Koreanen eten meer kip tijdens internationale sportevenementen," merkt de website op.

Keum Jeong-ja runt een hof in een arme buurt in Seoul. De buurt is volgens haar niet ideaal voor het verkopen van kip, maar toch staat ze er al vijftien jaar.

"Dit is niet echt een zakelijk district en geen goede buurt," zegt ze. "Maar ik maak kip met liefde en passie en werk hygiënisch, en daarom lukt het toch."